Even voorstellen: 75 sterke Nederlandse vrouwen

Dit jaar vieren we 75 jaar vrijheid: een prachtige aanleiding om 75 sterke Nederlandse vrouwen uit die periode te presenteren. Zij maken – of maakten – het verschil! Wij van Zin deden de voorselectie maar wie inspireert jou het allermeest? Breng je stem uit! En lees meer over de 75 sterke vrouwen.

De vrijgevochten Adèle Bloemendaal (1933-2017) was een comédienne die vrijwel alle facetten van het theatervak beheerste. Ze poseerde op haar 50ste nog voor het blad Playboy.

Alida Bosshardt (1913-2007) was officieel geen majoor maar wel het gezicht van het Leger des Heils. Ze heeft letterlijk duizenden behoevende mensen geholpen.

Hoogleraar Cardiologie voor vrouwen Angela Maas (1956) laat zien dat een vrouwenhart heel anders werkt dan mannenhart. Wat een openbaring!

Wat waren de gedichten, liedjes en verhalen die de tegendraadse Annie MG Schmidt (1911-1995) schreef populair. Ook nu leven haar creaties nog voort: Jip en Janneke, de familie Doorsnee, Pluk van de Petteflet…

Annemarie Oster (1949) is schrijver en actrice. Ze draagt de zorg voor haar man met vasculaire dementie. Haar mantelzorgervaringen staan in Zin.

Als je voornaam al genoeg zegt, ben je terecht de grootste rockster van ons land. Anouk Teeuwe (1975) zegt altijd precies wat ze denkt en dat hoor je terug in al haar hits.

Anders dan haar moeder bemoeide Beatrix der Nederlanden (1938) zich erg met de Nederlandse politiek. Ze had een afstandelijk imago maar zette zich met hart en ziel in voor de Nederlandse samenleving en had de touwtjes strak in handen.

Vakgenoten hebben Bénédicte Ficq (1957) niet voor niets verkozen tot beste vrouwelijke strafpleiter. Ze is als strafadvocaat het boegbeeld van de anti-rooklobby geworden.

Beroepsavonturier Bernice Noteboom (1962) kent geen angst. Ze gaat op extreme expedities om het veranderende klimaat een gezicht te geven.

Voormalig Nederlands kampioen snowboarden Bibian Mentel (1972) strijdt al twintig jaar tegen kanker maar blijft positief. “Als je iedereen met een lach tegemoet treedt, krijg je ook een glimlach terug.”

Cabaretdiva Brigitte Kaandorp (1962) wisselt hilarische stunts af met gevoelige liedjes. Ze spaart zichzelf niet op het podium en trekt met haar grappen al ruim 35 jaar volle zalen.

Voor weinig Nederlanders is een Hollywoodcarrière weggelegd maar Carice van Houten (1976) is het gelukt. Haar rol in Zwartboek was de start van een internationale carrière waarbij ze ook een rol in de populaire serie Game of Thrones heeft gekregen.

Cabaretière Claudia de Breij (1975) heeft een stevige mening en is niet bang om die te laten horen. Ze was in 2016 de eerste vrouw die de oudejaarsconference deed en mocht dat het afgelopen jaar succesvol herhalen.

Verpleegster Cora Baltussen (1912-2005) hielp tijdens de Slag om Arnhem als eerste Poolse parachutisten. Dankzij haar inzet werd in 1945 de Stichting Driel-Polen opgericht, een eerbetoon aan de deelnemende Poolse soldaten.

Hoogleraar Seksuologie en psycholoog Ellen Laan (1962) heeft de vrouwelijke seksualiteit stevig op de kaart gezet. “Vrouwen komen seksueel gezien nog veel tekort.”

Kunsthistorica Emily Ansenk (1970) was het boegbeeld van de Kunsthal. Ze gooide het roer om en is nu directeur van het Holland Festival. “Succes komt niet vanzelf. Het is keihard werken.”

Emma Laurijssens-van Engelenhoven (1970) wil de wereld laten zien dat je goed bent zoals je bent. Ze is transgender en was in 2019 verkiesbaar voor het Europees Parlement.

Moeilijk te geloven dat deze alleskunner ooit een couveusekindje was. Voormalig zwemkampioen, sportjournalist, staatssecretaris en Tweede Kamerlid Erica Terpstra (1943) reist nu de wereld rond en tovert bij iedereen een glimlach tevoorschijn.

Paul Verhoeven baseerde zijn heldin Rachel Stein in de film Zwartboek op Esmée van Eeghen (1918-1944). Ze was in Friesland actief in het verzet. Haar relatie met een Duitse officier heeft haar even bescherming geboden maar kon niet voorkomen dat de SD haar executeerde. Haar graf in Baarn is ook een herdenkingsplaats voor haar broer die in een concentratiekamp omkwam.

De Joodse Etty Hillesum (1914-1943) werd bekend na de publicatie van haar dagboek, 38 jaar nadat zij in Auschwitz werd vermoord. Kennis is macht, maar alleen wijsheid is vrijheid.

De brief van Eugènie Herlaar (1939) met de vraag waarom er geen vrouwenstem op het journaal te horen was, zorgde ervoor dat ze de eerste vrouwelijke nieuwslezer van het NOS Journaal werd. Eugènie is hiermee een boegbeeld voor emancipatie geworden.

Actrice, zangeres en cabaretière: Eva Crutzen (1987) is het allemaal. Haar cabaretvoorstellingen zijn persoonlijk en uniek. Op tv schittert ze in Promenade en Klikbeet. Van haar gaan we nog veel horen.

De overstap naar RTL van journalist Eva Jinek (1978) was groot nieuws. Haar talent, focus en doorzettingsvermogen hebben ervoor gezorgd dat ze een talkshow heeft die haar eigen naam draagt.

In haar debuut Dorsvloer vol confetti beschrijft Franca Treur (1979) het reformatorisch milieu waarin ze opgroeide. Hoewel ze breekt met de Gereformeerde Gemeenten blijft religie belangrijk voor haar. “Ik ben woordvoerder voor een wereld waar ik niet toe behoor.”

Top-architect Francine Houben (1955) ontwerpt wereldwijd revolutionaire en prijswinnende gebouwen. Ze is met haar architectenbureau Mecanoo een van de bekendste architecten ter wereld.

Na haar politieke carrière zet Gerdi Verbeet (1951) zich als voorzitter in voor het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Wat is je leven zonder vrijheid waard?

Opdat wij niet vergeten. Daar werkt Gerdien Verschoor (1963) aan mee: ze is directeur van Herinneringscentrum Kamp Westerbork.

Onderduikers waren welkom in het huis van verzetsstrijder Gerritdina Benders-Letteboer (1909-1980). Ook nadat haar man was overleden zette ze, achtergebleven met twee jonge dochters en zwanger, haar activiteiten voort.

Verzetsstrijdster Gezina van der Molen (1892-1978) redde tijdens de Tweede Wereldoorlog talloze joodse kinderen. Ook was ze betrokken bij de illegale pers om zo onderdrukte Nederlanders een hart onder de riem te steken.

Onze eigen columnist Hanneke Groenteman (1939) mag natuurlijk niet in deze lijst ontbreken. Deze journalist gaat geen onderwerp uit de weg en zegt en schrijft wat ze denkt.

Hannie Schaft (1920-1945) is ongetwijfeld de bekendste verzetsstrijder uit de Tweede Wereldoorlog. Zij is een inspiratiebron voor ieder die opkomt voor vrijheid.

Ex-politicus en feminist van het eerste uur Hedy d’Ancona (1937) sprong regelmatig op de barricades. Daarnaast is zij een van de oprichters van het feministisch maandblad Opzij.

Het begon met het boek De gelukkige huisvrouw en ook de film die Heleen van Royen (1965) over haar dementerende moeder maakte werd bejubeld. Met haar taboedoorbrekende naaktfoto’s en seksdagboek laat ze zien dat er niks mis is met vrouwelijke seksualiteit.

Hetty Blok (1920-2012) oftewel zingende Zuster Klivia in Ja zuster, nee zuster had een prachtige zangstem. En werkte mee aan De Toverspiegel, de eerste live uitgezonden televisie-uitzending van Nederland.

Lifestylejournalist Janice Deul (1962) schudde de modewereld wakker want ook vollere, oudere en zwarte vrouwen mogen gezien worden. Ze noemt zich mode-activist en wil de modewereld diverser maken.

Als carrièrevrouw en moeder was Jasperina de Jong (1938) vanaf de jaren 60 een rolmodel voor vrouwen. Haar loopbaan is indrukwekkend, zo was ze de eerste cabaretière die met een soloprogramma in Carré stond.

Het was Jeltje van Nieuwenhoven (1943) die zich de eerste vrouwelijke voorzitter van de Tweede Kamer kon noemen. Daarna werd ze de eerste vrouwelijke fractievoorzitter van de PvdA.

Juliana der Nederlanden (1909-2004) was de koningin van het volk en maakte het koningshuis een stuk informeler. Zij maakte van Koninginnedag een officiële vrije dag die in het teken staat van saamhorigheid.

De eigenzinnige Katinka Polderman (1981) schopt in haar theaterprogramma flink tegen vertrutting en kuddegedrag. Deze cabaretière maakt je aan het lachen én zet je aan het denken.

De grande dame van het Nederlandse toneel Kitty Courbois (1937-2017) maakte zowel op de theaterplanken als in de film- en televisiewereld een onuitwisbare indruk.

It giet oan klonk het in 1985. Na ruim 7,5 uur afzien op het ijs werd Lenie van der Hoorn (1948) de eerste vrouwelijke winnaar van de Elfstedentocht.

19 jaar was Lenny Kuhr (1950) toen zij met De Troubadour in 1969 het Eurovisie Songfestival won. Heel het land vierde feest. En nog altijd toert ze met haar liedjes langs haar trouwe fans.

Voetbalster Lieke Martens (1992) werd in 2017 door FIFA verkozen tot beste voetbalster ter wereld en heeft samen met de Oranje Leeuwinnen voetbalhistorie geschreven. Ze is een rolmodel geworden voor vele meisjes. “Ik hoop dat er ooit een moment komt dat het vrouwen- en het mannenvoetbal gelijk gaat worden.”

Lien Vos-van Gortel (1931) had de primeur: een vrouw met ambtsketen in een grote stad. Ze was van 1981 tot 1992 de eerste vrouwelijke burgemeester van Utrecht.

Niemand zingt Franse chansons mooier dan Liesbeth List (1941). Van haar levensverhaal is een musical gemaakt: het verhaal over een vrouw die alles overwon.

Alles wat de sympathieke Linda de Mol (1964) aanraakt verandert in goud. Ze begon haar carrière als presentator maar is ook succesvol bladenmaker, actrice en creatief directeur van televisiezender Net5.

Actrice Loes Luca (1953) staat al vanaf de jaren 80 in de schijnwerpers. Ze schitterde onlangs in de film Mi vida. Deze film vertelt de boodschap dat je ongeacht je leeftijd je dromen kunt realiseren.

Marga Klompé (1912-1986) was tijdens de Tweede Wereldoorlog actief in het verzet. Ook daarna stak ze haar nek nog uit en werd ze in 1956 de eerste vrouwelijke minister van Nederland.

De Joodse schrijver Marga Minco (1920) schreef onder meer het boek Het bittere kruid: een klassieker over de Tweede Wereldoorlog die is gebaseerd op haar oorlogservaringen.

Maria Liberia-Peters (1941) was de eerste vrouwelijke premier van de Nederlandse Antillen. Ze stond bekend om haar scherpe debatten met onder anderen minister Lubbers.

Kunstenaar Marlene Dumas (1953) weet met haar indringende beelden een groot publiek te raken. Geboorte, seks, geweld en sterven zijn haar favoriete onderwerpen.

Zangeres, presentator en schrijver Martine Bijl (1948-2019) was charmant, grappig en bescheiden. Hierdoor is ze ook een populaire tv-persoonlijkheid geweest.

Máxima Zorreguieta (1971) vervult haar taak als koningin van Nederland met verve en wordt het toonbeeld van modern leiderschap genoemd. Dankzij haar intelligentie, warmte en smaakvolle kledingstijl is ze in binnen- en buitenland erg populair.

De dappere Miep Gies (1909-2010) zorgde voor de acht onderduikers in Het Achterhuis. Na hun arrestatie bracht ze de dagboeken van Anne in veiligheid. In 1945 kon ze deze aan Annes vader Otto Frank overhandigen.

Monic Hendrickx (1966) mag wel een van de meest succesvolle Nederlandse actrices worden genoemd. Ze won vier keer een Gouden Kalf en schitterde als maffiabaas in de hitserie Penoza.

Monique van de Ven (1952) was taboedoorbrekend in haar rol in Turks Fruit. Dit filmdebuut was het begin van een succesvolle carrière. Behalve actrice en regisseur is ze ook ambassadeur voor UNICEF Nederland.

Schijnbaar zonder moeite denderde Neelie Kroes (1941) door het glazen plafond in de politiek. Zij leerde ons: handen uit de mouwen en vrouwen net zoveel ‘mans’ als mannen.

De grappige Paulien Cornelisse (1976) schreef de boekenhit Taal is zeg maar echt mijn ding. Ook haar vrolijke theatervoorstellingen over taal zijn erg populair.

Ze heeft de televisiewereld vaarwel gezegd om zich in te zetten voor een groter publiek. Met haar werk in de Tweede Kamer heeft Pia Dijkstra (1954) onder meer de donorwet gerealiseerd.

Renate Dorrestein (1954-2018) was Nederlands liefste en grappigste schrijver en heeft sinds haar debuut Buitenstaanders (1983) een indrukwekkend oeuvre opgebouwd. Wat missen wij onze oud-columnist.

Met de fotoserie van tieners op het strand brak Rineke Dijkstra (1959) in 1992 wereldwijd door. Ze ontving de Hasselblad Award en was de eerste Nederlandse fotograaf die deze belangrijke fotoprijs ontving.

De Joodse Selma van de Perre (1922) zat in het verzet en belandde hierdoor in een concentratiekamp. Ze praat nu nog met Nederlandse en Duitse studenten over de oorlog. Begin dit jaar verschenen haar oorlogsherinneringen: Mijn naam is Selma.

De heldhaftige Sietje Gravendaal-Tammens (1914-2014) leidde tijdens de Tweede Wereldoorlog een grote verzetsgroep in Groningen. Ze werd gearresteerd en kreeg de doodstraf opgelegd. Maar wist de oorlog toch te overleven.

Er wordt gefluisterd dat zij de eerste vrouwelijke premier van ons land gaat worden. Tot die tijd is hoogvlieger Sigrid Kaag (1961) minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.

Deze koningin van de talkshow was ruim veertig jaar op televisie te zien.  Sonja Barend (1940) heeft het aangedurfd haar gasten alles te vragen. Deze zin zal ons nog lang bijblijven: En voor straks: lekker slapen en morgen gezond weer op!

Komiek en actrice Soundos El Ahmadi (1981) neemt nooit een blad voor haar mond. Ze wil geen rolmodel zijn maar veel jonge Marokkaanse meiden zien haar als hun voorbeeld.

Ook al zorgen haar columns in de Volkskrant soms voor doodsbedreigingen, Sylvia Witteman (1965) blijft lekker doorschrijven en haar mening verkondigen.

Schrijver Tessa de Loo (1946) veroverde met De tweeling in 1993 de bestsellerlijsten. Het boek wordt nog altijd over de hele wereld gelezen en laat zien dat de grens tussen ‘goed’ en ‘fout’ soms erg dun is.

Student Tina Strobos (1920-2012) redde tijdens de Tweede Wereldoorlog ruim 100 Joden. Ze vervoerde radio’s, regelde onderduikadressen en vervalste persoonsbewijzen en voedselbonnen.

Met haar kenmerkende verkleedpartijen en hilarische sketches en typetjes krijgt comédienne Tineke Schouten (1954) de lachers op haar hand. Deze vakvrouw is allang niet meer weg te denken uit de Nederlandse theaters.

Onvermoeibaar strijdt longarts Wanda de Kanter (1959) voor een rookvrije samenleving. Ze wil voorkomen dat jongeren gaan roken en probeert de tabaksindustrie via de juridische weg te bestrijden.

Zangeres Willeke Alberti (1945) staat al ruim 60 jaar op de bühne. Op sterallures kun je haar niet betrappen, ze zingt haar liedjes nog graag voor ouderen in een verzorgingstehuis.

Winnie Sorgdrager (1948) kreeg niet voor niets de eretitel minister van staat voor haar politieke werkzaamheden. Zo was ze in 1994 de eerste vrouwelijke minister van Justitie.

Volgens Winston Churchill was koningin Wilhelmina der Nederlanden (1880-1962) ‘de enige man in het kabinet’. Door haar toespraken tijdens de Tweede Wereldoorlog op de geheime zender Radio Oranje groeiden zij én de kleur oranje uit tot een symbool van bevrijding.

Als vrijgevochten Mira in de gelijknamige film leerden we actrice Willeke van Ammelrooy (1944) kennen. Ze speelde in klassiekers als De Lift, Ciske de Rat, Op hoop van Zegen en Antonia.

Wie inspireert jou het allermeest? Breng je stem uit!