5x bijzondere zelfportretten
Selfies (‘woord van het jaar’ 2013) zijn helemaal niet zo vernieuwend of bijzonder als de media-aandacht die dit fenomeen krijgt doet vermoeden. Deze kunstenaars, van oude meesters tot hedendaagse fotografen, laten zien dat zelfportretten van alle tijden zijn – en het altijd bijzonderder kan.
Sinds halverwege de vijftiende eeuw begonnen kunstenaars zichzelf tot onderwerp van hun kunstwerken te bombarderen. Met behulp van spiegels maakten ze beeldhouwwerken, schilderijen en tekeningen van zichzelf – al dan niet vergezeld van partner of andere derden.
1. Jan van Eyck
‘De Man met de rode tulband’ uit 1433 is vermoedelijk het eerste zelfportret uit de kunstgeschiedenis, gemaakt door kunstschilder Jan van Eyck.
2. Vincent van Gogh
Van Gogh maakte veel zelfportretten, omdat hij geen geld had voor modellen en geen opdrachten kreeg om anderen te portretteren. Onderstaand exemplaar bijvoorbeeld (meer te zien in het Rijksmuseum. Fotograaf Tada Ocern liet zich inspireren door een van Van Goghs zelfportretten en maakte een foto die Van Gogh in deze tijd van zichzelf had kunnen maken.
3. Lucy Hilmer
Deze Amerikaanse fotografe legde zichzelf veertig jaar vast: sinds 1974 maakte ze jaarlijks op haar verjaardag een foto van zichzelf in niets anders gekleed dan een onderbroek. Bekijk haar reeks ‘Birthday suit’ hier.
4. Cindy Sherman
In het MoMA in New York hangen verschillende zelfportretten van deze Amerikaanse kunstenares, die zichzelf vaak als model gebruikt in haar werk. Deze foto, ‘Untitled #224’, is gebaseerd op Caravaggio’s ‘Bacchus’ (1593), waarvan wordt aangenomen dat het een zelfportret van de schilder is.
5. William Utermohlen
Deze Britse kunstenaar had de ziekte van Alzheimer. Hij overleed in 2007, maar maakte in de jaren daaraan voorafgaand verschillende zelfportretten, waarop mogelijk te zien is wat de ziekte met hem deed. Bekijk de reeks hier.
Zelf onderwerp van een zelfportret worden?
Dat kan tot en met 31 augustus op de Wilhelminapier in Rotterdam. Een ‘walk in’-camera maakt daar portretten van maximaal zes personen tegelijk.
