Mag ik u vriendelijk bedanken?
Precies 50 jaar geleden weigerde Jean Paul Sartre de Nobelprijs voor de literatuur. Hij vreesde dat men anders tegen zijn werk aan zou kijken als hij de prijs in ontvangst nam. Ook wilde hij niets accepteren uit handen van het comité, omdat hij het beschouwde als een westers instituut. Zijn werk De teerling is geworpen was jarenlang verplicht leesvoer op middelbare scholen.
Ook in Nederland hadden we te maken met schrijvers die bedankt voor de eer. Jan Wolkers is wellicht de bekendste. Hij weigerde in 1982 de Constantijn Huygensprijs. In 1982 sloeg hij de Publieksprijs af, net als de P.C. Hooftprijs in 1989. De prijs was volgens hem te vaak aan verkeerde schrijvers uitgedeeld. Later, in 1991 accepteerde hij de Busken Huetprijs voor zijn essaybundel Tarzam in Arles.
Dat Jeroen Brouwers niet uitkeek naar de uitreiking van de prijs der Nederlandse Letteren op 24 november was geen geheim. Het geldbedrag– 16.000 euro – vond hij een aanfluiting. Alsof je te horen krijgt: ‘Hier, koop daar maar een glaasje bier voor, ouwe’.
W.F. Hermans kreeg eind 1972 een brief met de melding dat hij de PC Hooftprijs heeft gewonnen, samen met een bedrag van 18.000 gulden. Dat laatste bleek een tikfout. De prijs bedroeg 8000 euro en W.F. Hermans sloeg de prijs af.
De Nederlandse vertaler Hans Boland weigert op 6 september dit jaar, de Poesjkin-prijs uit protest tegen “het gedrag en de denkwijze” van president Poetin. De Poesjkin-medaille is de hoogste Russische culturele onderscheiding, die elk jaar wordt toegekend. Op vier november zou Poetin de onderscheiding persoonlijk aan hem uitreiken.
