Annegreet van Bergen over Gouden jaren

Gouden jaren is genomineerd voor de NS publieksprijs. Een goede reden om Annegreet van Bergen over haar bestseller te interviewen.

Gouden Jaren is voor verschillende prijzen genomineerd en een verkoophit. Wat maakt volgens jou dat het boek zoveel mensen aanspreekt?
“Gouden jaren beschrijft veranderingen die alle vijftigers en zestigers aan den lijve hebben ondervonden. Het boek brengt herinneringen aan vroegere tijden naar boven en dat maakt de tongen los. Mensen vertellen elkaar verhalen over hoe het vroeger bij hen thuis ging en daardoor komt er vaak een snoer van herinneringen naar boven.
Gouden jaren gaat namelijk over de ongekende naoorlogse economische groei en hoe die ons dagelijks leven heeft veranderd. Dan heb je het over dingen die wij nu heel gewoon vinden, maar die dat in de jaren vijftig beslist niet waren. Ik ben eigenlijk gaan kijken met de blik van mijn in 1959 overleden oma. Die zou haar ogen niet hebben geloofd als ze destijds ook maar een glimp had kunnen opvangen van de manier waarop wij nu in het Nederland van 2015 leven.”

Ben je zelf op veel verrassende anekdotes gestuit tijdens het schrijven van Gouden jaren?
“De meeste mensen roemen Gouden jaren als ‘feest der herkenning’. Maar voor mij als journalist waren juist de dingen die ik nog niet wist het meest interessant. Zo had ik (ik ben van 1954) nog nooit eerder gehoord van regeringsbrood. Maar tot 1960 was regeringsbrood een begrip, met name in de wat armere gezinnen. Het stamde uit de Eerste Wereldoorlog. Om de bevolking van voldoende en betaalbaar brood te voorzien, waren bakkers verplicht ‘noodbrood’ te bakken, waarin, behalve goedkope inlandse granen, ook aardappel- en peulvruchtenmeel zat. En dit brood moesten ze tegen een bepaalde maximumprijs te verkopen. Heel sociaal, maar ook slim van de regering. Brood was jarenlang hét basisvoedsel en zolang mensen daar hun maag mee kunnen vullen, hebben ze weinig reden om in opstand te komen. Aan zowel de Franse Revolutie van 1789 als aan de Russische van 1917 ging een broodoproer vooraf. Ik sprak een in 1941 geboren mevrouw over regeringsbrood. Op mijn vraag of het lekker was, antwoordde zij: ‘Dat weet ik niet zo goed. Daar lette je niet op. Je had voldoende te eten en dat vond je het belangrijkste.’”

Eerder schreef je boeken over burn-out en zelfbeschikking. Hoe kwam je er nu op een geschiedenisverhaal te brengen?
“Burn-out en zelfbeschikking waren als het ware uitstapjes buiten mijn vakgebied. Ik ben namelijk van opleiding econoom en al meer dan dertig jaar werkzaam in de economische journalistiek. Gouden jaren is een economieboek en ik vond het heel geestig om te zeggen: ‘Ik ga dit keer eens een vrolijk boek schrijven, over mijn vakgebied, economie.’ De grap is namelijk dat economen altijd somber zijn wanneer ze vooruit kijken. Waarschijnlijk vinden daarom de meeste mensen economische verhalen saai en deprimerend. Maar wanneer je als econoom terugkijkt, heb je een heel opgewekt verhaal. Gouden jaren is een feel good boek, niet gebaseerd op een romantische komedie, maar op economische feiten.”

Is er een andere periode uit de geschiedenis waar je in zou willen duiken voor een boek?
“De Industriële Revolutie en de negentiende eeuw intrigeren mij. In die tijd werd in West-Europa en de Verenigde Staten de kern gelegd voor de fabrieksmatige productie, waaruit de veranderingen voortvloeiden waaraan wij onze huidige rijkdom te danken hebben. Ook werd in de negentiende eeuw de wereldstandaardtijd ingevoerd. Nu vinden wij het vanzelfsprekend dat de wereld in 24 tijdszones is verdeeld, maar dat is pas sinds 1884 het geval. Hoe ik daar een boek van ga maken, weet ik nog niet. Af en toe denk ik daarover, maar voorlopig heb ik mijn handen nog vol aan Gouden jaren.”

Wat kunnen we in de toekomst van je verwachten?
“De lessen van burn-out komt opnieuw uit. Het is vijftien jaar geleden verschenen, maar nog steeds krijg ik mails van lezers die mij bedanken. Daarnaast hoop ik in het najaar een vervolg te hebben op Gouden jaren met onder andere de herinneringen die bij mensen naar boven zijn bovengekomen naar aanleiding van mijn boek. Neem bijvoorbeeld de verhuur van wasmachines per dagdeel. Ik had er nooit van gehoord, maar het blijkt dat overal in Nederland in de jaren vijftig sterke mannen met een bakfiets ’s morgens een machine brachten en die ’s middags weer ophaalden. Dit soort verhalen wil ik bundelen, want als we dat nu niet opschrijven kent niemand ze over vijftig jaar nog.”

Boek van het Jaar
De NS Publieksprijs is de prijs voor het beste boek, gekozen door het publiek. Het winnende boek mag zich Boek van het Jaar noemen. De stemperiode loopt van 21 oktober t/m 18 november 2015.

Dit zijn de genomineerden voor de NS Publieksprijs 2015:

Gouden jaren – Annegreet van Bergen
Lieve Mama – Esther Verhoef
Kom hier dat ik u kus – Griet op de Beeck
Dit kan niet waar zijn – Joris Luyendijk
Ik kom terug – Adriaan van Dis
De stamhouder – een familiekroniek – Alexander Münninghof

Stemmen? Dat kan op de site van de NS Publieksprijs!

Win
Wij geven Gouden jaren 5 keer weg. Vul hier het winformulier in om kans te maken.