Wat moesten we zonder de leestips van Daniëlle van der Wekken. Vandaag tipt ze twee waargebeurde verhalen. Een eerbetoon aan een vergeten ballerina en een brief in oorlogstijd.

Brief aan vader
Ik zie dat briefje weer voor me dat je me daar in handen hebt gespeeld, een slordig stuk papier, aan één kant afgescheurd en ongeveer rechthoekig. Ik zie je naar rechts hellende handschrift en een stuk of vijf zinnen die ik me niet herinner. Van één regel ben ik nog zeker, de eerste, “Lieve kleine meid,” van de laatste ook, je handtekening: “Sjlomo”. Alles ertussenin weet ik niet meer. Ik zoek, maar kan het me niet herinneren.

In 1944 werd Marceline Rozenberg samen met haar vader gedeporteerd. Hij kwam in Auschwitz terecht, zij enkele kilometers verderop in Birkenau. Beiden verkeerden in grote onzekerheid hoe het de ander verging. Op een dag slaagde haar vader erin zijn 15-jarige dochter een briefje te bezorgen met een paar geruststellende woorden. Op de eerste en laatste zin na is ze vergeten wat hij haar schreef. Nu, bijna zeventig jaar later, schrijft Marceline haar vader een antwoord. Ze probeert de woorden terug te vinden, tot leven te wekken wat vergeten moest worden. Gruwelijk helder en zonder enige literaire franje brengt ze Birkenau als ware het de dag van gisteren tot leven. Akelig realistisch.

En je kwam niet terug is een in woorden klein maar in emotie groots antwoord van een puberdochter aan haar geliefde vader. Een liefdesverklaring en tegelijk een bitter relaas over de onmogelijkheid zonder die ander verder te leven. Aangrijpend en dwars door je ziel.
Marceline Loridan-Ivens: En je kwam niet terug (De Bezige Bij, € 17,90)

Dit aangrijpende boek lezen? Bestellen kan hier.

De schaduwzijde van de roem
Femke van Wiggen hoorde als 10-jarige ballerina op de Nationale Balletacademie voor het eerst van Olga de Haas. Haar beeltenis hing aan de muur maar docenten wilden niet over de jonggestorven ballerina praten. Als journalist zocht ze vervolgens jarenlang naar het waarom. En nu is er een adembenemend, maar ook confronterend realistisch boek over de absolute ster van Het Nationale Ballet in de jaren 60. Over de beginjaren van Het Nationale Ballet en de schaduwzijde van de roem.

Over de nietsontziende, onvermijdelijke ondergang van een veel te jong, veelbelovend leven. Olga de Haas is van 1964-1970 de absolute ster van het gezelschap. Al op haar 19de wordt ze bevorderd tot eerste soliste. Niet eerder stond een Nederlandse danseres met zo veel bravoure op het podium. Ze was magisch en wist met haar inlevingsvermogen heel Nederland naar het theater te krijgen. Ze had een gouden toekomst voor zich. Maar terwijl haar carrière een vlucht nam, liep ze vast in haar privéleven.

Ze ontwikkelde een serieus eetprobleem, zocht liefde bij de verkeerde mannen en dook het nachtleven in om de druk die ze ervoer te verdrinken. Olga de Haas danste in de jaren 70 steeds minder en stierf een week voor haar 34ste verjaardag, nog altijd hopend op een comeback. Haar verhaal is bijzonder maar niet uniek: dansers zijn niet zo engelachtig als de mythe wil. Bijna alle vrienden, familie en collega’s van Olga die Van Wiggen sprak, zijn het over één ding eens: Olga was misschien wel te lief voor de danswereld.
Femke van Wiggen: Olga (De Geus, € 19,95)

Bestellen kan via deze link.