Boekenclubrecensie De mensen die achterbleven

Een aandoenlijk en vermakelijk boek.
De mensen die achterbleven is de debuutroman van Martijn Neggers. De achterkant belooft ons een semi-autobiografische roman over een man die vindt dat zijn leven totaal zinloos is. Dat doet het ergste vrezen. Gelukkig valt het allemaal wel mee. Als je je niet stoort aan woorden als neuken en andere stoere taal is het een aandoenlijk en af en toe vermakelijk boek over ons alledaagse leven. Jammer genoeg weet de hoofdpersoon niet hoe hij gelukkig kan zijn met wat hij heeft. Zijn verwachtingen over het leven zijn te hoog gespannen, en aan eigen initiatief ontbreekt het hem.

Hoofdpersoon Martijn is een verlegen achtentwintigjarige jongeman. Hij is een meeloper die zelf weinig initiatief neemt. Zijn eigen dromen zijn héél vaag. Hij heeft totaal geen beeld van hoe het leven dat hij zoekt eruit zou moeten zien. Het moet wel een ‘Grootsch en Episch’ leven zijn met Rock en Roll. Daarom verlaat hij zijn geboorteplaats en gaat op zoek naar het échte leven, in Tilburg…

Zijn leven in Tilburg zorgt voor aandoenlijke en amusante momenten. Als hij bijvoorbeeld uit mededogen de favoriete tuinkabouter koopt van een verdrietige vrouw, die ze liefst niet kwijt wil, laat hij zich van zijn lieve kant zien. Dat hij de tuinkabouter bewaart tot hij een oude man is heeft iets vertederends. De momenten waarop hij zijn vreemde escapades met vrouwen beschrijft brengen dan weer een glimlach teweeg.
Tilburg brengt hem niet wat hij verwacht had. Hij glijdt langzaam af en raakt aan lager wal. Hilarisch is het moment wanneer hij samen met zijn stoere drinkbroeder André voor het blok gezet wordt in Berlijn. Ze moeten hun lichaam verkopen want anders….

Ten einde raad belt hij zijn moeder op die hen ophaalt in Berlijn, waarna hij een verder kleurloos en ongelukkig bestaan als bibliothecaris leidt. Om te bewijzen dat hij bestaat, houdt hij vanaf dat moment een archief bij van iedereen die hij ooit is tegengekomen. En die hem niet gemist hebben toen hij uit hun leven verdween. Hij sterft op negenenzeventigjarige leeftijd zonder dat iemand zijn archief ooit zal lezen.
Het begin is ietwat verwarrend en ongeloofwaardig. De Martijn die het verhaal vertelt is al een oudere man die, na wat rekenen, in het jaar 2064 blijkt te leven. Aan de hand van zijn archief vertelt hij over het leven van zijn jongere ik. Gek genoeg is er in de toekomst niet veel veranderd. Martijn heeft zelfs nog een papieren krantenabonnement, speciaal voor senioren. De bus rijdt nog steeds en hij lijkt geen computer te hebben.
De omslagfoto met de leguaan zorgt ook voor verwarring. De foto roept associaties op met Harry Potter en Aristides Quarles uit Q en Q. Martijn is zes jaar oud wanneer de scène met de leguaan plaatsvindt, terwijl de jongen op de kaft zeker ouder is. Zijn bril past ook niet bij de negentiger jaren.

De mensen die achterbleven is een goed leesbaar debuut over een wat zielige eenzame man die het leven zoals het is niet kan waarderen. Een man die niet weet hoe het anders kan en zich daar grotendeels bij neerlegt. Het beschrijft het dagelijks leven zoals we dat allemaal kennen, met het grote en het kleine leed dat ons raakt, maar waar we niet bij stilstaan omdat andere zaken ons steeds weer opeisen. Neggers sleept ons mee in de ontreddering maar laat ons ook glimlachen en ontroeren: dan weer het een, dan weer het ander en soms beleven we alle emoties tegelijk.

Saskia Jacobs-Labree