Boekenclubrecensie Kaaskoppen

Toen ik begin maart het boek ‘Kaaskoppen’ van Robert Vuijsje in de winkel zag liggen, voelde ik niet de drang om het te kopen. De titel sprak al me niet aan: wat of wie is een kaaskop? Bestaat die wel? Het lezen van de tekst op de achterkant maakte het er niet beter op: Nederland is in verwarring omdat ‘oude’ en nieuwe’ kaaskoppen tegenover elkaar staan. Mijn nekharen gingen overeind staan. En precies dat, beschrijft Vuijsje, gebeurt bij de meeste autochtone Nederlanders als je met hen praat over thema’s als racisme, discriminatie, Nederlandse tradities zoals Zwarte Piet etc. Ze voelen zich snel aangevallen of beledigd. En dan is het einde discussie.

Mijn nekharen gingen niet overeind staan omdat ik me aangevallen voel – hoewel ik ‘kaaskop’ nu niet bepaald als een compliment ervaar, maar waarschijnlijk is dat precies Vuijsjes bedoeling – maar omdat ik vind dat de discussies in de media over bovengenoemde onderwerpen vaak zo ongenuanceerd en agressief gevoerd worden. Zowel door Nederlanders van autochtone als van allochtone afkomst. Te veel vanuit het eigen standpunt zonder écht te willen luisteren naar gesprekspartners met een ander standpunt. Met een schijnbaar van tevoren genomen besluit om vooral niet nader tot elkaar te willen komen. En met vooroordelen.

Het gebrek aan nuance in combinatie met een zekere mate van agressie in meningen en standpunten, ben ik ook in dit boek weer tegengekomen. Met name bij een deel van de geïnterviewden en dan vooral bij vertegenwoordigers van de jongere generatie.

De hoofdstukken waarin Vuijsje zelf aan het woord is, vond ik daarentegen juist wel genuanceerd. En mooi verwoord. Hij beschrijft zijn eigen ervaringen, gevoelens en vragen ten aanzien van het zich Nederlander voelen – of juist niet.

Achteraf ben ik blij dat ik het boek heb ‘moeten’ lezen voor de boekenclub. Het heeft me verder aan het denken gezet. En dat is nooit verkeerd.

Margo Gal