Boekenclubrecensie Brief aan mijn dochter
Het boek is een brief van de vader aan zijn nog niet geboren dochter Amber. De brief begint op het moment dat de geboorte van de dochter steeds dichterbij komt en eindigt vlak nadat ze is geboren. De vader, die schrijft in de ik- vorm, praat tegen zijn nog ongeboren dochter en vertelt haar over haar ontstaan, over haar moeder en over zijn familiegeschiedenis (fascinerend) die ook de hare zal zijn. Te beginnen bij de conceptie van Amber in de havenstad Tanger in Marokko.
Abdelkader (“de schrijver” klinkt zo afstandelijk, terwijl hij met dit boek juist zo heel dichtbij komt, maar ik hoop niet dat ik te vrijpostig ben door Abdelkader te schrijven) , Abdelkader dus, schrijft en beschrijft op een prachtige manierwat hij heeft meegemaakt, hoe hij dit heeft ervaren en hoe hij daardoor is geworden tot wie hij is. Hij schrijft op een manier die uit het Arabisch lijkt te komen. De zinnen lijken muziek te maken en roepen een wereld op die me doet denken aan sprookjes, magie, arabische duizend en een nachten. Normaal gesproken houd ik juist erg van droge korte zinnen, maar de beschrijvingen van Abdelkader zijn lyrisch en tegelijk heel nuchter waardoor ik het toch prachtig vind om te lezen. Hij roept met zijn taal een wereld op die twee werelden lijkt te verbinden. Hij geeft daarmee ook allerlei inkijkjes in zijn Marokkaanse opvoeding, wat mij als lezer een idee geeft van de worstelingen waar mensen zoals zijn ouders mee te maken hebben gehad.
Ook beschrijft hij waar hij zelf als kind mee te maken kreeg toen hij vanuit het (in mijn ogen) exotische, kleurrijke en magische Marokko, terecht kwam in het koude, aangeharkte Nederland. Gelukkig vond hij al snel zijn liefde voor boeken, lezen, literatuur, die hem een plek voor zichzelf verschafte die hij regelmatig hard nodig had om de wereld op een afstand te kunnen houden. Mooi vind ik zijn verwijzing hierbij naar ” a room of one’s own” van Virginia Woolf. Mooi, omdat het hier gaat om een Engelse vrouw uit het begin van de 20 eeuw en de vergelijking misschien niet direct voor de hand ligt, maar wel het zelfde gevoel weet over te brengen en de binding met literatuur heel duidelijk maakt. Wat ik er ook mooi aan vindt is dat Virginia Woolf blijkbaar ook nu nog altijd schrijvers weet te inspireren. Haar beschrijvingen van haar leven (of het leven zoals zij dat kende) roepen trouwens een zelfde soort gevoel bij me op als Abdelkader dat weet te doen.
Naast het taalgebruik vind ik het een bijzonder mooi geschreven brief. Het maakt dat ik mezelf afvraag hoe het kan dat ik deze vragen niet aan mezelf heb gesteld ( in ieder geval niet al deze vragen) toen ik zwanger was van mijn eerste zoon? Was ik zo oppervlakkig? Heb ik wel bewust genoeg stilgestaan bij mijn eigen zwangerschap of mijn eigen geschiedenis? Ik ben bang dat ik veel vragen rond mijn eigen opgroeien niet heb gesteld en me ook niet heb afgevraagd hoe ik mijn kind kon verbinden met mijn eigen geschiedenis. Is het sowieso meer een mannending? Of iets dat vooral mensen met een ander land als achtergrond zich gaan afvragen als ze kinderen krijgen? Of is het een schrijversding? Hoe dan ook, het boek doet me er bijna naar verlangen om nogmaals een eerste zwangerschap te mogen meemaken, en om dan ook zo’n prachtige brief te schrijven aan mijn nog ongeboren kind. Voor het gemak vergeet ik dan even dat ik dat natuurlijk helemaal niet kan. Maar het verlangen ernaar is al genoeg.
Sandra Mennen
