Gratis en voor niks op reis?

Naar het buitenland met een (bijna) gesloten portemonnee? Dat kan! Voor wie bereid is de handen uit de mouwen te steken, staat gratis onderdak ter beschikking. Soms zelfs met eten erbij. Bijvoorbeeld in Zuid-Frankrijk, waar je als tegenprestatie helpt bij het restaureren van een château. Het geven van Engelse les is gewild van Bangkok tot Bali en in Panama kun je aan het werk als manager van een hostel.

Kost en onderdak

Workawayen – zoals deze vorm van werken als vrijwilliger vaak wordt genoemd – is populair. Er zijn vele organisaties die vrijwilligers matchen met hosts die kost en onderdak bieden in ruil voor een beperkt aantal uren werk per dag.

Bij WWOOF (World Wide Opportunities on Organic Farms), de oudste organisatie die het concept in de jaren 70 uitvond, draait het vooral om werken op organische boer- en tuinderijen. Op de vergelijkbare sites Workaway en HelpX worden vrijwilligers gevraagd voor heel diverse bezigheden: van metselen, koken en schoonmaken tot schilderen, oppassen en lesgeven. Dit in combinatie met soms de meest exotische reisbestemmingen. Het wereldwijde web doet zijn naam eer aan, zelfs een afgelegen koraaleiland in de Indische Oceaan probeert op deze wijze een nieuwe voetbalcoach te werven.

Net als de locals

Inderdaad, sommige vacatures zijn best specifiek. Alleen al daaraan is te zien dat Workawayen niet meer uitsluitend is weggelegd voor jongeren die in een zogenaamd tussenjaar goedkoop de wereld willen rondreizen. Talloze mensen zijn inmiddels gevallen voor deze vorm van vakantie. Ongeacht de leeftijd. Al is er een tendens dat de gebruikers van Workaway steeds vaker iets ouder zijn. Ruim 20% is nu al boven de 40.

Ja ik wil!

Waarheen de reis gaat en voor hoelang, bepaal je zelf. Het enige wat je hoeft te doen, is een profiel aanmaken bij een van de sites. Daarin staan persoonlijke gegevens, werkervaring en werkvoorkeuren – ook welke werkzaamheden juist níet gewenst zijn. Via mail kan een host worden benaderd, maar naar aanleiding van het profiel of specifieke vaardigheden kan de host ook zelf contact zoeken. Het standaardarrangement is dat er vijf dagen in de week 4 tot 6 uur per dag gewerkt wordt, maar definitieve afspraken maken de partijen samen. Vaststaat dat de vrijwilliger genoeg vrije tijd overhoudt om de buurt te verkennen. En om na het harde werken een balletje te trappen of biertje te pakken, net als de locals.

Iets goeds doen

Het is iets dat in alle testimonials en reisblogs van vrijwilligers ter sprake komt: hoe uniek het is om bij mensen thuis te wonen en werken. Zoals HelpX’er Cedric vindt: “Het is de manier om een land en cultuur te leren kennen, op een wijze die je als toerist niet lukt.” Het is dus niet zo verrassend dat Workaway steeds populairder wordt bij mensen die niet door geldnood worden gedreven. Zoals een Amerikaanse pedagoog die in een weeshuis in Panama werkte. Hij had de middelen om in een luxe resort vakantie te vieren, maar niet het animo. “Op het strand verveel ik me,” zei hij. “Op deze manier draag ik nog iets bij aan de wereld.” Het is een veelgehoorde drijfveer: ‘iets goeds willen doen’ en ‘een bijdrage aan de wereld leveren’.

Wormen sorteren

Niet iedereen is een barmhartige Samaritaan, ook een burn-out of midlifecrisis is vaak een drijfveer om de koffers te pakken. Of het gevoel van: is dit alles? Lillian bijvoorbeeld, gepensioneerd lerares: “Ik verlangde naar het laatste, grote avontuur.” De Amerikaanse ontdekte HelpX en meldde zich aan, voor het geval er toch een enkele host zou zijn met belangstelling voor – zoals ze zelf zegt – een vitale, best interessante, bejaarde vrouw. En dat waren er genoeg. Ze plande haar trip en trok twee maanden lang door Nieuw-Zeeland.

Omdat Lillian veel wilde zien en meemaken, bleef ze niet langer dan tien dagen op hetzelfde adres. Ze had in haar profiel aangegeven dat ze het liefst lichamelijk werk deed (“Ik ben mijn leven lang lerares geweest, dus wilde
niet weer op kinderen wilde passen”) en deed klusjes als tuinieren, ramen zemen, dieren voeren en zelfs wormen sorteren. Lillian had het enorm naar haar zin. Ze genoot van het werk, van de gastgezinnen waarin ze werd opgenomen en van de andere ‘echte’ backpackers met wie ze optrok. “Ik voelde me vijftig jaar jonger. Het was zo inspirerend. Zodra ik thuis was, begon ik mijn volgende reis te plannen, het laatste, grote avontuur, deel II.”

Dagdromerij

Je hoeft natuurlijk niet te wachten tot je 70ste. En je hoeft ook niet naar het andere eind van de wereld. Wie op eerdergenoemde sites een beetje rondneust, slaat al snel aan het dagdromen: wat zou ik het liefst doen? Engels onderwijzen op een van de Solomoneilanden, muurschilderingen maken in een kinderkamer in Zimbabwe of elke dag een potje koken voor een weduwnaar in zijn luxueuze villa in het Spaanse Almeria? Dit zijn allemaal
bestaande vacatures.

Tekst: Gerdy van der Stap