Boekenclubrecensie: De verlossing van Liesbeth Bede door Sophie Zijlstra
Het lezen van dit boek was niet altijd even boeiend, er zaten delen in die ik erg mooi vond vanwege de sfeer, de soms geestige beschrijvingen, maar ook stukken die ik zeker niet met plezier gelezen heb. Wat me – zeker in het begin – erg irriteerde was het steeds noemen van voor- en achternaam, ik zie daar de zin niet van in. Je eigen man, vriendinnen, je ouders die je zo aanspreken, ik vraag me af met welke bedoeling de schrijfster dit gedaan heeft.
Ook de keus voor Luttelgeest als woonplaats roept vragen bij mij op. De plaats wordt beschreven als een dorp / buitenwijk? vlak bij een grote havenstad. In mijn achterhoofd zie ik steeds Luttelgeest in de Noordoostpolder voor me . . . .
Zelf zou ik het boek gekocht kunnen hebben vanwege de informatie op de achterkant en de cover. Maar bij nader inzien had ik spijt gekregen: het Legioen waar Liesbeth bij ingelijfd wordt – naar mijn idee min of meer tegen wil en dank – heeft een Grote Vrouwelijke Leider, die ook nog gekloond wordt met behulp van een speciaal soort mier, die zorgt voor de minst manonvriendelijke voortplanting van het vrouwelijk ras. Mannen worden gezien als “niet nodig”, het Legioen is uit op een wereld die geleid wordt door vrouwen. De rituelen die in het Legioen thuis horen en waaraan je je maar gewoon moet overgeven, vond ik erg ver gaan,, waar blijft je eigen “ik”? Ik zie daar geen respect in voor de ander, maar juist machtswellust. Het is een roman met als onderwerp feminisme, en naar mijn idee op sommige punten science-fiction-achtig, het verbaasde me daarom ook niet om op blz. 205 een citaat tegen te komen van Margaret Atwood uit Alias Grace. Misschien is Sophie Zijlstra een Atwood-fan?
De stukken die ik echt met plezier gelezen hebben zijn bijvoorbeeld die over de ontmoeting met Ernst en hoe de tien jaar dat hij op haar wachtte, hoopte haar te zien, zijn verlangen en het zeker weten en voelen dat zij de enige ware is voor hem. Ernst is arts, maar had veel liever alleen maar willen zeilen, zijn liefde voor de zee is mooi beschreven. Maar ook hij conformeert zich aan de verwachtingen die mensen van hem hebben. Het deel over de dagen voor en na zijn begrafenis heeft indruk op me gemaakt. Daarna gaat Liesbeth op expeditie, interessant vanwege de beschrijving van een andere cultuur en de discussies met Kameraad Aap, die voor mijn gevoel laten zien dat je met minder ook gelukkig en tevreden kunt zijn. Na deze expeditie zet Liesbeth het huis te koop en maakt zich los van het Legioen, er gaat een nieuw leven beginnen.
De gesprekken tussen moeders over hun al dan niet slimme kinderen, het uiterlijk vertoon (auto’s, huizen), het tegen elkaar opbieden, het ergens bij willen horen, ook al is het misschien niet het gezelschap dat je zelf zou kiezen, is voor veel mensen herkenbaar. Vaak geestig en scherp.
Mieneke van Buijtenen
