Op de vijfde plek

In de lijst van meest concurrerende economieën ter wereld van het World Economic Forum staat Nederland vijfde, na koploper Zwitserland, de Verenigde Staten, Singapore en Duitsland. Het Nederlandse opleidingsniveau staat in de wereldwijde top 3 en datzelfde geldt voor de fysieke en online infrastructuur, het pensioenstelsel en voor de zorg. Kortom: wij zijn goed bezig. Maar kan het beter? Afgezien van het feit dat we nog steeds niet helemáál bovenaan staan in de concurrentie top 10, blijven we op sommigen gebieden domweg achter bij andere landen. Wie zijn onze voorbeelden?

Zweden | Duurzame toppers

Nederland verdient geld aan aardgas en heeft met Royal Dutch Shell een van de grootste oliebedrijven van de wereld binnen de grenzen. Dat is misschien de reden waarom Nederland zwaar achterblijft als het gaat om het invoeren
van duurzame energie. Van de gebruikte energie komt 5% uit hernieuwbare bronnen en daarmee is Nederland een van de slechtste jongetjes van de Europese klas. Koploper Zweden wint meer dan de helft uit duurzame bronnen, Oostenrijk, Denemarken en zelfs Portugal zitten dik boven een kwart. Duurzame energie is een mondiale groeimarkt, maar Nederland is daarin geen speler van betekenis. Denen, Duitsers en Chinezen domineren op dit moment de – ooit typische Nederlandse – markt voor windmolens.

Duitsland | Voorsprong door techniek

Het innovatieve vermogen van de Nederlandse economie is niet het allersterkste punt. Dat komt vooral omdat we minder innovatief zijn in de ‘harde’ techniek, de echte hightech-maakindustrie. De uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling blijven al jaren achter bij andere landen en met de aanwas van technisch geschoold talent is het al helemaal dramatisch gesteld. Van alle afgestudeerden heeft slechts 14% een exacte studie gedaan. Daarmee is Nederland Europees hekkensluiter. In Duitsland, traditioneel sterk in de industrie, ligt dat percentage meer dan twee keer zo hoog. En daarmee zijn de Duitsers een stuk beter gepositioneerd voor wat wel de ‘vierde industriële revolutie’ wordt genoemd: de snelle opkomst van slimme, via internet aangestuurde productieprocessen.

Zwitserland | Duel-winnaars

Zwitserland is de meest concurrerende economie in de wereld. Dat heeft het onder andere te danken aan een goed georganiseerde en aantrekkelijke arbeidsmarkt. Op dat gebied laat Nederland steken vallen, zeggen de onderzoekers van World Economic Forum. ‘Slechts’ een 17de plaats krijgt de Nederlandse arbeidsmarkt van ze en dat heeft te maken met regeldruk (het ontslagrecht), belastingen en de flexibiliteit van de lonen. Zwitserland combineert een soepel ontslagrecht met relatief hoge lonen en lage werkloosheid. Je kunt twisten over wat beter is, maar als je alleen kijkt naar wat bedrijven interessant vinden, wint Zwitserland het onderlinge duel.

Volgende week weer drie lessen uit het buitenland.

Tekst: Pieter Kort (1965). Hij is hoofdredacteur van platform IEX.nl