Boekenclubrecensie Hinke Piersma – Zussen
Het boek “Zussen” van Hinke Piersma beschrijft het waargebeurde verhaal van de drie Joodse zussen Hendrix, wonend in Amsterdam in de jaren 20 van de vorige eeuw. Ina, de oudste, is dromerig en leest het liefst boeken van Nederlandse en Franse schrijvers. Greta, de middelste, zoekt de lichte kant van het leven en maskeert haar onzekerheid met frivoliteit. Els, de jongste, heeft het hart op de tong liggen.
Het boek belicht de levens van de drie zussen en hun familie ((schoon-)ouders, kinderen van Ina en Greta, zwagers, schoonzusjes) en parallel daaraan de levens van de Joden in Amsterdam en daarbuiten in aanloop naar de tweede wereldoorlog.
Na de machtsovername door Hitler in 1933 wint antisemitisme terrein. Bedrijven worden gemaand geen Joden meer in dienst te nemen. Geen werk betekent geen inkomen, je huis moeten verlaten en steeds grotere armoe. Uiteindelijk eindigen de meeste Joden in vernietigingskampen als Auschwitz en Sobibor.
De drie zussen raken elkaar in de oorlog kwijt en moeten ieder voor zich zien te overleven. Els en haar man reizen via Zwitserland en Spanje naar Engeland. Greta en haar man proberen tevergeefs in IJmuiden de boot naar Engeland te nemen en Ina, haar man en twee van haar drie kinderen overleven de oorlog niet.
Het verhaal geeft een schrijnend beeld van hoe Joden steeds verder in de knel komen en nauwelijks bewegingsvrijheid hebben. Huizen worden geconfisqueerd, Joodse eigendommen geroofd en moeders ‘geven hun kinderen weg’ in de hoop op een betere woonplek voor hen om de oorlog te overleven. Dit leidt na de oorlog tot rechtszaken over wie de voogdij krijgt over de ouderloze kinderen. Om Anneke, het jongste kind van Ina, wordt spreekwoordelijk gevochten over bij wie ze het beste af is om op te groeien.
Hinke Piersma studeerde geschiedenis aan de UvA en is verbonden aan het NIOD. Zij heeft dit boek geschreven met gebruikmaking van o.a. het archief van Els van Dien-Hendrix (de jongste van de drie zussen) die als bibliothecaresse werkzaam was en alle correspondentie tussen de familie bewaard heeft. Het boek is voorzien van foto’s van de drie zussen en hun familie, ter beschikking gesteld door Anneke.
Voor wie geïnteresseerd is in de Joodse geschiedenis in Nederland tijdens de tweede wereldoorlog, is dit een prettig leesbaar boek. Ik geef het boek 4 sterren mee.
Charlotte v.der Valk
