Je wil níet dat ze eruit stappen

Iedereen, levensmoe of niet, heeft recht op een waardig levenseinde, vindt Britt de Jong (1944). Daarom is ze voor zelfeuthanasie. Zonder voorbehoud.

Het initiatief voor een Wet Voltooid Leven noemt ze een stap in de goede richting. Maar de voorstellen gaan Britt niet ver genoeg. “Van autonomie, ofwel: volledig zelfstandig besluiten, is nog geen sprake. Toetsing vooraf blijft vereist. Ik geloof in de levenskracht van mensen maar óók dat die levenskracht verstoord kan worden. Zelfs door niet-medische oorzaken. Mensen die daarmee te maken krijgen, hebben baat bij volledige zelfbeschikking om hun leven te beëindigen.”

Ondraaglijk

Anders zijn ze aangewezen op ‘wrede’ alternatieven. Zoals haar Italiaanse vriendin Linda. Door hevige ontstekingspijnen was het leven voor deze 92-jarige ondraaglijk geworden. Maar in Italië is euthanasie – laat staan zelfeuthanasie – een taboe. Versterven leek de enige optie en Britt hielp haar daarbij. Het stervensproces heeft drie maanden geduurd. “Een lijdensweg! Linda werd niet suf maar heel ziek. De huisarts begreep wat Linda wilde maar besteedde geen aandacht aan haar. Hij schreef alleen morfine voor tegen de pijn. De combinatie morfine/niet eten was voor Linda’s lijf ondraaglijk. Haar spieren verkrampten, ze lag te shaken in bed.” Haar lijden bracht Britt in gewetensnood. Deed ze er wel goed aan hieraan mee te werken? Linda’s strijd ging haar door merg en been maar het ziekenhuis inschakelen kon niet: daar zouden ze haar weer laten eten. “Ik voelde me onthand. Kon er ook met niemand over praten want wat ik deed was strafbaar.”

Zelfeuthanasie

Inmiddels zit Britt, zelfstandig wonend, zelf in een vergelijkbare situatie: ze heeft twee hersentumoren die niet te verwijderen zijn. “Het precieze ziekteverloop is onbekend. Wel krijg ik steeds meer klachten: rare hoofdpijnen, overal bibbers en dreigende epilepsie. Ik ben al een paar keer op de Eerste Hulp beland. Ik verlies het vertrouwen in mijn lijf meer en meer.” Britt merkt dat ze trager is geworden, niet goed meer kan lezen en dat haar woordenschat kleiner wordt. “Mijn hoofd is minder helder.” Als haar bewustzijn nog verder achteruitgaat, kan zelfeuthanasie een optie zijn. Wanneer dat moment zal zijn, is moeilijk te zeggen. Britt: “Mijn kwaliteit van leven is nu nog voldoende. Zolang ik me maar goed concentreer, vergeet ik mijn gebreken. Ik kan nog een mening over iets hebben, van cultuur genieten, mijn vriendschappen onderhouden en politiek en maatschappelijk actief zijn. Als dat allemaal wegvalt, hoop ik op een goede laatstewilpil. Ik heb hem nog niet in huis maar ga wel de mogelijkheden onderzoeken.

TEKST: ANNE ELZINGA