Boekenclubrecensie Karkas

“Scherp en wars van sentimentaliteit – elke beginnende GGZ professional zou dit boek moeten lezen. “
Schavemaker maakt er in de media geen geheim van dat haar debuutroman veel autobiografische elementen heeft; dit weet je dus al voor je het boek begint te lezen. Hoofdpersoon Nora is sterk in observeren en schijnbaar ook in analyseren, maar ze heeft soms moeite om drijfveren van de ‘gemiddelde mensen’ om haar heen te doorgronden. Ze is zich pijnlijk bewust van het feit dat ze anders is, en balanceert continu tussen gevoelens van waardeloosheid en superioriteit. Ook al maken we Nora mee in verschillende leeftijdsfasen, zowel voor als na haar diagnose, dit aspect is steeds duidelijk aanwezig in het boek. Ook de manier waarop ‘manische Nora’ haar vreemd voorkomt in periodes dat ze weer in lethargie zakt: waarom zitten al die post-its op haar papieren geplakt en wat betekenen die steekwoorden en kreten in vredesnaam?
Door het boek heen nemen de opmerkingen en ‘instructies’ van haar inwendige stemmen langzaam maar zeker toe, waardoor ze steeds meer in de knel raakt. Al met al geeft ‘Karkas’ een zeer realistische beschrijving van hoe het voelt om een ernstige psychische aandoening te hebben en toch op hoog niveau te functioneren in de samenleving.
Ondanks dit realistische gehalte leest het boek wel echt als een roman, er spelen veel andere factoren een rol zoals de problemen waar je tegenaan loopt als je vanuit ‘de provincie’ naar een studentenstad komt, de manier waarop Nora vriendschappen beleeft en ook haar relatie ten opzichte van mannen. Met een aantal trefzekere observaties (verwijzingen naar merken en muziek) weet de auteur ook heel goed de sfeer neer te zetten van eind jaren ’80. Een feest van herkenning voor wie in die tijd opgroeide, of je Nora’s verdere worstelingen nu herkent of niet.

Marlies van der Meer