Leo Kroon (1943) uit Rotterdam kreeg vorig jaar een mens voor zijn verjaardag. “Ik werd 70 en gaf een feestje. Meestal krijg ik boeken of cd’s, maar deze keer kwamen veel mensen met iets aparts. Van mijn vriendengroepje kreeg ik kunsthistoricus Maaike.” Maaike is een van de vierhonderd zzp’ers die cadeaubon worden via de site JoCadeau.nl. Deze site koppelt lokale ondernemers aan een doelgroep die alles al heeft; mensen die liever een mooie ervaring delen dan nóg meer spullen in de kast zetten.

Kroon: “Ik kende het niet, maar ik vind het wel een grappig idee. Mijn vrouw en ik werden door Maaike rondgeleid langs moderne kunst in het Haags Gemeentemuseum. Zij wist meer dan wij, en met name haar enthousiasme voegde iets toe. Het is heel anders dan een audiotour, dat vind ik zo’n gedoe.” Wij geven elkaar cadeaus omdat het moet, stelt de Duitse socioloog Holger Schwaiger in zijn boek Schenken. Vooral onder vrienden en familieleden wordt het van elkaar verwacht een cadeau te geven én aan te nemen bij verjaardagen en bijzondere gebeurtenissen. Een kinderhand is snel gevuld, maar naarmate we ouder worden blijkt het steeds lastiger iemand iets origineels te geven. Schwaiger benadrukt dat de geldwaarde van een cadeau niet belangrijk is. Het geven van geld is not done. ‘Het is beter je te verdiepen in de persoonlijkheid en interesses van degene voor wie het cadeau is bedoeld’ is zijn tip.

Uurtje zangles cadeau

Dat begreep de schoonzus van Daan Mulder ook zonder het boek te hebben gelezen. Mulder (1946) is gepensioneerd leraar Nederlands in Harderwijk en sinds kort Amsterdammer: “Ik kreeg van mijn schoonzus een uur zangles van Jet cadeau. Zingen is mijn hobby, ik ben tenor in een klein koor. Het is verbazingwekkend hoeveel ik in dat uurtje zangles leerde! Jet besteedt veel tijd aan houding en ademhaling, ze staat er met haar neus bovenop.” Mulder kreeg geen pakje met een strik eromheen. “Ik kreeg een beter geluid.”

Steeds meer feestvarkens hebben als cadeauwens een bijdrage voor een goed doel. Ook Zin doet liever iets voor een ander. Met de viering van ons 10-jarig bestaan hopen wij SOS Kinderdorpen te kunnen trakteren op een mooi bedrag (zie pag. 24, Zin 8). Puur altruïsme? ‘Wie goed doet, goed ontmoet’ is nog altijd waar. Bovendien geeft het voldoening een ander te helpen. En als dat via het geven van een origineel cadeau kan, sla je twee vliegen in één klap. Evenals Jo Cadeau helpt het digitale platform Markita kleine zelfstandigen. Het zijn startende ambachtslieden en designers, van meubelmaker tot tassenontwerper, die via dit platform klanten vinden.

Rechtstreeks van de ontwerper

Gretha van Vliet (1950) uit Leidschendam-Voorburg noemt zichzelf geen internetkoper. “Maar toen ik veertig jaar getrouwd was, mocht ik van mijn vriendinnenclub iets moois uitzoeken op Markita.nl. Ik koos een houten fruitschaal van SEMdesign, daar was ik zó weg van! Hij staat nog steeds mooi. Ik ben later nog eens in het atelier van de ontwerper geweest, in Utrecht. Het was heel leuk om te zien waar mijn fruitschaal is gemaakt. Ik vind het sowieso leuk om via Facebook achtergrondinformatie over de ontwerpers te lezen. Dan weet je waar het vandaan komt.”

Sindsdien shopt Van Vliet geregeld vanachter haar pc. “Sinterklaascadeautjes voor mijn kinderen, en soms iets voor mezelf, maar daar denk ik wel lang over na. Ik heb bijvoorbeeld nieuwe kussentjes voor op de bank gekocht. Ik zag bijzonder mooie kussens maar ze waren er alleen van 30×30 cm en van 50×50. Toen heb ik de maker een berichtje gestuurd, of ik ze ook 40×40 kon krijgen. Die heeft ze toen voor mij gemaakt.”

Onpersoonlijk wordt persoonlijk

Zo kan het onpersoonlijke van internet ineens leiden tot persoonlijk contact met makers die niet om de hoek wonen. Welke Groninger zou anders keramist Suus Notenboom in Rotterdam-Noord weten te vinden, om maar iets te noemen? “Soms stapt iemand mijn atelier Noot & Zo binnen na een bezoek op Markita,” lacht Notenboom (1975). Ze verkoopt sinds twee jaar aardig wat porseleinen sieraden en serviesgoed via dit digitale platform en is sinds kort ook actief op CrowdyHouse.com. “Dat lijkt op crowdfunding. Je maakt een campagne van een product dat je wilt maken, in mijn geval waren dat handgemaakte vaasjes. Bezoe- kers kunnen die gedurende de campagne van drie weken bestellen. Pas daarna ga je het maken, helemaal naar wens van de klant die een uniek cadeau koopt. Ik heb er nu twee gemaakt.”

Clasien Ouderdorp (1959) uit Baarn ontdekte CrowdyHouse en jaar geleden. “Ik vond het direct een sympathiek idee. Jonge designers hebben het moeilijk om voet aan de grond te krijgen, dit platform maakt het voor hen mogelijk om klanten te vinden. Je steunt er dus ontwerpers mee, en er staan heel leuke spullen op. Mijn eerste aankoop was een houten kubuslampje van Iggi, voor mezelf. Later heb ik een schaal gekocht die ik een vriendin cadeau heb gedaan. Ik ken haar smaak, en hij viel in goede aarde.”

De schaal werd pas gemaakt nadat Ouderdorp hem had besteld. Ze vond het niet erg om te moeten wachten op haar aanschaf. “Dat heeft ook wel wat. Als je iets moois vindt, haak je aan. Je kiest heel bewust, en daarna gaat iemand voor jou aan de slag. Wachten hoort er een beetje bij. En als het dan komt… ja, dat is een mooi moment.”