Interview met Rifka Lodeizen
‘Mijn vader leefde in het nu, nam wat er kwam’
De Joodse beeldend kunstenaar Frank Lodeizen, vader van actrice Rifka Lodeizen, verloor zijn ouders en zusje in de oorlog. Hij vond een nieuw thuis in het Amsterdam van vernieuwende kunstenaars en dichters als Campert en Lucebert. Hij leidde een turbulent leven, nu beeldend beschreven in een meeslepende biografie. Zin sprak zijn dochter.
Herken je je vader in deze biografie?
“Ik had gehoopt hem beter te leren kennen en dat is gelukt. Mijn vader was al vier keer getrouwd geweest voordat hij ons kreeg. Natuurlijk kende ik de belangrijkste verhalen, de allesbepalende scène op het Centraal Station, tijdens de oorlog, waar zijn moeder zo’n drama maakte dat hij kon ontsnappen. Door deze biografie werd het verband helder tussen zijn oorlogstrauma en zijn vergeefse pogingen zich te aarden. Wij zijn als familie heel blij met dit boek maar het is ook pijnlijk en verdrietig. De periode voordat hij in het Sarphatihuis kwam te wonen, verwaarloosde hij zichzelf erg en dronk hij veel.”
Wat heb je van hem geleerd?
“Zo lang ik me kan herinneren was ik bang dat hij dood zou gaan. Wij allemaal denk ik. Ik had nooit gedacht dat hij 81 zou worden, of dat hij zou kunnen aarden in een verzorgingstehuis. Al die zorgen bleken dus voor niets te zijn geweest. Mijn vader leefde in het nu, nam wat er kwam en had geen oordeel over anderen. Dat is een inspirerend voorbeeld.”
Hoe voelt het vernoemd te zijn naar zijn omgebrachte zusje?
“Zo’n naam moet je wel dragen. Vlak voor de deportatie heeft zijn moeder nog een brief kunnen schrijven, Rifka heeft die ondertekend met 1.000.000 kusjes. Dat briefje heeft me diep geraakt. Voor mij voelt de oorlog helemaal niet lang geleden. Het is onderdeel van mijn geschiedenis. Als mijn vader niet was gevlucht, waren ik, mijn kinderen, broers, zusje en hun kinderen er allemaal niet geweest.”
Rineke van Houten, Dichter van de droge naald (Arbeiderspers, € 19,99)
INTERVIEW: Margriet de Groot
Foto boven: Hollandse Hoogte
