Op de divan – Aflevering 1

Watchful waiting

Daniëlle Bronsgeest 12 februari 2018

Bijna iedereen krijgt ooit te maken met een traumatische gebeurtenis. Meestal verwerken we die zelf. Soms gaat dat niet en dan kan therapie helpen. Vanaf vandaag op Zin.nl: 5x therapie (in 5 dagen).

Het is nooit te laat om een trauma te verwerken. Zelfs niet als je in een ver verleden iets meemaakte wat tot op de dag van vandaag je gedachten komt binnensluipen. Sterker nog, juist het feit dat we ouder worden kan een trauma nieuw leven inblazen. Met de jaren kunnen betekenissen van herinneringen veranderen. Een gebeurtenis die we op een bepaalde manier verwerkten krijgt dan een nieuwe lading.

Normaal of problematisch?

Het zijn doorgaans precies dit soort klachten waarmee mensen zich bij de dokter melden. Na een psychotrauma, of kortweg ‘trauma’, plaatsen opdringerige herinneringen een schokkende gebeurtenis weer helemaal in het hier en nu. Op zichzelf is het een normale reactie op het ervaren van zoiets ernstigs als misbruik, een auto-ongeluk, of een gewelddadige overval. Pas wanneer de klachten na een aantal weken niet verminderen wordt de situatie problematisch.

Posttraumatische stressstoornis

Zo’n 4 tot 8 procent van de mensen blijft last houden van flashbacks, nachtmerries en angstige gevoelens. Dan spreken we van een posttraumatische stressstoornis (PTSS): er is een soort van fobie om te herinneren ontwikkeld. Elke gedachte aan de traumatische gebeurtenis wordt angstvallig vermeden maar tegelijkertijd komen diezelfde gedachten steeds weer binnenzetten. In zo’n geval is therapie de enige oplossing. Dit keer: watchful waiting.

Niet te veel doen voor mensen in de eerste weken na een traumatische gebeurtenis. Alleen er zíjn en steun verlenen. Dat noemen hulpverleners watchful waiting. Je sociale omgeving blijkt ontzettend belangrijk om een ingrijpende gebeurtenis te verwerken. Een trauma kan zo’n grote impact hebben, dat je je volledig op jezelf voelt teruggeworpen. In die fase creëert een sociaal netwerk een gevoel van veiligheid: je ervaart ruimte voor jezelf en de schokkende gebeurtenis. Geen geforceerde gesprekken over wat er precies allemaal is gebeurd maar alleen een ongedwongen sfeer waarin jouw behoefte centraal staat. Normaal gesproken nemen de klachten na een week of vier, vijf af.

Tekst: Victor de Kok. Bewerking: Daniëlle Bronsgeest