Zin sprak Fiona Mozley, de wereldwijd gevierde debutant

Daniëlle Bronsgeest 24 februari 2018

‘Een boek is pure magie’

Je bent 30 en schrijft een boek. Stomverbaasd hoor je dat iemand het wil uitgeven en BAM. De wereld staat op z’n kop! Eerst lezen dan geloven? Dit weekend ligt Elmet van Fiona Mozley in de boekhandel. Zin sprak de sympathieke Engelse.

Een heel realistisch maar tegelijkertijd ongelooflijk verhaal over een compleet andere wereld en andere tijd. Waar kwam dat vandaan?
“Toen ik aan het boek begon, wist ik totaal niet wat ik moest verwachten. Een roman schrijven? Ik moest het echt léren. Ik wist dat het een dark story zou worden maar hoe die zou eindigen was ook voor mij een verrassing. Elmet is in geen enkel opzicht gebaseerd op de werkelijkheid. Ik ben een groot fan van westerns en wilde zoiets maken: een western die zich afspeelt in Yorkshire, waar ik ben opgegroeid. Iets met een individu versus zijn familie. Elmet is uiteindelijk veel verhalender geworden dan de gemiddelde western. Duisterder ook. Maar een shot down – vaste prik op het eind van een western – daar moest en zou mijn boek óók mee eindigen!”

Daniëlle Bronsgeest (1973) is senior eindredacteur bij Zin en Zin.nl. En dol op boeken. Ze gaat steevast lezend het weekend in en helpt je gretig hetzelfde te doen.

En de personages?
“Die ontstonden al schrijvend. Wel had ik vooraf een aantal ideeën die aan hen ten grondslag lagen. Verwarring rond gender bijvoorbeeld. Daniel is heel zacht en valt misschien wel op jongens. Zijn zus Cathy daarentegen, is beresterk en stoer, veel meer een rauwdouwer, net als hun vader. Verder heb ik me tijdens het schrijven flexibel opgesteld en me laten leiden door het verhaal en de personages. Daniel, Cathy en John namen het van mij over. Ik heb hen het verhaal laten vertellen.”

Wie van de personages is je het meest dierbaar?
“Daniel. Hij is de meest hoopvolle van het stel en de verteller van het verhaal. Alle drie de personages zijn heel anders dan ikzelf. Je begint bij jezelf maar algauw gaat een personage zijn eigen leven leiden. Personages veranderen en ontwikkelen zich. Ik gids ze als schrijver een beetje rond in het leven. Poeh, een hele klus living in somebody elses head. Maar wát een ervaring!”

Elmet is je eerste boek. Hoe lang deed je er over?
“Ik ben begonnen in april 2013 en was in de zomer van 2016 klaar. Drie jaar dus. Ik studeerde en werkte in een boekhandel; in de tijd die overbleef, schreef ik. Vooral in de weekenden en in de avond. Er was weinig tijd, dat betekende op elk verloren moment hup, schakelen en focussen. Gelukkig ben ik gezegend met een soepele geest!” (lacht)

Elmet is je debuut en werd meteen genomineerd voor The Man Booker Prize 2017. Is dit meant to be?
“Just a lovely coincidence! Dat mijn boek ooit zou worden uitgegeven is nooit in mij opgekomen. Het was mijn intentie ook helemaal niet: ik schreef gewoon een boek, voor mezelf. Geen seconde dacht ik aan publicatie. Koesterde nooit enige verwachting maar… the miracle happened!”

Is je leven sindsdien veranderd?
“Totaal! Met de publicatie vorig jaar (in o.m. Engeland en Amerika – DB) is mijn leven geen dag meer hetzelfde geweest. Ik ben bijna volcontinu op reis. Vanmorgen was ik nog in Amsterdam en nu ben ik in Antwerpen. Daarvoor was ik in Colombia, New York, Washington… Allemaal voor een boek! Vóór Elmet wist ik niet goed wat ik met mijn leven moest, nu ben ik alweer met een nieuw boek bezig. Heel anders van stijl overigens, en met compleet andere karakters.”

Wat betekenen boeken voor jou? Wat doen ze met je?
“Als kind al kon je me altijd tussen de boeken vinden. Een boek is zoiets ongelooflijks! Iemand heeft een idee, maakt daar een verhaal van en een boek. Ergens anders op de wereld leest iemand – die je totaal niet kent – vervolgens jóuw woorden. De woorden gaan van het ene naar het andere hoofd zonder dat de personen in kwestie iets met elkaar te maken hebben. Jouw gedachten worden de zijne. Een schrijver schept een wereld, ziet zijn personages voor zich en die komen voor de ogen van een lezer elders exact hetzelfde tot leven. Dat is toch één groot wonder? Dat is alchemie, magisch!”

Fiona Mozley: Elmet (Hollands Diep, € 19,99)

Doe het. Laat je omverblazen dit weekend. Elmet weet je te vinden en blijft je voor altijd bij. Wat een boek!

Daniëlle

Dit is Elmet

Daniel woont met zijn zus in het huis dat vader eigenhandig in het bos voor hen heeft gebouwd. Soms verdwijnt vader, gedwongen om hard werk te doen. Maar voor Daniel en Cathy is hij zacht en lief. Beschermend. Als de lokale landeigenaar op een dag voor hun deur staat, wordt hun primitieve maar veilige bestaan bedreigd. Vader en Cathy, beiden fel en sterk, proberen zichzelf en hun buren te beschermen. Hun kracht en onverzettelijkheid groeit met de dag.

Elmet is een krachtig portret van een gezin aan de rand van de samenleving. Een indrukwekkende bespiegeling van waar mensen toe in staat zijn als ze tot het uiterste worden gedwongen.