Daar komen de heksen!

Credit omslag illustratie: Gerda Dendooven

Knorrige kritiek op de medemens. Journalist Anne Elzinga (1958) betrapt zichzelf en haar vriendinnen er nogal eens op. In de trein, op het fietspad, op de markt, eigenlijk overal. Waar komt dit toch vandaan, dat mopperkontengedag?

Bezemstelen

Een beetje zoals die oude mannetjes op dat balkon in The Muppet Show. Of erger: heksen. Zo noemt de man van July Arkenbout (1962) haar en haar vriendinnen (ook van een zekere leeftijd). Ouwe grumpy wijven die alles en iedereen bekritiseren. Als hij hun bezemstelen voor de deur ziet staan, maakt hij dat hij wegkomt. Terwijl ze het helemaal niet kwaad bedoelen!

Ik herken het helemaal. Ergens in de afgelopen tien jaar is ook mijn zuurgraad behoorlijk opgelopen. Vooral medefietsers moeten het ontgelden. Het is hier geen tweerichtingsverkeer! Hup, naar de overkant!

Ik ben nog niet seniel!

Aan mijn kinderen (1990, 1993 en 1996) kan ik me ook doodergeren. Vooral als ze tegen mij praten alsof ik 90 ben. Ik app inderdaad met één wijsvinger en als ik het op hun manier doe, ontstaan er hele rata zijnen (rare zinnen). En oké, ik mis wel eens een afslagje als ik tegelijkertijd naar mijn navigatiesysteem en hun geklets moet luisteren. Maar verdorie, ik ben nog niet seniel! Ik ben toevallig wel degene die altijd hun remsporen uit de toiletpot veegt. Het enige waaraan ik zelf merk dat ik ouder word, is de hoeveelheid tijd die ik nodig heb om er jonger uit te zien en mijn botten ’s ochtends te laten wennen aan een verticale lichaamshouding. Afgezien van die gruwelijke assertiviteit en hoge irritatiegraad natuurlijk.

Het grumpy-gen

De BBC maakte een serie met de titel Grumpy old women. De lead van het programma: ‘Begin met ze over iets wat ze kwaad maakt en ze roosteren iedereen die hen in de weg loopt. Good for them!‘ Volgens de makers is het grumpy-gen universeel bij vrouwen boven de 50.

Een rondgang langs een aantal vriendinnen levert een scala aan herkenbare voorbeelden op. Toch laat niet iedereen zich zomaar een grumpy old woman noemen. Saskia van Pelt (1957) heeft zich zelfs bewust voorgenomen daar nooit bij te horen. Maar Saskia kan het zelf niet laten andermans taalfouten te verbeteren. Ontdekt ze er eentje in een etalage, dan loopt ze altijd even de winkel binnen om een en ander recht te zetten. Op een vriendelijke manier, dat wel.

Onze hormonen zijn de daders

Dat de overgang vrouwen prikkelbaar kan maken, is geen nieuws. Dat kun je op elke overgangssite lezen. Onze hormonen zijn de daders. Vanaf het begin van de overgang woedt er een stille hormonenstrijd in ons brein. De hormoonspiegels veranderen en dat heeft invloed op ons gemoed. De mannelijke hormonen komen daarbij als winnaar uit de bus. Althans, we maken in verhouding steeds minder oestrogeen en meer testosteron aan. En dat zorgt niet alleen voor onwelkome baardharen op de kin. Tegelijkertijd neemt ook ons Florence Nightingale-syndroom af. We voelen ons niet meer zo geroepen om voortdurend voor alles en iedereen te zorgen. Ook dat heeft alles met die hormoonveranderingen te maken. Liet het knuffel- en liefdeshormoon oxytocine ons tijdens onze actieve moederjaren nog lentetafeltjes knutselen en broodtrommeltjes vullen met geinige groentespiesjes, inmiddels zijn onze zorgreservoirs behoorlijk ingedroogd. Ze doen het maar lekker zelf, denken we steeds vaker.

Saron Petronilia (1961) is expert op het gebied van overgang en werk en coacht vrouwen daarbij. “Als we uitgezorgd zijn, komt er meer ruimte voor onszelf. We staan niet meer continu in dienst van anderen. Door die zorghormonen maakten we ook altijd heel veel omtrekkende bewegingen als we onze mening gaven. De lieve vrede bewaren. Niemand kwetsen. Nu zeggen we gewoon waar het op staat. Recht voor zijn raap, zónder bloemetjes.”

De pottenbakker in jezelf

Publicist Germaine Greer was een van de eersten die de overgang bejubelde als een louterende periode die vrouwen nieuwe kracht geeft. Ga maar na: al die energie die vroeger in voortplanting, opvoeding en pleasen ging zitten, komt nu vrij voor hogere zaken. Sommigen gaan fanatiek nordic walken, anderen ontdekken de pottenbakker in zichzelf, enkelen zetten hun man het huis uit. Volgens spiritueel gelovigen komt het door de ontwaakte kundalini-slang. Die ligt verborgen bij je stuitje en laat nu zijn energie door alle chakra’s stromen.

Hoewel de kundalini-slang zich bij mij eerder als een standvastige vetrol rond de buikzone heeft genesteld, voel ik mij in deze Gouden Jaren doorgaans inderdaad energieker dan in mijn Luizenmoeder Jaren. En het wordt nog beter. Mijn vriendinnen en ik zitten nu nog in de overgang, die gemiddeld rond je 51ste begint en zo’n twaalf jaar duurt. Na de menopauze bereiken we helemaal een permanente heilstaat. Niet alleen blijkt uit diverse onderzoeken dat 65-plussers tot de gelukkigste mensen behoren, ook komt wijsheid volgens neurowetenschappers écht met de jaren. Ik verheug me er nu al op straks met mijn Canta in al mijn serene, verstandige goddelijkheid die ergerlijke scootertjes eruit te rijden.

Tekst: Anne Elzinga

Lees HIER de column van Zins adjunct-hoofdredacteur Alida Dijk over háár grumpy gedrag!