‘Het is een zegen dat je bij ons mag zijn wat je wilt zijn’

In haar appartement bewonder ik het uitzicht op de Amsterdamse binnenstad. In de verte baant de brede mensenstroom vanuit het station zich traag een weg naar wat de grote stad aan vertier te bieden heeft. Olga vraagt of ik een kop koffie wil. Haar stem klinkt exact als die van Eefje in Het geheime dagboek van Hendrik Groen. Pogingen iets van het leven te maken: ik zie ze opeens overal.

Olga Zuiderhoek (1946) behoort al jarenlang tot de top van de Nederlandse theaterwereld. Recent was ze nog te bewonderen in de succesvolle tv-serie Het geheime dagboek van Hendrik Groen. Een gesprek over onenightstands, moordlust en de wijze lessen van mama Zuiderhoek.

Oneerlijk

Olga Zuiderhoek: “Het is in het leven niet eerlijk verdeeld. De een stapt met plezier z’n bed uit en begint handenwrijvend aan een nieuwe dag terwijl de ander moedeloos blijft liggen omdat hij niet goed weet waarom hij op moet staan. Die moet eerst de moed verzamelen om dat bed uit te komen. Sinds Willem dood is, lig ik ’s ochtends ook weleens te dubben: waarom zou ik koffie voor mezelf gaan zetten? Ik kan net zo goed nog een half uurtje blijven liggen. Het is goed dat ik vaak werk heb, anders zou ik veel te lang in die zinloosheid blijven hangen. Kop omhoog. En als ik een depressief persoon moet spelen, weet ik nu hoe het voelt om niet uit je bed te kunnen komen. Zelf heb ik trouwens nog altijd genoeg redenen om op te staan. Zelfs op dagen waarop ik geen afspraken heb.”

Vechten voor vrijheid

“Laatst las ik in een boek over oud worden dat het belangrijk is om op je 80ste als vrouw nog gewild te zijn. Om mee naar bed te gaan, bedoelden ze daarmee. Dat vond ik eenkwaadaardige gedachte tegenover al die mensen die geen seks meer met elkaar hebben maar samen gewoon gelukkig zijn. ‘Sex is overrated,’ zei een vriendin van me laatst; ze is nog ouder dan ik. En ze heeft gelijk. Nergens wordt méér over gelogen dan over seks. Laat iedereen doen wat hij of zij graag wil – leven en laten leven. Maar tolerantie is iets anders dan onverschilligheid. Ik kan soms fel uit de hoek komen.

Dan hoor ik een homoseksueel uitleggen dat zijn moeder aanvankelijk problemen had met zijn geaardheid maar dat ze nu helemaal is bijgetrokken en dat het inmiddels heel goed tussen hen gaat. En dat zo’n jongen daar dan blij mee is. Ik hoor dat soort verhalen nog steeds regelmatig maar dat is de omgekeerde wereld! Die mevrouw moet verdomme de gevangenis in! Ze heeft een schepsel op aarde geworpen en daar vervolgens kritiek op. Ze heeft hem zelf! Dat is zo schaamteloos. Pas op, dan word ik link. Het is juist zo prettig dat die dingen inmiddels normaal geworden zijn. Het is een zegen dat je bij ons mag zijn wat en wie je wilt zijn behalve moordenaar. Dat is wat we de rest van de wereld mogen leren, dat we hier de vrijheid omarmen en dat we daarvoor durven vechten. Vechten met woorden voor alle duidelijkheid, niet met bommen.”

Verlangen en moordlust

“Ik heb ontzettend veel van het leven geleerd door toneel te spelen. Acteren draait voor een belangrijk deel rond psychologie. Met de regisseur ga ik eerst kijken waar het stuk om draait en waar het niet om draait. Dan gaan we de rollen analyseren. Er huist veel in ons, weet ik intussen, en het is niet allemaal even fraai wat er zich diep van binnen in ons bevindt. Liefde, verraad, verlangen, sadisme, machtsmisbruik, moordlust, álles. Het leukste is natuurlijk om het tegenovergestelde van iemand te spelen. Dus een seriemoordenaar als een aimabele dame waardoor iedereen er met open ogen intrapt dat ze deugt. Slechteriken zijn veel interessanter om te spelen. Dat leer je door de jaren.”

Wil je meer lezen van het interview met Olga Zuiderhoek? Dit lees je in Zin 6, en deze koop je onder andere hier!

TEKST: RICK DE LEEUW | BEELD: JACQUELINE DE HAAS VISAGIE: MINKE BOEIJEN