Elegant én stoer

Daar zijn ze weer, de ruitjesbroek, witte blouse, sleehak of puntkraag. Terug van nooit echt weggeweest. Journalist Liddie Austin (1959) beziet de retro-trend van dit moment. Ditmaal de shirtdress.

Het was nog hartje winter toen ik The Post zag. Voor wie ’m niet kent: deze Steven Spielberg-film gaat over Katharine Graham (1917-2001), de eerste vrouwelijke uitgever van de krant The Washington Post. Zij kreeg het begin jaren 70 met het Witte Huis aan de stok toen ze geheime documenten over de Vietnamoorlog publiceerde. Het was een spannende film waarin mijn oog ook begerig viel op de knisperende shirtdresses die Graham – gespeeld door Meryl Streep – droeg als ze weer eens een kamer binnenliep waar een gezelschap van louter mannen haar opwachtte. Terwijl ik in mijn dikke trui in die bioscoopzaal met haar sympathiseerde, kreeg ik meteen zin in de zomer.

Mannenwereld

De shirtdress – of overhemdjurk, shirtjurk of blousejurk – was net als het mantelpakje duidelijk het soort kledingstuk dat je destijds als vrouw in een mannenwereld werd geacht te dragen. Een soort weerspiegeling van de norm: de pakken die de zakenmannen droegen. Tegenwoordig hebben werkende vrouwen gelukkig meer keus, maar de populariteit van de veelzijdige hybride van overhemd en jurk is onverminderd groot gebleven. Deze zomer zijn ze weer overal te vinden, ook bij modezaak Moise op de Amsterdamse Ceintuurbaan. “Natuurlijk,” zegt eigenares Monique de Randamie. “Ik begrijp wel waarom vrouwen graag een shirtdress dragen. Hij is elegant maar ook stoer. Je kunt ’m net zo chic maken als je wilt, waardoor je hem makkelijk kunt doordragen van je werk naar een feestje. De shirtdress is gekleder dan een jersey jurkje maar tegelijkertijd toch comfortabel. En ze zijn er voor alle leeftijden.”

Door de jaren heen heeft de shirtdress allerlei uitvoeringen gekend. Ze vielen wijd en sluik, hadden een ceintuur of niet. Audrey Hepburn, Grace Kelly en Brigitte Bardot droegen allemaal een shirtdress; tegenwoordig worden Julianne Moore, Nicole Kidman en Theresa May erin gesignaleerd. Is er nog iets kenmerkend voor de versie anno 2018? De Randamie: “Dit jaar zijn ze iets minder oversized dan voorheen. Ze zijn betrekkelijk lang en gemaakt van mooie materialen: katoen, zijde of linnen.” Heel geschikt voor ons soort vrouwen dus. Met blote benen voor het ultieme zomergevoel of met een wijde broek eronder.

Doorhakken

Toen ik nadat ik The Post had gezien thuis een beetje aan het googelen sloeg – op zoek naar foto’s van Graham en haar shirtdresses – kwam ik een aantal interviews tegen met de 86-jarige (!) kostuumontwerpster van de film: Ann Roth. Zij vertelde dat ze de ontwikkeling van Katharine Graham van onzekere, door mannen gedomineerde weduwe tot zelfverzekerde uitgever ook via haar kleding had willen tonen. In de scène waarin Graham de knoop doorhakt en besluit om tegen de wens van de regering in de Pentagon papers toch te publiceren (waardoor ze alles kwijt zou kunnen raken, van haar reputatie tot de krant plus haar vermogen), draagt ze geen shirtdress meer maar een zeer vrouwelijke witte kaftan, afgezet met goudborduursel en kwastjes.

Ze hoeft niet langer een halve man te zijn om haar macht uit te oefenen. Ze is bevrijd. In het Amerikaanse tijdschrift Vanity Fair werd deze kaftan – die Ann Roth liet maken van jaren 70-stof van Gucci – the best movie dress of the year genoemd. Monique de Randamie herkent die ontwikkeling wel: zelf begon ze ook met de shirtdress en nu – zo ook vandaag – draagt ze graag kaftans. “Maar de shirtdress is toegankelijker. Die kun je altijd en overal aan. Dat is de schoonheid ervan: als je een shirtdress aantrekt met een sandaaltje eronder, ben je in één keer klaar voor een zonnige dag.”

Nooit de nieuwste Zin missen? Met deze aanbieding: 3 nummer voor 15 euro lees je dit magazine wel erg voordelig.