Die expositie, dát lijkt je wel wat. Maar het is zo’n eind en wat moet je daar verder nog? Schrijfster Nicolien Mizee (1965) bewijst in deze Zin dat elk stadje en elk dorp de moeite waard kan zijn. Marianne van der Velden zoekt er de leukste tips bij.

Op 13 mei 2000 keek ik naar het songfestival. Onze nationale trots, Linda Wagemakers, trad als tweede op. Ze deed het goed. Kort daarop werd de uitzending onderbroken. Er was een explosie geweest in Enschede. Even later werd het hele songfestival uit de lucht gehaald. Ik switchte naar de Belgische televisie.

Alles is anders

Achttien jaar later sta ik op de plek waar toen een hele wijk werd weggevaagd. Waarom is het na al die tijd nog zo aangrijpend? Het leven heeft zijn gang hernomen, een buitenlander zou vast niets bijzonders opmerken aan deze buurt. Is het omdat we het wéten? We lopen vanaf Rijksmuseum Twenthe de H.B. Blijdensteinlaan in, langs het pad naar de Bamshoevelaan. Alle huizen zijn nieuw, maar het is niet te vergelijken met een andere nieuwbouwwijk die ik ken. Elk huis is anders: na de ramp heeft architect Pi de Bruijn aan de bewoners gevraagd hoe ze wilden wonen en het resultaat is een wonderlijke mengeling van quasi-jarendertighuizen, legoblokkenhuisjes, stadsvilla’s, futuristische appartementenblokken en retro 19de-eeuwse rijtjeshuizen. Droom werd steen. Hier is geprobeerd van de nood een deugd én iets heel moois te maken. Indrukwekkend.

De buurt is gezegend met twee prachtige musea op loopafstand van elkaar. Over de ‘groene as’ van gras lopen we naar Museum TwentseWelle. We beginnen met koffie en een broodje bij Bij Rozendaal. “Toch begrijp ik het niet,” zeg ik tegen mijn man. “Stonden er dan geen huizen op die plek waar nu dat uitgestrekte grasveld is?” “Daar stonden de fabrieken,” zegt de vrouw die onze koffie neerzet. “Dit was een fabriek, voor poets- en stofdoeken. Het gebouw dat voor ons stond, ving de klap op. Daar stond niets meer van overeind. Als u meeloopt…”

Replicatie

Ze neemt ons mee naar buiten en wijst. “Daar was de oude volkswijk, pal aan het fabrieksterrein. Alles in één klap weg.” “Zijn die mensen teruggekomen?” vraag ik. “De helft. Ze hebben de wijk zo goed mogelijk nagebouwd: nauwe straatjes, pleintjes, zoals het was.” Ze neemt ons mee naar binnen, lacht geheimzinnig en opent een deur. We staan oog in oog met een mammoetskelet. In gedempt licht lopen mensen langs vitrinekasten. “Dat is museum TwentseWelle. Maar uw tosti komt eraan, zie ik.” We gaan terug naar onze tafel en zijn stil. “Je mocht die avond niet meer op je favoriete liedje stemmen,” zeg ik. “Indertijd vond ik dat flauw. Nu vind ik het een goede beslissing.

Stel je voor dat in de geschiedenisboeken had gestaan: een hele wijk werd verwoest, er waren 23 doden en 1000 gewonden en de halve bevolking van Nederland wilde stemmen op het Deense liedje. Om je dood te schamen.” We lopen door de quasi-oude volkswijk en we bezoeken TwentseWelle. Hier zijn het natuurhistorisch museum, de oudheidkamer en het techniekmuseum drempelloos bij elkaar gebracht: je loopt langs een weefgetouw uit de negentiende eeuw via een dino-skelet naar een hypermoderne robot. Oud en nieuw bijeen in een wonderlijk, maar hier volkomen logisch verband. Typisch Enschede.

Tips in Enschede

Vriendelijk en gastvrij
‘Het is het eindpunt van de trein, bijna geen mens hoeft er te zijn, bijna geen hond gaat zover mee: Enschede,’ dichtte Willem Wilmink (1936-2003) in Textielstad. Toch is het de moeite van het reizen waard, want Enschede is écht leuk. De mensen zijn er vriendelijk en gastvrij en er valt genoeg te beleven.

De Walstraat
Een van de leukste straten van Enschede is de Walstraat. Mooie winkels, fijne galeries en goede restaurants. Loop vooral binnen bij galerie Beeld & Aambeeld. Van gevonden, gebruikte materialen maakt kunstenaar Wicher Booij grappige sieraden met geschiedenis.
Beeldenaambeeld.nl

Het Paradijs
Op loopafstand van Roombeek vindt u het groenste restaurant van de stad. In een oude bedrijfshal liet initiatiefnemer Adriaan Schalken een buitengewone lusthof groeien. Opgetrokken uit gerecycled materiaal en vol met geadopteerde planten.
Hetparadijs.com

Blijf slapen
Want een dag in Enschede is te kort. Leuk logeren kan in de populaire en gastvrije B&B Oekepoek in hartje centrum.
Oekepoek.nl

Meer tips? Kijk hier.