De fase van het nog niet weten is de mooiste

Diederik van Vleuten (1961) is tekstschrijver, musicus en vooral theatermaker – met een talent voor historische vertellingen. Hij schrijft elke maand een column voor Zin.

Pluk de dag: ik vind het vaak een hele opgave. Juist omdat er zoveel te plukken valt en ik vanuit mijn kantelende toren van overwegingen al snel het overzicht verlies en feitelijk tot niets kom. De dag glijdt als zand door m’n vingers. Daar schijnen meer mensen last van te hebben. Te veel keuzes, niet weten waar het plukken moet beginnen anders dan met een kopje koffie en maar verder zien. Wie daar geen last van had, was Leonardo da Vinci.

To-do

Ik ben halverwege de sublieme biografie van Walter Isaacson die alleen al vanwege het inleidende hoofdstuk Ik kan ook schilderen de aanschaf en leesarbeid volledig rechtvaardigt. Isaacson vertelt van de to-dolijstjes in de aantekenboeken van Leonardo. Da Vinci was een van de nieuwsgierigste mensen die ooit op deze wereld hebben rondgelopen en op een lijstje uit 1490 schrijft hij op wat hij die dag te weten wil komen: het opmeten van Milaan en haar buitenwijken. Een praktisch doel, want later op de lijst schrijft Leonardo: teken Milaan. Ik probeer mij een voorstelling te maken van het opmeten van Milaan en haar buitenwijken door Leonardo – die vaak in een roze habijt de straat op ging.

Een rolmeter bestond nog niet. Een ander item op het lijstje: vraag Benedetto Protinari met welke middelen ze in Vlaanderen op het ijs lopen. Nee, Leonardo wist wel hoe hij zijn dag moest plukken. Vierentwintig uur was veel te kort. Hij was onverzadigbaar luidt de conclusie. Ik weet nog maar beschamend weinig van Leonardo. Mona Lisa, Het laatste avondmaal, uitvinder, tekenaar, alleskunner, 15de eeuw. Dat is het wel. De biografie van Isaacson spijkert mij grondig bij. Eigenlijk is de fase van het nog niet weten de mooiste.

Onontgonnen

Alles is nog nieuw, elk feitje een eerste kennismaking. Later, als je een biografie uit hebt, bevlogen raakt en nog een biografie leest en nog een, en Leonardo’s verzamelde schilderijen, aantekenboeken, uitingen en wat dies meer zij in de kast hebt, verlang je terug naar de tijd waarin Leonardo nog onontgonnen gebied was. Zoals ik ooit in de zomer van 1996 de eerste bladzijden las uit de grote James Cook biografie van professor Beaglehole. En nog niet eens wist dat Cook tenslotte aan mootjes zou worden gehakt op Hawaï. Nu kan ik mij een leven zonder Cook niet eens meer voorstellen.

Ik ben bang dat het met Leonardo snel dezelfde kant op gaat, dat ik over een jaar een expert ben. Maar ik heb geen haast. Ik geniet van de kleine stapjes en stel het grote alles weten lekker uit. Vandaag weer een paar bladzijden, niet meer. Misschien is dat ook een vorm van de dag plukken.

Diederik ontmoeten? Kom dan donderdag 14 juni naar deze speciale middag!