In een wereld waar de smartphone het levensritme bepaalt, kiest gelauwerd striptekenaar Barbara Stok (1970) voor de rust van een boswandeling, een zeiltocht of een ontspannen uurtje achter de naaimachine. Het geeft haar de concentratie om zich te richten op de kleine en grote levensvragen die ze speels in haar boeken verbeeldt.

Obsessie

“Een paar jaar geleden had ik een hobby nodig waarin ik helemaal op kon gaan. Mijn boek Vincent kwam uit en is al in negentien landen vertaald. Ik vloog de hele wereld over om lezingen en interviews te geven. Eigenlijk ben ik een introvert persoon. Ik ben niet voor niks drummer, die zitten altijd lekker achteraan. Ik mocht naar Argentinië en New York. Dit moet ik makkelijk kunnen, dacht ik, het is toch geweldig? Maar tussen de reisjes door lag ik doodmoe op de bank met chronische keelpijn. Mijn hoofd was zo vol dat ik niet meer kon tekenen. Toen ben ik obsessief gaan naaien. Heerlijk, zwieeeiijjng, zo’n naad erin zetten, haha. Ik kan er ook goed bij slapen. Als ik me ’s avonds in bed afvraag hoe ik een kraag moet aanpakken, ben ik in vijf minuten vertrokken.

Die patronen zijn vrij ingewikkeld, je moet goed nadenken over welk deel aan welk deel komt. Het is een soort puzzel, een bouwpakket met stof. Ik ben nu bezig met een pak van rood ribfluweel. De broek heb ik nagemaakt van een oude spijkerbroek die me goed zat. Hij was veel te strak geworden. Dus zette ik er aan de zijkant een reep stof in van een andere kleur. Laatst liep ik in de stad en zag: verrek, dat is mode! Dat wist ik helemaal niet. Ik ben niet zo zelfbewust dat al mijn kleding een bepaalde stijl moet hebben.”

Wilde haren kwijt

“Dit studieboek heb ik veel gebruikt. Jaren geleden heb ik aan de universiteit colleges gevolgd over filosofie van de oudheid. Elk jaar probeer ik een vak te doen. Dit jaar volgde ik wetenschapsfilosofie. Pittig, maar je zet je hersenen weer even aan het werk. Soms is er zo’n onderwerp waar ik me helemaal in vastbijt. Alles pluis ik uit. Goed en slecht in de wereld, bijvoorbeeld, bestaat dat überhaupt? Daar ben ik nog steeds niet over uit. Vroeger ging ik veel naar punkconcerten in Vera. Tegenwoordig ga ik met een vriendengroepje naar lezingen. Na afloop gaan we alle wereldproblemen langs en bedenken oplossingen. Haha! Mijn wilde haren ben ik wel kwijt. Drinken doe ik nauwelijks meer. Een kater is zonde van mijn tijd, ik werk liever.

Het mooie aan filosofie is dat het overal vragen bij stelt. Het is mijn karakter, mijn aard, om alles van alle kanten te bekijken. In mijn strips laat ik zien hoe ik worstel met hoe te leven. Wat is goed? Hoe doe je goed? Ik teken graag kleine dilemma’s waar iets groters uitspreekt. Neem mijn strip over de slak in de basilicumplant. Moet ik die slak verdelgen of laat ik hem zitten? Want voor hem is dat plantje heel lekker.

Sjoemelen

Ik zie een hoop dingen niet goed gaan in de wereld. Het kapitalisme is geen goed systeem, ik denk dat we daarvan af moeten. Mensen hebben egoïstische trekken, maar we zijn ook groepsdieren. Het kapitalisme haalt die competitie in ons naar boven, en drukt het sociale meer naar de achtergrond. Bedrijven belazeren de boel, om geld te verdienen. Neem de sjoemelsoftware van autobedrijven, of producten die expres worden geprogrammeerd zodat ze stuk gaan na een bepaalde tijd. Wat zijn dat voor rare fratsen?

Met mijn broer kon ik altijd scherp discussiëren over politiek en maatschappelijke thema’s. Daar geniet ik nog steeds van. Ik kom uit een rechts gezin. VVD-rechts. Zelf was ik vroeger ook rechts, meer uit recalcitrantie. Ik was de kakker in de klas. Een hockeymeisje, in een grijze rok met geruite sokken. Ik ga niet klakkeloos mee met modes, of met wat iedereen doet. Ik heb pas sinds kort een smartphone, van een vriend gekregen. Die neem ik nooit mee. Twee keer per dag kijk ik of er wat op staat. Ik word nu al gek van dat ding, ik gebruik hem alleen voor whatsappgroepjes. In China kunnen ze niet meer zonder die smartphone. Ik ben bang dat wij hier ook die kant opgaan. We bouwen een infrastructuur op met overal cameratoezicht en drones. Mensen zien het probleem niet. Ik vertrouw de overheid, zeggen ze. Ja, nu misschien, maar straks…? Ik wil het liefst totaal ongezien door het leven kunnen gaan.”

Barbara Stok

Striptekenaar Barbara Stok (1970) trok begin jaren 90 de aandacht van uitgeverij Nijgh & Van Ditmar met haar gestencilde strips, een lofzang op de underground- en punkscene van haar woonplaats Groningen. In 2009 ontving zij de Stripschapprijs voor haar hele oeuvre. In 2013 bracht zij Lang zal ze leven! uit, haar eigen bloemlezing uit twintig jaar autobiografische verhalen. Met Vincent, het verstripte verhaal van de twee laatste bewogen jaren van Vincent van Gogh in Arles, kreeg ze wereldwijde faam. Het nieuwe boek van Barbara Stok wordt verwacht in 2019. Barbaraal.nl

Meer lezen over Barbara? Dit kan in het nieuwe nummer. Deze ligt nu in de winkel en kan ook gekocht worden in onze eigen shop!

Tekst: Minou op den Velde | Beeld: Brenda van Leeuwen | Visagie: Manous Nelemans