In elke Zin beantwoordt hoogleraar klinische psychologie Willem van der Does (1960) jouw levensvragen. Groot, of klein. Voor iemand anders. Of gewoon fijn voor jezelf.

Danielle en Reinout

Een goede vriend van ons gaat ten onder in zijn relatie. Zij zit al jaren vast in een woede omtrent haar laatste werkgever en in psychische misère wegens onverwerkte jeugdtrauma’s. Mede daardoor genieten ze niet van kinderen, wat hij best gewild zou hebben, maar daarentegen wel van opeenvolgende juridische procedures en een eindeloze reeks therapieën van bedenkelijke pluimage. Vinden wij, maar vindt hij óók, vertelde hij laatst. Hij kan haar maar niet aan het verstand brengen dat ze op het verkeerde spoor zit én hij kan haar niet verlaten. Want dan gaat ze hem het leven zuur maken of doet ze zichzelf wat aan. Hij is ten einde raad en wij wensen hen beiden een beter leven toe. Is er nog ergens een opening denkbaar?

Beste Danielle en Reinout,

Dit is een aantal kwesties ineen. Jullie vriend lijkt een nogal willoze speelbal te zijn van zijn partner. Als er enig schot in deze situatie wil komen, zal hij zich om te beginnen gelijkwaardig moeten gaan opstellen. Jullie vinden zowel de juridische als de therapeutische exercities vrij zinloos. Ze zijn bovendien ongetwijfeld niet gratis: de beslissing van de vriendin om maar door te procederen en te therapieën hakt in hun gezamenlijk inkomen. Zelfs als dit grotendeels gedekt wordt door verzekeringen is het niet gratis in die zin dat het gevolgen heeft voor het tijdsbeslag en levensgeluk van dit stel.

Halt

Kortom, jullie vriend zal zich moeten gaan opstellen als iemand die ook iets te zeggen heeft over waaraan de gezamenlijke tijd en financiën worden besteed. Als zijn vriendin zou besluiten om voortaan haar halve maandinkomen naar het casino te brengen, zal hij haar vast wel een halt toeroepen. Hopelijk helpt deze vergelijking hem in te zien dat het ermee begint dat hij zélf zijn houding verandert.

Second opinion

Dan is er de kwestie van de bedenkelijke therapieën – en mogelijk ook bedenkelijke advocaten die lekker doorprocederen zolang de kassa rinkelt. Wellicht helpt het haar los te laten als ze voor beide kwesties een second opinion aanvraagt. Dus een juridisch advies terwijl tevoren duidelijk is dat ze niet bij dat kantoor zal doorprocederen. En een psychiatrisch advies bij een academisch centrum, geregeld via de huisarts.
Hoe onaangenaam en onbegrijpelijk sommige situaties er voor buitenstaanders ook uitzien, uiteindelijk halen je vriend en zijn partner hier op een of andere manier voordeel uit dat kennelijk opweegt tegen alle misère. Jullie gebruiken zelfs het woord ‘genieten’ in de vraag. Als het alleen maar verlies zou opleveren, stoppen ze er wel mee. In het geval van je vriend zou het ‘voordeel’ kunnen zijn het vermijden van toekomstig schuldgevoel over een verwachte zelfmoordpoging. Wellicht dat zijn partner zich zo vastbijt omdat ze dan een excuus heeft om niet voluit voor een nieuwe baan te gaan – met het risico dat ook dat misloopt.

Negeren

Voor de omgeving – jullie, bijvoorbeeld – kan er een voordeeltje zitten in het aanschouwen van de reallifesoap die zich voor jullie ogen afspeelt. Eigenlijk wil je het niet weten en je gunt hen ook echt een beter bestaan maar onbewust levert het een heimelijk genoegen op om te horen wat ‘ze nu weer uitgevroten heeft’ en hoe ze haar partner alle hoeken van de kamer laat zien. Jullie bereidheid om dat langdurig aan te horen kan de boel ook helpen in stand houden: jullie warme belangstelling compenseert zijn misère. In het begin is dat juist heel goed, maar als hij maar niet in actie kan komen of adviezen opvolgt, zouden jullie dit stel wel eens een dienst kunnen bewijzen door daarmee op te houden. Dus vraag er niet meer naar en schakel stelselmatig over naar een ander onderwerp als zij erover beginnen. Toon juist veel belangstelling zodra ze over iets positievers praten.

Prangende vraag? Mail hem naar redactie@zin.nl o.v.v. ‘Dr. Does’. Meer vragen lees je in de nieuwe Zin. Nu in de winkel of hier te bestellen.