‘Het hele leven is toch een conflict’

Programmamaker Frans Bromet (1944) werkt al 25 jaar samen met zijn dochter Silvia (1971), creatief producent in hun bedrijf &Bromet. Inmiddels zijn ze gelijkwaardig aan elkaar, maar dat was ooit wel anders. Frans: “Als je niet met mijn manier van kritiek geven kunt omgaan, lukt het hier niet. Wat we maken moet wel goed worden.”

Verrassing

Het bezoek van Zin komt voor Frans en Silvia Bromet als een verrassing – Frans is het vergeten in de agenda te zetten. Geen probleem, ze zijn duidelijk gewend om spontaan te reageren op wat zich aandient. Ze gaan me voor naar de kleurrijk ingerichte ontvangstkamer van &Bromet, hun film- en televisieproductiebedrijf in het oude gemeentehuis van Ilpendam, een dorpje onder de rook van Amsterdam. Aan de muur afbeeldingen die de preoccupaties van de filmmaker verraden: een prent met daarop ruziënde buren, een druk schilderij van een slagveld, een protestposter afkomstig van de Westbank.

In een kamer aan de andere kant van de gang, door Frans ‘een soort museum’ genoemd, staat in een vitrine een verzameling memorabilia tentoongesteld: een steen uit concentratiekamp Bergen-Belsen, een stukje Berlijnse Muur, een ledenspeldje van de SS in het oorspronkelijk daarvoor bedoelde doosje, een stuk tape uit Kosovo, kogelhulzen uit Pristina. “Niet alles heeft met de oorlog te maken,” zegt Frans. Inderdaad: er worden ook een paar smurfen geëtaleerd. Een vitrine verderop staat vol met oude camera’s, waaronder de 8mm camera van zijn vader waarop Frans zijn eerste film draaide.

Wat is er hier aan de hand?

‘Vertelt u maar eens, wat is er hier aan de hand?’ Met deze vraag, uitgesproken op zijn kenmerkende, wat lijzige toon beginnen vaak de films van Frans Bromet. En dan geeft iedereen antwoord: met elkaar in onmin verkerende buren, boze taxichauffeurs, bewoners van spookhuizen, veroorzakers van verkeersongelukken, echtgenotes van mannen die een einde aan hun leven hebben gemaakt, gewone opvoeders en vele, vele anderen. Zo gaat het nu al decennialang – wie is er niet groot mee geworden? De laatste jaren maakt Frans zijn documentaires samen met zijn middelste kind, dochter Silvia. Vertel eens, waar zijn ze nu mee bezig? Frans: “Met verschillende dingen, zoals altijd.”

Moslima

Silvia: “We zijn de film Een goede moslima aan het afronden. Daarvoor is Frans met Yeter Akin, een Turkse moslima, op zoek gegaan naar het antwoord op de vraag: wanneer ben je een goede moslima? Aanleiding was het vertrek van de dochter van een vriendin van Yeter naar Islamitische Staat. Moet je zover gaan om een goede moslima te zijn?” Daar- naast staat er nog wat op de rol: een acht-delige serie over Israël, een film over een klokkenluider, een film over mensen die nog worstelen met de Tweede Wereldoorlog, een film over antisemitisme. Tot eind 2019 zitten ze redelijk vol.

Een stagiaire komt binnen en zet een theepot, twee theeglazen en een kopje koffie op tafel. Frans: “Een schoteltje is wel handig.” Nadat de stagiaire is afgedropen: “Studenten drinken misschien zo hun koffie, maar als ze in het echte leven komt, moet ze weten dat er schoteltjes onder kopjes horen, toch?”

TEKST: LIDDIE AUSTIN | BEELD: JACQUELINE DE HAAS

Dit is natuurlijk niet het volledige interview met Frans & Silvia Bromet. Wil je meer lezen? Dat kan! Het hele interview staat in de nieuwe Zin. Deze ligt nú in de winkels en is ook te koop in onze eigen shop.