Het moment dat je ineens doorhebt dat de dagen alweer aan het lengen zijn: bij veel mensen goed voor het humeur. Hetzelfde blije gevoel kan ontstaan aan het begin van de zomertijd. Eind maart alweer. Licht doet duidelijk iets voor ons welzijn.
“Licht maakt leven mogelijk!” zegt Gemma Venhuizen, wetenschapsjournalist en auteur van het boek Licht. De invloed op lichaam en geest. “Dankzij licht is er zuurstof en voedsel, en licht heeft ook gevolgen voor je welbevinden. Als er continu licht is, kun je in een soort manie terechtkomen door slaaptekort. Maar zie je te weinig daglicht dan kunnen zeker mensen die daar gevoelig voor zijn, zichzelf somber gaan voelen.” Zelf heeft ze daar ook last van, bekent ze.
Dip
In de winter gaan we collectief door een vitamine D-dip, want dan is er in Nederland geen UVB. De zon staat dan zo laag, dat de ozonlaag het UVB grotendeels tegenhoudt. Al ga je de hele dag buiten staan, dat gaat voor je vitamine D niet werken.” Gelukkig is vanaf april die periode voorbij, maar mensen met een donkere huid, binnenzitters en vijftigplussers doen er sowieso goed aan dagelijks een vitamine D- tabletje van tien microgram te slikken.
Gevaarlijk licht
Helaas is niet al het licht goed voor ons.
1 Ondergaande zon
Ook zo dol op zonsondergangen, liefst aan zee? Prachtig om die vuurbal in de zee te zien zinken, maar je doet er beter aan tijdens die momenten je geliefde diep in de ogen te kijken. Want wie langer dan dertig seconden onbeschermd naar de zon staart, krijgt een beschadigd netvlies. Een zonnebril opzetten kan natuurlijk ook, maar dat is misschien net wat minder romantisch.
2 Koplampen
Wie tijdens autorijden in het donker gehinderd wordt door heldere koplampen en verblind raakt door tegenliggers, heeft te kampen met een lichtverstrooiingsprobleem. Strooilicht is licht dat je waarneemt alsof het door een smerige autoruit heen schijnt. Dat levert vertroebeld zicht op, en dat is precies wat iemand met staar heeft. Het klopt dus dat de een licht veel te fel kan vinden, terwijl de ander daar helemaal geen last van heeft.
3 Niezen
Je voelt het kriebelen, je moet niezen maar het lukt niet, je kijkt in de zon, en: hatsjie! Ongeveer een kwart van de mensen heeft deze ‘optische niesreflex’, en gaat niezen bij een plotselinge overgang van donker naar licht. Wie niest is even blind, dus ongevaarlijk is deze reflex niet. Heb je het zelf, zet dan een zonnebril op bij autoritten door zonovergoten landschappen met veel donkere tunnels.
4 Lichtovergevoeligheid
Bijna een op de vijf Nederlanders heeft last van zonneallergie. In het beste geval krijgen ze een paar bultjes, in het slechtste geval veroorzaakt een beetje zonlicht rode uitslag en ondraaglijke jeuk. Het is onbekend hoe het ontstaat, en mensen kunnen het op alle leeftijden krijgen.
Bron: Licht. De invloed op lichaam en geest. Gemma Venhuizen, Atlas Contact, 2016.
Meer lezen? In Zin 3 staat veel meer over dit onderwerp. Nu in de winkel of hier te bestellen.
Tekst: Malou van Hintum
