‘Nog niet was ik gezeten of Herman Finkers tikte me op m’n schouders’

Bij de afslag Deinze dacht Diederik van Vleuten aan de begrafenis van Gerard Reve. Dertien jaar geleden alweer.

Een held van mij

Drie maanden geleden, op de terugweg van een bedevaart naar het huis van Maurice Ravel en het graf van Vincent van Gogh nabij Parijs moest ik, ter hoogte van Gent en de afslag Deinze denken aan de begrafenis van nog een held van mij: Gerard Reve. Dertien jaar geleden alweer. Zaterdag 15 april 2006. De dag voor Pasen. De grote schrijver werd begraven in zijn woonplaats Machelen aan de Leie, gemeente Zulte. Een week eerder was hij overleden. Rond kwart voor negen in de avond. Rustig en waardig, zoals zijn levenspartner Joop Schafthuizen alias Matroos Vos het aan de pers liet weten.

Onbekend

Machelen aan de Leie is geen bijzonder dorp. Als het bekendheid geniet is het vanwege het feit dat schilder Roger Raveel er zijn atelier had. Dat het ook de woonplaats was van ‘Gerard en Joop’ was minder bekend. De begrafenis was openbaar. Gerard leefde immers ‘voor zijn volk’ en dat volk mocht erbij zijn. Ik had een stormloop vanuit Nederland verwacht. Ik was dan ook in alle vroegte naar Machelen gereden om mijzelf te verzekeren van een plekje in de Sint Michiel kerk. Dat vroege vertrek bleek niet nodig. De opkomst was gering. Duizend man. Niet veel voor een schrijver die tot de Grote Drie behoorde. Nog niet was ik gezeten of Herman Finkers tikte me op m’n schouders. Liefhebbers onder elkaar. We voelden ons schatplichtig aan Gerard. We hadden veel aan hem te danken. Al die uren leesplezier, wijsheid en vooral ook onbedaarlijk lachen. Hem zomaar laten gaan, dat kon niet.

De stilte

Pastoor Gabriel Desmaele sprak gloedvol. “Ja, Reves katholieke geloof was ook show en vertoon maar hij meende het wel uit het diepste van zijn hart.” Er klonk instemmend gebrom vanuit de banken. De tocht naar de begraafplaats zal ik nooit vergeten. Even rustig en waardig zoals Reve zelf was gegaan. Joop liep voorop, naaste vrienden en uitgevers direct daarachter. En daar weer achter de stoet van ‘het volk’. Verre bekenden, vreemden en bewonderaars. Het was bewolkt, regen dreigde. Wat vooral indruk maakte was de stilte. Een lang lint van zwijgende mensen die allemaal hun eigen reden hadden er te zijn die zaterdag.

Passend uitgeleide

Toen de stoet langzaam door het dorp trok, stonden er veel inwoners van Machelen langs de kant van de weg. Nee, ze hadden mijnheer Reve niet persoonlijk gekend. Hij was een teruggetrokken figuur die weinig contact zocht. Maar dat was geen reden om niet de pet af te nemen en hem passend uitgeleide te doen. Rijdend langs de afslag Deinze moest ik daaraan denken. Hoe een Vlaams dorp afscheid nam van een Nederlandse schrijver. Stijlvol, waardig en rustig. Het is een van de vele redenen waarom ik hou van Vlaanderen.

Diederik van Vleuten (1961) is tekstschrijver, musicus en vooral theatermaker – met een talent voor historische vertellingen.

Nooit meer een column van Diederik missen? Met deze aanbieding lees je Zin wel heel voordelig.