Scheiden van je familie

Van nature zijn we onlosmakelijk met elkaar verbonden door een loyaliteit die zich uitstrekt over generaties heen. Kinderen danken hun leven aan hun ouders. Andersom voelen vaders en moeders een onvoorwaardelijke liefde voor hun nageslacht. Maar wat als er problemen ontstaan?

De balans van geven en nemen

Elke relatie heeft een kasboek van geven en nemen, volgens Böszörményi-Nagy, grondlegger van de gezinstherapie. Daarin staat de erfenis van biologische en historische factoren waar we zelf geen aandeel in hebben gehad, maar die wel van invloed zijn op ons, zoals oma’s slechte gezondheid of het verlies van vaders baan. Daarnaast houden we een optelsom bij van ervaringen met de ander, zowel positief als negatief. Zolang het contact gebaseerd is op gelijkheid, blijft de rekening in balans.

Uit evenwicht

De band met een ouder begint ongelijk, omdat een baby alleen kan nemen en nog niets te geven heeft. Tijdens de opvoeding zou de verhouding gaandeweg moeten verschuiven naar een gezond evenwicht. Als het vertrouwen daarin afneemt, door een gebrek aan wederzijdse zorg of erkenning, kunnen problemen ontstaan.

Onder moeders vleugels

Tieners doen steeds langer over hun ontwikkeling naar volwassenheid, ontdekte de Amerikaanse psycholoog Jeffrey Arnett. Van oudsher wordt die overgang door vijf mijlpalen gemarkeerd: het voltooien van een opleiding, het verlaten van het ouderlijk huis, financiële onafhankelijkheid, trouwen en het stichten van een eigen gezin. Critici zien een generatie die beschermd wordt opgevoed en niet voorbereid is op zelfstandigheid. Het begint met georkestreerde speelafspraken op het schoolplein en het eindigt niet bij steekpenningen voor toelating tot de juiste universiteit.

Drone-moeders en bulldozer-vaders

Zweefden ouders vroeger nog als helikopters boven hun kinderen, nu is er sprake van drone-moeders die bedreigingen bij voorbaat elimineren, of bulldozer-vaders die met brute kracht een weg banen voor hun kroost. Laten ouders hun kinderen niet los of durven de kinderen niet uit te vliegen? Beide, menen experts. Hun verhouding is hechter en gelijkwaardiger dan ooit. Bovendien stelt mobiele technologie ons in staat om altijd en overal betrokken te zijn. In een snel veranderende samenleving ervaren twintigers zowel de kans als de urgentie om niet snel, maar weloverwogen te gaan.

Liefdevol loslaten van je kind

• Geef elkaar de ruimte om fouten te maken en problemen op te lossen. Gebrek aan zelfstandigheid of onafhankelijkheid leidt op termijn vaak tot onzekerheid en angst. Hoe verleidelijk ook, je kunt het pad naar het geluk van je kind niet effenen.
• Spreek eens af om een tijd lang niet te vragen naar een beladen onderwerp, zoals resultaten op school of voortgang op het werk. Daardoor is de waardering voor elkaar niet langer afhankelijk van wat je doet, maar wie je bent.
• Durf je eigen opvattingen en verwachtingen voor het leven van de ander los te laten. Ook al zie je niet direct waar ze toe leiden, steun je kind in de doelen die het najaagt om uiteindelijk tot zichzelf te komen.

Geleidelijk loskomen van je ouders

• Laat je geluk niet afhankelijk zijn van de waardering van je ouders. Die relatie is geen geldwisselkantoor, hoeveel je ook geeft om ze te behagen. Het is geen vanzelfsprekendheid dat je van hen terugkrijgt wat je nodig hebt.
• Wil je vrijheid? Laat dan ook zien dat je zelfstandig kunt zijn. Zolang je moeder de was doet of je vader de gootsteen ontstopt, ligt er gewicht op de weegschaal dat het bemoeilijkt om sociale wedervragen af te slaan.
• Benoem de naakte waarheid en wees radicaal eerlijk naar zowel jezelf als je ouders. Doe dit desnoods onder begeleiding van een therapeut. Nieuwe grenzen trekken is minder rigoureus dan het contract eenzijdig te verbreken; dat verdwijnt nooit van de balans.

Lees meer en win

Annelies Ibes (1955) en Samuel Verschoor (1988) zijn moeder en zoon. Een paar jaar lang hadden ze helemaal geen contact. Bittere noodzaak voor hem, maar en helse periode voor haar. Over die breuk en hoe ze elkaar weer vonden schrijven ze elkaar brieven. Lees ze deze maand in Zin en maak hier kans op de roman die Annelies schreef over de periode dat ze Samuel niet zag: Wild vlees & zn.

Je vindt Zin in de winkel of bestelt ‘m gemakkelijk online. En met deze aanbieding lees je Zin nu extra voordelig!

Tekst: Jetske van der Schaar.