‘Ik noem mijzelf niet retro of vintage maar ouderwetsch, met s-c-h’

Ze is een kind uit de jaren 70. Toch heeft juffrouw Jo Hedwig (1972) weinig op met die tijd, noch met de huidige. In de vooroorlogse jaren daarentegen vindt ze haar liefde voor moraal, omgangsvormen en esthetiek terug.

Terug in de tijd

“Mijn hele leven al kijk ik achterom. Ik ben geboren in de jaren 70 en vond alles om me heen verschrikkelijk lelijk: het behang, de mode. Als puber richtte ik me op de vijftiger jaren, de jaren van de rock- ’n-roll. Die waren toen trouwens hip vanwege de film Grease, dus in eerste instantie viel ik niet erg op. Maar waar mijn vrienden vrolijk meegingen in de volgende modegril, ging ik verder terug in de tijd. Ik belandde in de jaren 30 en 40. Hoe meer ik me in die tijd verdiepte, hoe interessanter ik het vond en hoe meer puzzelstukjes op hun plek vielen.”

Esthetische dingen

“Zo kon ik als kind al een verlangen voelen bij verhalen van mijn opa en oma die als kind in de wastobbe midden in de huiskamer zaten. Dat wilde ik ook! Of met z’n allen rond de kolenkachel zitten en naar de radio luisteren in plaats van televisiekijken. Die gezelligheid vond ik terug in de jaren 30. Dat is echter niet het algemene beeld van die jaren. In de schoolboekjes staat die tijd zelfs omschreven als ‘een tijd van economische misère, armoede en politieke dreigingen’. Om dit beeld wat te nuanceren, benadruk ik graag de meer positieve kanten zonder een al te rooskleurige voorstelling te geven. Het is zeker niet zo dat vroeger alles mooier was maar wat ik wel echt mooi vind aan die tijd, zijn de esthetische dingen als design, mode en architectuur.”

Etiquette

“Wat mij nog het meest aanspreekt uit die tijd zijn de omgangsvormen, oftewel etiquette. Daaruit sprak zoveel respect. Tegenwoordig tutoyeert iedereen elkaar, zelfs binnen bedrijven. En waar vroeger een ‘verdorie’ op televisie al voor consternatie kon zorgen, zijn schuttingwoorden nu de normaalste zaak van de wereld. Wat dat betreft ben ik ouderwets. Tegenwoordig heet alles vintage of retro maar ik noem mezelf ouderwetsch, met s-c-h. Zo hou ik van feestjes waar alles in stijl is en waar keurige heren in driedelige pakken me met een buiging ten dans vragen. Mijn besluit om me volledig deze nostalgische levensstijl aan te meten, kwam toen ik kleding uit die tijd ging passen en me een ander mens voelde. Vanaf dat moment wilde ik niet alleen lezen over die periode, ik wilde hem erváren. Dus televisie eruit, radio erin. Dat voelde zo goed! Zo ging het verder. Ik heb zelfs de stad verruild voor het platteland en leef zonder wasmachine, zonder magnetron, zonder mobiel. De enige luxe die ik mijzelf permitteer is een koelkast en voor mijn werk een computer.”

Rust

“Ik voel niet dat ik iets mis wat écht belangrijk is. Veel dingen waarmee anderen zich bezighouden zijn voor mij niet interessant. Iedereen wil altijd bereikbaar zijn. Soms denk ik: wie is er nou de baas, de mens of zijn telefoon? En alles moet steeds harder; steeds meer geluid is versterkt. Ik verlangde naar een plek waar het rustiger was. Hier op het platteland kan ik goed de tijd vasthouden. Mensen hebben nog spontaan contact met elkaar. Iedereen kent elkaar, net als vroeger. Het echte dorpsgevoel. Behoefte om op vakantie te gaan heb ik dan ook niet; ik woon in het paradijs!”

Juffrouw Jo is historisch adviseur voor onder meer film, televisie en musea. Meer weten? Jufjo.net

Lees meer

Ook Birthe, Ben en Mark omringen zich elke dag met het verleden. In kleding, interieur en werk. Lees hun interview in Zin 2. Nu in de winkel of bestel het nummer hier online.

Productie & tekst: Calista van Amerongen. Foto Chantal Ariëns