‘Simpelweg mezelf zijn, dat doe ik nu voor het eerst’

Ze leidde een ‘kleurloos bestaan’ als IT-er, met in haar werktas eyeliner, mascara en nagellak. Tot ze halverwege de veertig, inmiddels als gescheiden vader, de sprong waagde naar een nieuw leven als vrouw. Nú in Zin: transgender Emma Laurijssens van Engelenhoven (1970).

Was ik dit wel?

“Ik heb me altijd ongeveer goed gevoeld in mijn eigen lichaam maar piemels heb ik altijd rare dingen gevonden. Ik probeerde er niet erg mannelijk uit te zien. Ik droeg veel kleur, en Allstars met een plateauzool. Op zeker moment dacht ik: hier zou een panty mooier bij staan dan die lelijke dikke sokken. Zonder daar direct vrouwelijkheid aan te koppelen. Pas rond mijn 27ste kwamen er meer verhalen in kranten en tijdschriften over transgenders. Oké, dát was het dus. Maar je las ook alle problemen die ze hadden. Niet geaccepteerd worden, gepest worden, geen werk, geen relaties. Dat was eng. Ik ging wat meer uit als mezelf. Opgemaakt, vrouwenkleding. Met mijn ouders heb ik een goede band maar dit hield ik verborgen. Je familie staat het dichtst bij je, die wil je geen pijn doen. Het was een vrij eenzame zoektocht, naar wie ik was.
Op mijn 28ste leerde ik mijn huidige ex kennen. Zij zei: mijn kinderen zitten hier tegenover op school, hoe gaat de buurt reageren? Als ik echt om zou gaan. Ik vond het ook eng. Ik ging niet meer als vrouw naar buiten. Die weg was afgesloten. Als ik mijn trouwfoto’s nu zie, denk ik: ik weet dat ik daar stond. Maar was ik dit wel? Een gezin stichten klonk als een goede mogelijkheid om het weg te stoppen. Misschien was het wel een fase? Had ik nu mogen proeven hoe het was, en was dat genoeg?”

Altijd twijfelen

“Soms liet ik mijn nagels een beetje groeien, dan voelde ik me iets beter. De oudste van 6 vroeg: maar je bent toch geen meisje? Ik dacht: misschien wel. Op een gegeven moment doe je dat ook niet meer, voor de rust thuis, want mijn vrouw wilde er niks van weten. ‘Je lijkt wel een wijf!’ We hadden niet veel geld, dus in plaats van de kapper was het tondeuse erover en klaar. Verschrikkelijk. Ik wilde lang haar. Vanaf mijn 40ste kostte het onderdrukken me steeds meer moeite. In mijn werktas verstopte ik een make-uptasje, met wat mascara, eyeliner en nagellak. Ik gebruikte het niet eens. Het bij me hebben was al heerlijk. Dat betekende ook dat ik ineens een geheim aan het kweken was, terwijl ik dat helemaal niet wilde. Hoe gaat het? ‘O, goed.’ Maar het gaat natuurlijk níet. Je dicht het ene emotionele gat met het andere. Op een gegeven moment woog ik 140 kg. Jezelf kwijt zijn. Geen contact met je lichaam.
Wat is vrouwelijkheid? De manier waarop je loopt, reageert, zit, lacht. Of je met praten gebaren maakt. Ik was altijd aan het twijfelen. Een mail op het werk kostte me een uur. Dan begon ik te typen: hoi. O nee, hoi is te frivool, te vrouwelijk. Dag. Overdreven, maar dat soort twijfels werden steeds groter. Ik mag dit niet zo doen, ik mag dat niet zo doen. Ik werkte in de IT, daar sta je altijd tussen mannen. En je kunt er niks mee, dat geblaat over stereotype dingen als voetbal, auto’s, bier zuipen. Een totaal andere wereld.”

Emotionele uitschieters

“Mijn ex vertrok in oktober 2012. Het ging al jaren niet goed, om allerlei andere redenen. Vlot trekken ging niet meer. Ik ben toen goed gaan nadenken. Was dit mijn kans? Ik had zo lang gedaan of ik man was. Het leek me raar om mensen nu te gaan vertellen dat ik geen man was. Misschien kon ik wel iets ertussenin? Ik kocht een skinny jeans op de herenafdeling, en liet gaatjes schieten in mijn oren. Vlak voor Sinterklaas ging ik met de trein naar Amsterdam. De Bijenkorf in, kijken, nadenken. Twijfelen bij de nagellak. Doen of niet doen? Ik waagde de stap. ‘Doe mij maar de uitgebreide manicure.’ Het was apart, aan zo’n hoog tafeltje tussen de dames. Na afloop voelde ik me opgelucht en vrolijk. Ja, die vrijheid had ik nu! Tijd om dingen te leren, en mijn omgeving te laten wennen. Naar mijn werk met make-up en gelakte nagels. Hakken aan. Stap voor stap. Het bedrijf waar ik werkte vond: prima, zolang je je werk goed doet. ‘Hou je het een beetje beschaafd?’ In de zomer van 2013 ben ik in transitie gegaan. Ik kocht een jurkje, veel te kort, en ging met een vriendin de straat op. Eng, maar er gebeurde niks. In Scheveningen gingen we bij het Kurhaus op het terras zitten. ‘Dag dames, willen jullie wat drinken?’ Ik dacht: ik moet mezelf niet langer voor de gek houden. Dit moet ik gewoon niet tegenhouden. Vrouwzijn. En toegeven dat ik dat ben.”

Meer lezen? Lees het complete interview met Emma Laurijssens in Zin 4. Nú in de winkel of bestel het online.

cv
Emma Laurijssens-van Engelenhoven (1970) wil de wereld laten zien dat je goed bent zoals je bent. Ze is transgender, runt met haar lief Eva de website Tnederland.nl en was in 2019 voor D66 verkiesbaar voor het Europees Parlement.

Tekst: Minou op den Velde. Beeld: Bonnita Postma. Visagie: Carmen Zomers