Het internet der bomen. Het bestaat!

Van het onbewoonde eiland Griend in het hoge noorden, via het water van De Wieden en de Kaapse Bossen op de Utrechtse Heuvelrug tot de Sint Pietersberg in het zuiden. Natuurmonumenten en Google brengen de natuur bij je thuis. Maar eerst fascinerende weetjes over het leven van bomen.

Bomen communiceren

Onderzoek heeft aangetoond dat bomen regelrecht met elkaar kunnen communiceren. Neem bijvoorbeeld de acacia op de Afrikaanse savanne. Zodra de boom door giraffen wordt aangevreten, slaat hij gifstoffen in zijn takken op. Dat vinden giraffen niet lekker. Om de bomen in de buurt te waarschuwen voor het vretende gevaar, scheidt de boom tegelijkertijd ethyl uit. Zodra de acacia’s in de buurt dat gas ruiken, slaan ook zij afweerstoffen
in hun takken op. Dat verklaart het opzienbarende gedrag van giraffen, die steeds enkele takken van een boom aanvreten, vervolgens honderd meter verder lopen en dan aan een volgende acacia gaan knabbelen.

Geurspoor

Bomen communiceren niet alleen door middel van geuren. Ze zijn ook ondergronds door een netwerk van paddenstoelen met elkaar verbonden. Een theelepel bosgrond bevat al schimmeldraden met een lengte van meerdere kilometers. Weliswaar moeten de bomen aan deze parasieten tot wel een derde van hun door fotosynthese verkregen voedingstoffen afstaan. Maar daarvoor kunnen ze dankzij het netwerk van schimmeldraden informatie met elkaar uitwisselen over parasieten en droogte. Ze noemen de paddenstoelen daarom ook wel het ‘Wood Wide Web’; het internet van het woud.

1+1 =2

Vast staat dat bomen kunnen tellen. Ze zouden anders niet kunnen overleven. Ze moeten namelijk in de lente het juiste moment kiezen om uit te lopen. Ze mogen zich in het voorjaar niet laten verleiden door de eerste warme dagen. Er zou nog vorst kunnen komen, waardoor de jonge uitlopers bevriezen. Onderzoek heeft uitgewezen dat bomen een bepaald aantal warme dagen aftellen, voordat ze uitlopen. Tot dusver heeft nog niemand kunnen ontdekken waar de bomen hun rekenkundige vaardigheden hebben opgeslagen.

Nederland staat vol met  jonkies

Vrijwel al het bos in Nederland is aangeplant, het meeste rond 150 tot 100 jaar geleden. Heel jong dus, voor bosbegrippen: het bos begint dan net volwassen te worden. Op delen van de Veluwe, de Utrechtse Heuvelrug en in de provincie Limburg is ouder bos te vinden, maar ook daar is alles wel een keer aangeraakt.

Vrienden voor het leven

“We zouden ook graag meer te weten willen komen over onderlinge vriendschappen tussen bomen,” vertelt bosbouwkundige Peter Wohlleben. Steeds weer worden in het bos bevriende bomen ontdekt, die uitermate attent met elkaar omgaan. Ze houden bij de groei van hun kroon rekening met hun vrienden, zodat ze elkaar geen licht ontnemen. Aan alle kanten ontspruiten stevige takken die naar het licht groeien. Alleen in de richting van de bevriende boom zijn het slechts fragiele twijgen.

Meer lezen over de fascinerende bomenwereld? Het boek Het verborgen leven van bomen van Peter Wohlleben bestel je hier.

Veilige wandeling

Dankzij Google Street View zijn nu bijna twintig natuurgebieden van Natuurmonumenten virtueel te bezoeken. Vrijwilligers liepen kilometers door natuurgebieden met een speciale camera. Hierdoor kan iedereen deze gebieden virtueel verkennen vanaf zijn computer, smartphone of tablet. En dankzij de 360-graden beelden mis je niks van de omgeving. Van het onbewoonde eiland Griend in het hoge noorden, via het water van De Wieden en de Kaapse Bossen op de Utrechtse Heuvelrug tot de Sint Pietersberg in het zuiden. Hier bekijk je ze.