Gelukszoekers werden ze genoemd, de Nederlanders die in de jaren 50 de oversteek waagden naar het nieuwe land. In 1948 dacht 1 op de 3 Nederlanders erover om ons land te verlaten. Ruim een half miljoen Nederlanders stapten ook echt op de boot. In het tweede seizoen van de documentaireserie Vaarwel Nederland volgt MAX het spoor van landverhuizers in onder andere Israël, Brazilië en Zuid-Afrika.
Hoe was het om te pionieren in een nieuw land?
In aflevering 1 reis je naar Israël. Veel Joodse overlevenden van de Holocaust kunnen na de bevrijding moeilijk het gewone leven weer oppakken. Familieleden zijn vermoord, huizen geplunderd en daarom voelen ze zich niet langer thuis in Nederland. Om het verdriet en de leegte van de oorlog achter zich te laten, verlangen ze naar een eigen land, dat ze hopen te vinden in Palestina, het latere Israël. In deze eerste aflevering hoor je met welk motief deze Nederlanders zijn vertrokken. Hoe was het om te pionieren in een nieuw land? En hoe kijken ze 70 jaar later terug op hun emigratie naar het beloofde land?
Palestina
Zo vertelt Vardit Meijer-Heymans haar verhaal. Ze overleeft de oorlog ondergedoken op veertien verschillende adressen in Nederland. Haar ouders en oudste zus ziet ze nooit meer terug. Alleen een broer en een zus overleven de oorlog. Omdat Vardit minderjarig is, wordt ze na de oorlog opgevangen in een weeshuis in Hilversum. Voor Joodse weeskinderen is het in die tijd logisch om naar Israël te gaan want wie hebben ze nog in Nederland? “Ze zeiden tegen mij, je gaat naar Palestina maar ik had helemaal geen idee wat dat was”.
Brazilië en Zuid-Afrika
In de weken daarna reist het programma door naar Brazilië en Zuid-Afrika. Zo hoor je het verhaal van Ineke Palthe. Ze vertrok samen met haar man Frits in de jaren ’60 vanuit Rotterdam naar Zuid-Afrika: “We zagen het als een groot avontuur. We hadden helemaal niets en dat was in het begin ook niet nodig.” Door hard te werken hebben ze een succesvol bestaan weten op te bouwen. Ze krijgen drie kinderen en zijn gelukkig in Zuid-Afrika. In 1992 slaat het noodlot toe als Ineke’s oudste zoon bij een roofoverval wordt vermoord. Er breekt een zware tijd als ook hun dochter met het syndroom van down een jaar later overlijdt. Haar man Frits kan het verdriet niet verwerken en wordt ziek. “Ik weet zeker dat als dit allemaal niet was gebeurd, Frits nog steeds naast me zou zitten.” Toch is Ineke ondanks alles vastbesloten om in Zuid-Afrika te blijven: “Mijn verdriet wordt niet minder als ik ergens anders zou zijn. En dit had ons overal ter wereld kunnen overkomen.”
Vaarwel Nederland vanaf 12 mei om 20.25 uur wekelijks op NPO 2
Foto boven is gemaakt door Samie Reynaerts.
