‘Ik voel me nog kiplekker ondanks dat ik een ‘kwetsbare oudere’ heet te zijn’

Een nieuwe column van Hanneke Groenteman: ‘Ik raad iedereen aan die gek wordt van de huidige toestand om dit indringende boek te lezen.’

Thuis

Als ik dit schrijf heb ik huisarrest. Het is namelijk middenin de Corona-crisis (weet u nog?) en het dringende advies van hogerhand was: blijf zoveel mogelijk thuis. Of, zoals een Vlaamse minister riep: BLIJF IN UW KOT! Ik ben een gehoorzaam type, heb geen hekel aan thuiszitten met een lege agenda en voel me nog kiplekker ondanks dat ik een ‘kwetsbare oudere’ heet te zijn, dus ik hoop op een goede afloop van deze pandemie. Misschien weet u nu al nauwelijks meer waar dit allemaal over gaat, want er zitten twee maanden tussen het schrijven en het plaatsen van deze column. Misschien ook zitten we er as we read nog middenin en is alles nog heftiger geworden. Mijn kleinkinderen van 19, niet gewend aan verveling, vliegen tegen de muren op omdat ze niet mogen chillen en studeren en in het café werken en uitgaan. Ze hebben gedwongen door omstandigheden hun intrek genomen in de benedenverdieping van mijn huis in de binnenstad, waar wij volstrekt gescheiden levens leiden. “Want jij bent een kwetsbare oudere…”

Onrecht

Het toeval wil dat ik net een indringend boek mocht voorlezen (voor een audioboek) dat heet Hoe lang mag ik blijven? Het is een mooi geschreven verhaal van een joods meisje, Truus van Zuiden, dat in tweeënhalf jaar dertien onderduikadressen overleefde. Haar vader en vele dierbare familieleden en vrienden en vriendinnen niet. Zij doken niet onder. Het gekke is, hoe vaak ik dit soort verhalen ook lees of hoor, elke keer weer word ik diep in mijn hart geraakt. Ik had het natuurlijk al met Het dagboek van Anne Frank maar het gevoel overvalt me elke keer weer, alsof het steeds opnieuw tot me doordringt. Het onrecht en de krankzinnigheid van de Tweede Wereldoorlog en, voor mij persoonlijk, de onbegrijpelijkheid van de Jodenvervolging. En de onbegrijpelijkheid dat bij de allereerste anti-Joodse maatregelen er niet een massaal protest heeft opgeklonken uit de bevolking.

Angst en leegte

Ik heb in de oorlog drie jaar ondergedoken gezeten zonder mijn ouders. We hebben als gezin de oorlog overleefd, ik was 3 jaar oud toen ik ging onderduiken. Maar het verhaal van Truus van Zuiden uit Hoogeveen, 16 jaar oud toen ze moest onderduiken, slaat als een natte lap in mijn gezicht. Minutieus beschrijft ze de troosteloze en angstige tocht langs de onderduikadressen. De (terechte) angst voor verraad en represailles en de totale leegte van het onderduikbestaan.
Misschien is het betuttelend, maar ik raad iedereen aan die gek wordt van de huidige toestand om dit (indringende) boek maar eens te lezen. Hoe lang mag ik blijven? heet het. Dan knijp je je handen dicht met deze onderduik.

Hanneke Groenteman (1939) is programmamaker, journalist en schrijver. In Zin schrijft ze over waar een vrouw in deze levensfase tegenaan loopt. En wat ze daarvan vindt.

Nooit meer een column van Hanneke missen? Met deze aanbieding lees je Zin wel erg voordelig.