’Voor Martin heb ik mijn ouders, broer en mijn land achtergelaten’

Ze leerden elkaar kennen als prille pubers. En zelfs een verwijdering van 2400 kilometer kon niet op tegen wat zij onbewust altijd al wisten: wij horen bij elkaar. Inmiddels zijn Susana en Martin al 35 jaar samen en geniet zij nog steeds van de romanticus die hij diep in zijn hart is.

Susana

“Mijn vader kwam in 1965 als gastarbeider naar Nederland. Als kind heb ik veel heen en weer gereisd tussen Spanje en Nederland. In 1974 vestigden mijn ouders zich in Alkmaar waar ook mijn oom en tante woonden en waar ik als kind veel kwam. Martin was de buurjongen van mijn neefjes en nichtjes. We speelden vaak buiten en Martin hield ervan om mij een beetje te plagen. Toen ik 16 was, besloten mijn ouders terug te keren naar Spanje en mij en mijn jongere broertje mee te nemen. Mijn oudere zussen bleven in Nederland. Voor mij was dat een drama! Ik kon mijn school niet afmaken en moest als puber in Cordoba een nieuw leven zien op te bouwen. Na ongeveer een jaar kreeg ik een brief van Martin. En wat hij schreef raakte me. Onderaan de brief, die verder over ditjes en datjes ging, stond: Ik vind Prince leuk en ik vind jou leuk. Hoezo kom je hier nu mee, dacht ik. Toch had het iets in me losgemaakt. Ik besefte dat er altijd een lijntje tussen ons is geweest. Iets onzichtbaars, onuitgesprokens. En nu stond het daar, zwart op wit.”

Ring

“Toen mijn zus met de auto vanuit Nederland naar Cordoba kwam om vakantie te vieren, vatte ik het plan op om mee terug te gaan. Ook voor vakantie. Eenmaal in Alkmaar ging ik direct naar Martins ouderlijk huis, maar hij was er niet. Die avond zat ik bij mijn zus op de bank, de bel ging en Martin stond voor de deur. Daar stonden we dan, tegenover elkaar. Hij gaf me een stevige omhelzing en het voelde direct goed. We zagen elkaar bijna elke dag tot het moment aanbrak dat ik terug moest naar Spanje. Hij gaf me een envelop met briefje en een Surinaamse vriendschapsring. De jaren die volgden schreven we veel brieven en we belden af ten toe. Heel soms kwam hij op bezoek. Mijn ouders waren heel streng, dus als hij bij ons was, sliep hij op een eigen kamer. Ook van samenwonen wilden ze niets weten. Na vier jaar besloten we te trouwen zodat we samen konden zijn. In Spanje of Nederland, dat was hem om het even. Het werd Nederland.”

Nieuw leven samen

“In 1989 liet op ik 21-jarige leeftijd niet alleen mijn ouders en broer achter, maar ook mijn werk, vrienden en mijn land. Want zo voelde Spanje inmiddels toch wel. Ik heb er echter nooit spijt van gehad. Natuurlijk was het weer wennen hier. Na al die Spaanse warmte vond ik het hier maar koud en kil, zowel het weer als de mensen. Maar ik zou het zo wéér doen voor Martin. We zijn als het ware samen groot geworden. Soms botst het wel tussen ons: hij kan heel rationeel zijn, analytisch bijna, waar ik behoorlijk zweverig kan zijn. Als ik iets zeg is hij meteen al dertig stappen verder. Ik vind het fijn als hij meedenkt maar ik heb ook tijd nodig voor mijn eigen proces.
Vorig jaar waren we 30 jaar getrouwd en heb ik voorgesteld om elkaar geen cadeaus te geven, maar om elkaar weer een brief te schrijven, net als vroeger. Toen ik de zijne las, heb ik gejankt als een kind, zo romantisch. Ja, ik kan me nog steeds heel verliefd voelen.”

Martin

“Op een gegeven moment hoorde ik via-via dat ze met haar ouders naar Spanje was verhuisd. Het voelde voor mij best raar dat ze niet meer in de buurt was en ik besloot haar een brief te schrijven. Waarschijnlijk was het mijn emotionele stem die me liet schrijven dat ik haar leuk vond. Een paar maanden later was ze er opeens weer. Veel tussen ons ging op gevoel. Op de tast. Ik was helemaal niet bezig mijn toekomst uit te stippelen. Ergens was ik er best zelfverzekerd onder. Had altijd het gevoel dat het wel goed zou komen. Toen het moment kwam dat ze echt terug moest, heb ik haar mijn eigen Surinaamse vriendschapsring gegeven. In de Surinaamse cultuur krijgen kinderen die ring van hun ouders; het staat symbool voor contact. Met die ring bezegelde ik mijn hoop op een toekomst samen. Vier jaar lang hebben we het volgehouden om op afstand een relatie te hebben.”

Hier hadden ze 2 jaar verkering in 1987 in Córdoba

Communicatie

“Eén keer ben ik vanuit dienst naar Cordoba ‘ontsnapt’ onder het mom van dat mijn oma was overleden. Ik hou wel van een beetje risico en spanning en ik kon toch moeilijk zeggen dat ik mijn vriendinnetje wilde zien, haha! Toen ik 22 was, hebben we de knoop doorgehakt en besloten we te trouwen. Voor mij is Susana toen naar Nederland gekomen. Ik had ook best in Spanje willen wonen; ik voel me thuis in de Spaanse cultuur en spreek inmiddels ook een aardig woordje Spaans. Al toen ik als 4-jarig jongetje vanuit Suriname naar Nederland kwam, wilde ik goed Nederlands leren praten en een zijn met de mensen om me heen door me te ontwikkelen. De Surinaamse en Spaanse cultuur hebben ook veel overeenkomsten: de warmte, het samenzijn, vrijgevigheid, het delen van eten. Dat maakt ook dat we elkaar goed aanvoelen en begrijpen. Sowieso staan persoonlijke ontwikkeling en de ontwikkeling van onze relatie bij ons voorop. We hebben van dichtbij meegemaakt hoe simpel een relatie kan afglijden als je niet met elkaar in contact blijft. Alles staat of valt met communicatie. We zijn nu ruim 30 jaar getrouwd en nog steeds vind ik Susana open, lief en heel zorgzaam, ook naar onze kinderen. In de toekomst zie ik ons nog wel eens in een huisje in Spanje belanden. Lekker samen genieten.”

Ook in Zin? Heb of ken je een bijzondere relatie? Mail naar redactie@zin.nl

Tekst: Calista van Amerongen. Beeld: Hester Doove