‘Ik ken het eind van een verhaal zelf ook nog niet’

Kort voor haar overlijden – na 54 jaar huwelijk – las de vrouw van Hans Heijmenberg een krantenbericht over een bijna 60 jaar oude, onopgeloste moord op een jonge vrouw: de aanleiding voor een weergaloos verhaal. Schrijver Hans Vervoort (1939) schreef de roman Zo tedere schade.

Zo tedere schade is adembenemend. Hoe kwam u op het idee voor de roman? Dat krantenbericht bijvoorbeeld, bent u daar werkelijk op gestuit?

“Waar zo’n idee vandaan komt is voor mij eigenlijk altijd een raadsel. Het is er ineens. Melissa, de vrouw van de ik-persoon wilde op haar sterfbed haar man een taak geven voor als zij er niet meer zou zijn. Ze wist dat hij zijn diensttijd had doorgebracht in de Walaardt Sacré-kazerne in Huis ter Heide. En ja, als schrijver bedenk je dan dat daar in die tijd wel iets gebeurd kan zijn dat nu ineens in het nieuws komt. Dat krantenbericht schrijft dan zichzelf. En geeft Melissa de mogelijkheid om haar man een opdracht te geven die hem na haar dood zal bezig houden.”

In hoeverre ben je schuldig aan de dood van je vrouw als ze sterft aan longkanker nadat ze jarenlang met jou heeft meegerookt? Hoe kun je verder leven met die wetenschap?

“Dagdromen en nachtmerries zijn bij mij vaak de basis voor verhalen. En als ex-roker was het voor mij een nachtmerrie dat mijn vrouw ooit longkanker zou kunnen krijgen omdat ze veertig jaar met me heeft meegerookt zonder zelf ooit een sigaret op te steken. Het is goddank niet gebeurd en hopelijk zal het ook niet meer gebeuren – ik stopte twintig jaar geleden met roken. Maar de angst is er nog steeds en ik weet zeker dat ik het mezelf nooit zou vergeven.”

Welke functie heeft drank in het leven van hoofdpersoon Hans Heijmenberg?

“Als zijn vrouw Melissa aan longkanker is overleden door zijn schuld mist Hans haar heel erg – ze waren ruim vijftig jaar bij elkaar – en vindt hij dat hij eigenlijk ook geen recht meer heeft om verder te leven. Hij besluit zichzelf dood te drinken. Drank biedt wel vergetelheid maar als na een jaar zijn doodswens nog niet is gelukt besluit hij toch maar Melissa’s suggestie op te volgen en uit te zoeken wat er zestig jaar eerder in Huis ter Heide gebeurde.”

Ook in deze roman, net zoals in veel van uw eerdere werk, speelt Nederlands-Indië een rol. Maakt dat uw werk autobiografisch vindt u?

“Het is naar mijn idee niet mogelijk om een verhaal te schrijven zonder dat je daarbij gebeurtenissen of personages gebruikt uit je eigen verleden. Mijn jeugd in Indië geef ik in al mijn verhalen mee aan de ik-persoon, dus ook in Zo tedere schade. Het is natuurlijk ook geen toeval dat de Hans in dit verhaal – net zoals ikzelf – getrouwd is met een Indisch meisje. Een verhaal heeft z’n eigen wetten en daardoor verander je al schrijvend toch altijd wel het een en ander. Maar de ‘reis om de wereld’ die Hans per Solex onderneemt en die al snel in Engeland strandt, is bijvoorbeeld puur autobiografisch.”

U zegt veel in weinig woorden. Prachtig. Hoe heeft uw schrijfstijl zich ontwikkeld?

“Ik was in mijn jeugd een groot liefhebber van de schrijver F. Bordewijk die een heel compacte stijl van schrijven had: geen woord teveel. Dat heb ik mezelf ook aangeleerd. Ik streef er naar om zó te schrijven dat de lezer niet meer merkt dat hij leest en alleen beelden in zijn hoofd krijgt.”

U hebt alweer de respectabele leeftijd van 81 jaar bereikt. Staat er nog een nieuw project op stapel? Wat zijn uw schrijfplannen en/of -ambities?

“Ik schrijf bijna dagelijks een stukje op mijn Facebook-pagina en maak daar ook elke zoveel jaar een bundeltje van. Daar ga ik mee door. En ik ben begonnen aan een verhaal dat speelt in de tijd na de Grote Zondvloed van 2040. Geert Wilders is dan in Nederland aan de macht en heeft de wind eronder. Als Engelsen op vlotten en bootjes naar Nederland oversteken omdat Brexit op een fiasco is uitgelopen en de zondvloed grote delen van hun land onder water heeft gezet, wil hij ze in eerste instantie niet toelaten. Maar uiteindelijk mogen ze in de Schevenings Duinen proberen te overleven, van de rest van ons land afgescheiden door een muur. Mijn ik-persoon Hans, dan 145 jaar jong, probeert ze te helpen. Ik ben gewend ervoor te zorgen dat ik het eind van zo’n verhaal zelf ook nog niet ken totdat ik het slot schrijf. Ik kan dus alleen maar hopen dat het allemaal goed afloopt.”

Over Zo tedere schade & win

Hans Heijmenberg verliest na een huwelijk van 54 jaar zijn vrouw Melissa. Zij waren niet alleen soulmates maar hadden ook hun Indisch verleden gemeen. Zijn verdriet over haar dood is voor hem mede ondraaglijk omdat zij aan longkanker is overleden. Zelf rookte ze niet maar ze heeft ongewild jarenlang met Hans meegerookt. Verteerd door schuldgevoel en achtervolgd door herinneringen probeert hij zichzelf dood te drinken. Als dat niet lukt besluit hij een door Melissa geuite wens uit te voeren. Kort voor haar overlijden had ze in de krant een bericht gelezen over een bijna 60 jaar oude, onopgeloste moord op een jonge vrouw bij kamp Walaardt Sacré. Hans had daar in 1960 zijn militaire diensttijd doorgebracht. Omdat Melissa wilde voorkomen dat hij na haar overlijden in een depressie zou raken had ze geprobeerd hem voor die moord te interesseren. Een jaar na haar dood begint hij aan de zoektocht. Met verrassend resultaat. We geven 5 boeken van Hans weg. Winnen? Laat hieronder een reactie achter om kans te maken. Winnaars hebben inmiddels bericht gekregen