Henry kan niet plassen in een openbaar toilet

Henry: ‘Als ik in een rij sta met een stel andere kerels lukt het gewoon niet om te plassen.’ Hij vraagt hoogleraar klinische psychologie Willem van der Does om advies.

Geen straal

Ik had voor de lockdown al een probleem dat me parten speelde bij theaterbezoek en hopelijk kan ik ervan afkomen voordat de theaters weer opengaan. Ik kreeg steeds meer moeite met openbare toiletten. Als ik in een rij sta met een stel andere kerels lukt het gewoon niet om te plassen. Het is geen fysiek probleem, want als er tijdig een toilet in een hokje vrij is, is er geen probleem. Op internet lees ik dat ik niet de enige ben en dat ik een sociale fobie heb. Dat lijkt me onzin, ik ga de hele dag met mensen om zonder probleem. Maar ik geef toe dat ik er behoorlijk gestrest van raak en ik heb geprobeerd om een ontspanningsoefening te doen als ik in de pauze van een concert in de rij sta. Hoe ontspannen ik ook aan zo’n urinoir sta – geen straal. Mijn vrouw adviseerde me om de andere mensen ‘uit te blokken’, net te doen of je daar alleen staat. Helpt ook niet. Is hier therapie voor? Hoe lang duurt dat?
Henri

Beste Henri,

Sociale angststoornis is een groot woord als alleen dit het probleem is. Het komt inderdaad vrij veel voor. Maar zoals je gemerkt hebt, is het wel stressgebonden. Alleen als (je denkt dat) mensen kunnen zien of horen of de plas op gang komt, heb je een probleem. Als je eenmaal een keer een ‘weigering’ hebt meegemaakt, kan een patroon ontstaan. Je schaamde je wellicht omdat je meent dat anderen het gemerkt hebben, dan gaat de volgende keer de stress zich tevoren al opbouwen en wordt het moeilijker te plassen. Dus op zich is zo’n ontspanningsoefening geen slecht idee maar kan die ook als paradoxaal effect hebben dat het je aandacht naar het probleem brengt en de mentale spanning juist verhoogt. Datzelfde kan gebeuren als je andere mensen probeert mentaal ‘uit te blokken’ – niet zo makkelijk. Je kunt proberen om thuis de spanning wat te verhogen. Dus probeer juist ‘toeschouwers’ erbij te denken terwijl je thuis staat te plassen. Of laat de toiletdeur openstaan zodat je vrouw het kan horen. Eerst op grote afstand, geleidelijk wat dichterbij. Tot je erop vertrouwt dat je met enige spanning niet hoeft te blokkeren. Als deze tip niet helpt: een gedragstherapeut zou je hier in weinig sessies vanaf moeten kunnen helpen.

Wat vind jij?

Hoe zie jij dit? Of heb je een tip voor Henry? Wij horen het graag.

Prangende vraag? Mail hem naar redactie@zin.nl o.v.v. ‘Dr. Does’. Meer vragen staan in Zin 6. Nu in de winkel of bestel dit nummer online.