Kun je positiviteit cultiveren zonder negatieve situaties te ontkennen?

Het valt niet mee om positiviteit te cultiveren terwijl we dag in dag uit gebombardeerd worden met negatieve berichten. Door negatief nieuws schrikken we even wakker, en deze psychologische respons levert de media veel geld op. Maar de constante lawine aan negativiteit ondermijnt ons emotionele welzijn, en het is belangrijk om daar bewust tegenwicht aan te bieden. Mindfulness-expert Marisa Garau legt uit hoe ons denken werkt, zodat je een gezond fundament van positiviteit kunt creëren, zonder daarbij in ontkenning te vallen.

Positiviteit lijkt een zweverige keuze van hippie-achtige types die steevast hun kop in het zand steken als er iets misgaat. Je kent ze vast wel: die mensen die elke tegenslag zenuwachtig weglachen omdat ze koste wat het kost positief in het leven willen staan… terwijl jij aan alles voelt dat hun opgewektheid slechts een dun laagje vernis is.

Blinde ontkenning

Het negeren van negatieve gebeurtenissen in je leven zorgt er niet vanzelf voor dat je positiviteit cultiveert. Positiviteit is een bewuste keuze, niet een bijproduct van blinde ontkenning. Met mindfulness onderken je dat er leed in de wereld is, maar kies je bewust òòk voor de kracht van positiviteit.

Mooi of moeilijk

In de 15 jaar dat ik mindfulness beoefen en de praktische principes aan anderen doorgeef, heb ik mijn cliënten vaak uitgelegd dat het ons eigen denken is dat het leven mooi of moeilijk maakt — niet de omstandigheden in de buitenwereld.

Kijk maar:

– het boeken van een verre reis kan opwinding geven… maar ook angst voor het onbekende
– het veranderen van baan kan een grote opluchting zijn… maar kan ook enorme spijt veroorzaken
– het ontvangen van een erfenis kan veel vreugde geven… maar kan ook aanleiding zijn voor eindeloos gepieker omtrent de verantwoording voor zo’n groot kapitaal

Unieke mogelijkheid

Ons denken is altijd bezig om de gebeurtenissen in ons leven te interpreteren en beoordelen, in plaats van deze eenvoudigweg voor feit aan te nemen. Maar al lijkt dit misschien een lastige eigenschap… het biedt ons ook de unieke mogelijkheid om onze reactie op veranderingen in ons leven bewust te kiezen.

Acceptatie

Enkele maanden geleden kreeg ik zelf de mogelijkheid om mijn eigen reactie te kiezen, toen de buren alle mooie naaldbomen op hun land lieten kappen omdat het tijd was om het hout te oogsten. In plaats van mee te doen met het zinloze geklaag waarin de andere omwonenden zich enthousiast stortten, besloot ik de ingrijpende verandering niet te veroordelen maar in stilte te accepteren. Niet lang daarna vertelden mijn buren dat ze het vrijgekomen land met honderden oorspronkelijke bomen en struiken gaan herplanten, zodat er veel meer diversiteit ontstaat… wat weer veel meer insecten en vogels zal aantrekken, wow!

Vrij

Zoals je aan dit voorbeeld ziet, heb je de macht om zelf je reactie te bepalen op gebeurtenissen in je leven. In plaats van in de slachtofferrol te kruipen, geeft mindfulness je de keuze om een totaal andere reactie kiezen die je helpt om innerlijke rust en positiviteit te cultiveren. Acceptatie is één mogelijkheid, maar gelukkig biedt mindfulness nog een aantal andere manieren.

Positiviteit tip 1: houd negatieve mensen op afstand

Negatieve mensen geven je het gevoel dat ze extreem goed geïnformeerd zijn en het beste met je voor hebben. Om de haverklap creëren ze de kans om je met hun ‘wijsheden’ en waarschuwingen om de oren te slaan. Wat het onderwerp ook is, zij zullen er een aanleiding in vinden om hun inktzwarte visie te spuien. De mindfulness-filosofie raadt ons in dit soort situaties aan om niet te reageren, zodat het vuur van hun negativiteit vanzelf zal uitdoven. Mijn ervaring is echter dat deze aanpak niet zulke goede resultaten oplevert. Door niet te reageren denken negatievelingen namelijk dat je het met hen eens bent, en zullen ze je met nog meer bizarre theorieën vol achterdocht en wantrouwen lastigvallen. Hoe dan ook, je kunt met negatieve mensen geen betekenisvolle relatie opbouwen omdat het zenders zijn die beslist niet willen ontvangen. Ze willen je slechts hun mening opdringen, en missen de emotionele diepgang om oprechte interesse in jouw gevoelens en gedachten te hebben. Houd deze mensen dus bewust op afstand. Je kunt het nooit van hen winnen en ze voegen niets toe behalve frustraties en boosheid… wat je emotionele gezondheid aantast. Steek liever tijd en aandacht in mensen die je inspireren, naar je luisteren, en je waarderen voor wie je bent.

Positiviteit tip 2: kijk naar positieve acties in je eigen wereld

We weten allemaal dat er verschrikkelijke misstanden in de wereld zijn. Mensen en dieren worden vernederd, uitgebuit en vermoord, terwijl de natuur uitgeput raakt door het ongebreidelde streven naar macht en winst. Ondanks dat je niet je ogen hoeft te sluiten voor deze misdrijven, hoef je de berichtgeving erover ook niet elke minuut van de dag tot je te nemen.

Realiseer je dat jij, als individu, niets aan politieke corruptie en georganiseerde misdaad kunt doen. Ja, je kunt je er eindeloos zorgen over maken, waardoor je je misschien iets minder schuldig voelt. Maar gepieker kan niet dit soort situaties helaas niet verbeteren. Accepteer dat je wereldwijde misstanden omtrent mensen- en dierenrechten niet kunt oplossen. Integendeel, hoe meer je je erover opwindt, hoe negatiever je zult worden. En dat heeft niet alleen een negatief effect op je welzijn, maar ook op je relaties.

Om dit tegen te gaan, is het beter om de invloed van de media op je leven te beperken. Zeg de krant op en kies een abonnement op een inspirerend magazine; zoek radiozenders die muziek uitzenden in plaats van eindeloze discussies over wat er allemaal mis is in het wereld; en laat de schreeuwerige nieuwswebsites links liggen. Sta jezelf één keer per dag kort toe om de belangrijkste berichten tot je te nemen, en laat het daar bij.

Met de aandacht die je hiermee vrijmaakt kun je eens goed om je heen kijken en positieve acties in je eigen wereld opmerken: de vuilnisman die een deuntje fluit, de buurman die rommel in het park opruimt, schoolkinderen die een hardloopwedstrijd voor een goed doel organiseren. Zo zie je met eigen ogen dat er goede mensen in je omgeving zijn die goede dingen doen. Dat kweekt vertrouwen en geeft je emotionele welzijn een positieve boost.

Positiviteit tip 3: focus op je goede kanten

Wij zijn geneigd om onze ‘fouten’ uit te vergroten terwijl we onze successen bescheiden weglachen. Hoe nobel bescheidenheid ook lijkt, op de lange termijn ondermijnt het je zelfvertrouwen. Ik werk veel met cliënten die mentaal vastgelopen zijn omdat zij elk van hun gedachten en acties onder de microscoop leggen en genadeloos veroordelen. Het is goed om met een afstandje naar je eigen functioneren te kijken en het bij te sturen als dat nodig is. Maar het is ongezond om jezelf elke dag opnieuw af te straffen voor vermeend falen dat alleen in jouw hoofd bestaat. Dit overdenken geeft je het idee dat er echt iets mis is met jou, en dat je gefixt moet worden.

Realiseer je dat je mindset slechts uit balans is door verkeerde denkmethoden. Het mooie aan ons menselijke brein is, dat het flexibel is en niet alleen nieuwe, gezonde gewoonten kan aanleren, maar ook oude, inefficiënte gewoonten kan afleren.

Om je denken te helpen focussen op positiviteit, kun je elke dag iets over jezelf opschrijft wat je goed hebt gedaan. Kies eenvoudige successen, zoals het feit dat je hebt leren lezen en schrijven. Het lijkt misschien geen echte prestatie want iedereen die je kent kan het… maar je hebt het toch maar mooi voor elkaar gekregen! Misschien heb je een leuke email naar je beste vriendin geschreven of boodschappen gedaan voor je bejaarde buurvrouw: ook dat noteer je ’s avonds in je schrift.

Door je goede eigenschappen en acties te onderkennen en vervolgens bewust in het zonnetje te zetten, bied je tegenwicht aan negativiteit over jezelf en je functioneren. Het is belangrijk om consistent aan je zelfvertrouwen te werken, omdat je met zelfvertrouwen gewoon een leuker, relaxter, geduldiger en evenwichtiger persoon bent. Je zit daardoor niet alleen zelf lekkerder in je vel, maar ook je naasten zullen de vruchten plukken van jouw positieve houding.

Een nieuwe dimensie

Het bewust praktiseren van positiviteit vereist mentale kracht omdat je voortdurend tegenwicht moet bieden aan de constante stroom van negativiteit die elke dag vanzelf op je afkomt. Daarom is bewust positief denken niet een willekeurig naïef spelletje. Het is een principiële keuze die doorzettingsvermogen en onderhoud vereist. Maar zodra je positiviteit cultiveert, zul je je innerlijk rustiger voelen, minder snel uit over de rooie gaan, en een stuk sterker in je schoenen staan.

Over Marisa Garau

Tien jaar lang runde Marisa Garau (52) haar eigen reclamebureau in Amsterdam. Daarna verhuisde ze met haar man en poezen naar Nieuw-Zeeland waar ze internationale bestsellers over mindfulness schrijft. Samen met haar man produceert Marisa haar eigen olijfolie en runt ze haar online Growing Mindfulness platform waar je meer interessante inzichten en praktische tips vindt in haar uitgebreide artikel over positiviteit.