‘Wetenschappelijk is vastgelegd dat bomen met elkaar communiceren’

Peter Wohlleben (1964) is Europa’s bekendste boswachter en schrijver van bestsellers als Het verborgen leven van bomen en Het innerlijke leven van dieren. Zijn nieuwste boek, Beleef het bos, is een handzame natuurgids met ruim 250 dieren, bomen, planten en paddenstoelen.

Was het afgelopen jaar drukker dan ooit bij u in het bos?

“Jawel, maar het bos is groot genoeg. Je hoeft je niet druk te maken over afstand bewaren. Het is logisch dat mensen tijdens de lockdown het bos opzochten. De natuur is altijd al een ideale omgeving om te ontspannen en je hoofd leeg te maken. Gedurende de pandemie helemaal; het bos kent immers geen coronavirus. De dieren, bomen, varens en insecten gaan gewoon hun vertrouwde gang. Om mensen nog intenser van het bos te laten genieten, schreef ik een compacte natuurgids waarmee je het leven in het bos om de hoek kunt herkennen. Niet alleen de vogels en paddenstoelen maar ook de insecten, bloemen en zoogdieren. Hoe meer oog je krijgt voor je omgeving, hoe meer plezier je eraan beleeft.”

Waarom bent u boswachter geworden?

“Als jongetje was ik al gek op de natuur en die liefde is altijd gebleven. Ik ging niet voor niets biologie studeren. Toen ik las dat de Duitse boswachterij studenten zocht om ze op te leiden tot nieuwe boswachters, heb ik me meteen aangemeld. Ik had toen nog een romantisch idee over boswachters, dat ze boombeschermers waren. Zoiets als de Ents uit Tolkiens Lord of the rings. Maar ik kwam er al snel achter dat een boswachter meer iets weg had van een bomenslager. Ik beoordeelde bomen niet op hun schoonheid of waarde voor het bos, maar puur of ze geschikt waren voor de kap. Houtkap is op zich oké maar niet als het op zo’n grote schaal gebeurt dat je daarmee bossen beschadigt.”

Wat is de belangrijkste les die u heeft geleerd en wilt doorgeven?

‘We hebben altijd geleerd dat een bos onderhoud nodig heeft. Kappen is noodzakelijk: het houdt het bos in stand. Onzin natuurlijk. Een bos is al eeuwenlang uitstekend in staat zichzelf in leven te houden, daar heeft het geen hulp van mensen bij nodig. Inmiddels is wetenschappelijk vastgelegd dat bomen met elkaar communiceren. Niet alleen via het uitscheiden van chemische stoffen maar ook ondergronds via elektrische impulsen die door de boomwortels en schimmeldraden worden verstuurd. Ze kunnen insecten herkennen, temperatuurschommelingen onthouden en voedingsstoffen delen. Zodra je dat beseft, kijk je anders naar bomen en wil je anders met ze omgaan.”
Beleef het bos (Luiting-Sijthoff, € 17,50)

Interview: Margriet de Groot