Samen tegen eenzaamheid

We hebben allemaal weleens last van eenzame gevoelens, die horen bij het leven. Maar wat als die gevoelens niet meer weggaan… Wat is eenzaamheid precies en wat kun je er tegen doen?

Een gemis aan betekenisvolle contacten

Eenzaamheid is een probleem waarvoor geen pasklaar antwoord bestaat. De definitie die wordt gebruikt in wetenschappelijk onderzoek luidt ongeveer: een ervaring van het gemis aan betekenisvolle contacten. Eenzaamheid is dus een subjectief gevoel dat zich bij iedereen anders uit. Aangrijpende gebeurtenissen werken eenzaamheid in de hand, zoals een echtscheiding of een plotselinge ernstige ziekte. Maar ook karaktertrekken kunnen een rol spelen, zoals het gebrek aan zelfvertrouwen en onvoldoende sociale vaardigheden.

Net zo schadelijk als roken

Ongeveer een derde van de volwassen Nederlanders voelt zich weleens eenzaam. 10% voelt zich ernstig eenzaam: zij gaan echt gebukt onder hun eenzame gevoelens. Die laatste groep loopt een sterk verhoogd risico op chronische stress waardoor hun immuunsysteem minder functioneert. Daarmee hebben ze een sterk verhoogde kans op hart- en vaatziekten, depressies, Alzheimer. Ofwel: de gezondheidsrisico’s van eenzaamheid zijn te vergelijken met roken, overmatig alcohol gebruik en te weinig beweging.

Willen en kunnen

Eenzaamheid is niet altijd op te lossen. Iemand moet het willen én kunnen. Als dit het geval is, zijn er over het algemeen drie ‘oplosrichtingen’:

1 Verwachtingen van relaties bijstellen. Iemand die veel verwacht van zijn omgeving, zal zich in de regel sneller eenzaam voelen wanneer niet aan de verwachtingen wordt voldaan. Neem het verschil tussen Italiaanse en Finse oma’s. In Italië zijn de familiebanden over het algemeen wat sterker dan in Finland. Zijn de Italiaanse nonne daarom minder eenzaam? Uit onderzoek blijkt van niet. De Finse oma’s verwachten minder van hun kinderen en kleinkinderen en zijn daarom minder eenzaam. Hulpverleners kunnen helpen om de verwachtingen van mensen bij te stellen.

2 Beter leren omgaan met eenzaamheid. Deze oplossingsrichting is vooral geschikt voor mensen met emotionele eenzaamheid. Iemand die rouwt om het verlies van een geliefde heeft het meeste aan ‘tools’ om dit verlies te verwerken, aangereikt door bijvoorbeeld een psycholoog of maatschappelijk werker.

3 Netwerkversterking. Hieronder vallen maatjesprojecten, eetclubs, lid worden van een sportvereniging, vrijwilligerswerk, een bezoek aan ontmoetingsplekken; alles waar het netwerk van iemand versterkt kan worden, of dat nu gaat om vrienden of sterker contact met buurtbewoners.

Een eenzame persoon helpen

Iedereen kan zijn steentje bijdragen aan het probleem eenzaamheid. Wil jij eenzame personen helpen? Dan zou je een van de volgende dingen kunnen doen:

• Steun iemand zonder eenzaamheid te bespreken, omdat het probleem beter kan worden besproken door een hulpverlener. Nodig een buurman of -vrouw uit voor een kop koffie. Ga op ziekenbezoek.
• Help bij een klein klusje, maak een praatje.
• Grijp extreme weeromstandigheden aan om aan te bellen met de vraag of alles in orde is.
• Doe een beroep op iemands kracht; daar wordt iedereen graag op aangesproken
• Nodig iemand uit voor een clubje
• Vraag in een verzorgingstehuis of er handjes nodig zijn: om voor te lezen of een wandeling te maken
• Indien iemand over zijn eenzaamheid begint, pols dan of iemand wegwijs kan worden in het hulpaanbod
• Luister naar de verhalen, zonder oplossingen aan te dragen. Veel eenzame mensen zijn op zoek naar een luisterend oor.

(Bron: Eentegeneenzaamheid.nl)

Week tegen Eenzaamheid

Van donderdag 30 september t/m donderdag 7 oktober is het Week tegen Eenzaamheid. Met honderden activiteiten in het land die mensen de mogelijkheid bieden nieuwe sociale contacten te leggen. Bekijk wat jij kan doen

Tekst: Victor de Kok