Mindfulness en meditatie zijn heuse trends en de meest succesvolle mensen zweren erbij. Maar terwijl de positieve gevolgen klinisch bewezen zijn, heeft toch niet iedereen er baat bij. Sterker nog, een uur lang stil op een kussentje zitten kan juist extra onrust en stress veroorzaken. Mindfulness-expert Marisa Garau zet de bekende valkuilen van meditatie voor je op een rijtje zodat je een weloverwogen keuze kunt maken.

Wat is mindfulness meditatie precies?

Mindfulness is een psychologisch verantwoorde methode om stress te verlagen door te mediteren. Veel mensen denken dat het doel van mediteren is om het denken te stoppen, waardoor je een soort gelukzalige staat van niet-denken kunt ervaren. Helaas werkt het niet zo. Je brein is namelijk altijd actief, dag en nacht: daar kun je niets aan doen. Met meditatie streef je er niet naar om niet te denken, maar erken en accepteer je dat je gedachten hebt. Vervolgens doe je niets anders dan je gedachten observeren… zonder erin mee te gaan. Normaal, als je niet mediteert en gewoon je dingen van de dag doet, komen er allerlei gedachten in je op en ga je er willoos in mee. “Oh nee, het regent, nu is m’n hele dag verpest!” Het onbewust meegaan in dit soort gedachten wekt allerlei gevoelens en emoties op, zoals teleurstelling, verdriet of woede. En dat is niet zo goed voor je stress-levels.

Tijdens het mediteren kijk je als een soort onpartijdige bioloog naar wat je brein aan gedachten produceert, maar laat je je er niet door overweldigen. Het nuchter observeren van gedachten zorgt ervoor dat je gaat inzien dat je gedachten zichzelf eindeloos herhalen en vaak onnodig negatief en veroordelend zijn. Je leert zo je kletsende gedachten (je ego) niet zo serieus te nemen, waardoor je vanzelf minder snel gestrest raakt. Maar wat gebeurt er als je niet met de juiste instelling mediteert?

De 3 valkuilen van mediteren

1. Je wilt je hoofd leegmaken. Als je gaat mediteren, verwacht je waarschijnlijk dat je heerlijk rustig zult worden want dat is nu eenmaal het cliché-beeld van een persoon op een meditatiekussentje. Maar het nuchter observeren van gedachten zorgt er meestal voor dat alle gedachten zich totaal ongecontroleerd aan je opdringen – als kleine kinderen die blij zijn dat je bewust aandacht aan hen besteedt. In plaats dat je ontspant, word je dus overspoeld door een tsunami aan gedachten. En zo raak je onrustiger dan ooit! De oplossing: verzet je niet en raak niet in paniek. Blijf als een bioloog naar je gedachten kijken: nuchter en met een gezonde afstand. Al snel zal de intensiteit van je gedachten afnemen en wordt ’t stiller in je hoofd.
2. Je wilt ophouden met piekeren. Als je stress ervaart, thuis of op je werk, draait je brein overuren door eindeloos gepieker. Tijdens mindfulness meditatie verwacht je dat je het gepieker kunt verminderen, maar vaak bereik je alleen maar het tegenovergestelde! Want zodra je rustig gaat zitten, dringt de ene negatieve gedachte na de andere zich aan je op. Voor je het weet ben je verwikkeld in uitzichtloze denksessies, waarna je maar snel opspringt en zweert dat meditatie echt niets voor jou is. De oplossing: ga bewust niet in pieker-gedachten mee. Ze willen namelijk dat je in hun redenaties meegaat en dat je hen onvoorwaardelijk gelooft, zodat ze je helemaal kunnen meetrekken in hun negativiteit. Formuleer een nuchter antwoord op pieker-gedachten, zoals ‘Hee, je bent niets meer dan een gedachte’ of ‘Oh, daar gaan we weer met de ik-ben-ook-zo’n-loser-gedachte’. Onderken dat dit soort gedachten niets nieuws vertellen, zodat je er ook niet echt naar hoeft te luisteren. Kijk er alleen maar naar en laat de gedachten aan je voorbijglijden. Ze lossen vanzelf weer op, waarna je echt rustiger wordt.
3. Je wilt perfect mediteren. Wanneer je mediteert, merk je dat je telkens meegezogen wordt in je gedachten in plaats van ze nuchter voorbij te laten gaan. Je brein draait overuren en na afloop heb je een slecht gevoel over jezelf, dat je ook dit keer weer niet ‘goed’ gemediteerd hebt en je je gestrester dan ooit voelt! De oplossing: realiseer je dat meditatie geen wedstrijd is die je moet ‘winnen’. De ene dag blijf je nuchter observeren, terwijl je je de andere dag minder kunt concentreren en dan ontevreden eindigt. Meditatie is geen techniek die je onder de knie kunt krijgen waarna het voortaan perfect zal gaan. Accepteer dat elke meditatiesessie anders verloopt en dat dat okay is.

Maar wat als je geen zin hebt in meditatie?

Als mindfulness-expert ontvang ik elke dag mailtjes van klanten die me hun ervaringen vertellen. Het is opvallend hoe veel mensen klagen dat ze de meditatie maar niet kunnen volhouden. Gelukkig hoef je niet te mediteren om toch van al het goede van mindfulness te profiteren.

Een meditatie-vrije oefening in mindfulness

1. Kies een wandeling, fietstocht of tramrit die je elke dag doet, bijvoorbeeld wanneer je naar je werk gaat, boodschappen gaat doen, of de kinderen van school haalt.
2. In plaats van te haasten, te piekeren of elke drie seconden je telefoon te checken, besteed je nu eens volledige aandacht aan het reizen zelf.
3. Kijk goed om je heen. Neem de straten of de weg in je op. Kijk naar de bomen, huizen, auto’s, bussen, vrachtwagens. Kijk ook eens naar de mensen in de straat of in de tram. Wat zou er in hun leven spelen? Zij hebben dezelfde verlangens en dromen als jij hebt, en maken dezelfde tegenslagen mee. Glimlach naar andere mensen en gun hen je oprechte aandacht en vriendelijkheid.
4. Adem dan een paar keer bewust in en uit.

Door op deze manier aandacht aan je omgeving te besteden zonder digitale afleiding of gepieker, geef je je brein een gezonde break waardoor je je een stuk rustiger en opgeruimder voelt als je aankomt op je bestemming.

Over Marisa Garau

Tien jaar lang runde Marisa Garau (52) haar eigen reclamebureau in Amsterdam. Daarna verhuisde ze met haar man en poezen naar Nieuw-Zeeland waar ze internationale bestsellers over mindfulness schrijft. Samen met haar man produceert Marisa haar eigen olijfolie en runt ze haar online Growing Mindfulness platform waar je haar gratis e-boek over haar praktische methode kunt aanvragen. En je vindt meer inspiratie en praktisch advies in Marisa’s uitgebreide artikel over balans vinden zonder mindfulness meditatie.