Joie de Vivre, lekker positief leven

De Fransen noemen het zo mooi. En misschien is joie de vivre wel een van de belangrijkste sleutels tot een prettig leven. Wat is het geheim van stralende en van levenslust bruisende mensen?

Zeker is dat ieder mens bij geboorte een onstuitbare wil tot groeien en bloeien heeft. Geen enkele baby hoeft aangespoord te worden om te lachen (dat doen kinderen 400 keer per dag!) en nieuwe dingen te leren. Maar onderzoek laat ook zien dat er wel degelijk een genetisch element meespeelt. De een heeft meer aanleg voor geluk en is minder stressgevoelig. Optimisme is ook voor een deel aangeboren. En dan spelen de hobbels die iemand in de loop z’n leven tegenkomt ook mee. Dat betekent niet dat het boek daarmee dicht is. Ook mensen die qua levenslust misschien wat minder ruim bedeeld zijn, kunnen nog heel ver komen.

‘Het mentale stuk is heel belangrijk – kunnen genieten van iets simpels, dankbaar zijn, goed ontspannen’

Geluksexpert Patrick van Hees

Levenslust = vitaliteit

“Gelukkig wel,” zegt Patrick van Hees, die zich al twintig jaar professioneel met geluk bezighoudt. Hij ziet het als zijn roeping om de wetenschappelijke inzichten over geluk te vertalen naar concrete alledaagse adviezen. Waarom is de ene persoon gelukkiger dan de andere? Wat kunnen we daarvan leren? Hoe kan onderzoek daarbij helpen? Van Hees: “Levenslust staat voor vitaliteit en dat is een van de belangrijkste bouwstenen voor een duurzaam gelukkig leven. Gelukkige mensen hebben meer energie en zijn ook minder vaak ziek. En het omgekeerde geldt ook: als je vitaal bent, draagt het bij aan je geluk. Vitaliteit is niet alleen fysiek. Natuurlijk kunnen lichamelijke beperkingen je vitaliteit beïnvloeden. Als je niet gezond bent, gaat daar veel energie naartoe. Maar uiteindelijk is het mentale stuk nog belangrijker voor je levenslust. Kun je bijvoorbeeld dankbaar zijn voor dingen die je overkomen, kun je genieten van iets simpels, kun je goed ontspannen? Ik heb een vriend met een slopende ziekte die in een rolstoel zit maar zeer levenslustig is. Hij houdt van feesten, gaat naar festivals, vindt dat hij een prachtig leven heeft.”

Gelukkiger dan vijftigminners

Uit onderzoek blijkt dat extraverte mensen over het algemeen iets gelukkiger zijn dan introverte. Zij gaan er meer op uit, maken vaak meer mee, krijgen energie van hun sociale verbindingen. Maar het is zeker geen voorwaarde. Er zijn ook mensen die op een ingetogen manier van het leven genieten. Ze zijn niet super aanwezig, maar ze zijn in balans, goed op hun energiebron aangesloten. Dat stralen ze uit en daardoor zijn het mensen bij wie anderen zich op hun gemak voelen. Helaas is het niet voor iedereen even makkelijk om simpelweg gelukkig te zijn. Sommige mensen zijn van nature angstiger en zorgelijker dan anderen. Het goede nieuws is dat we in de loop van ons leven vaak beter in staat zijn te relativeren en veranderingen te accepteren. Hoe vaker je ervaart dat je de wind niet kunt veranderen, maar de stand van de zeilen wel, hoe beter je je leert aan te passen aan de omstandigheden. Daarom blijken vijftigplussers over het algemeen gelukkiger dan vijftigminners. Misschien hebben we wel tegenslag nodig om emotioneel stabieler te worden.

‘Vitaliteit is een van de belangrijkste bouwstenen voor een duurzaam gelukkig leven’

Geluksexpert Patrick van Hees

Kansen om te genieten

“Goed kunnen genieten is een basiselement van levenslust,” zegt de geluksexpert. “Dan bedoel ik dat je in staat bent als zich iets positiefs voordoet, je er het maximale uithaalt, het liefst ook met voorpret en nagenieten. Dat kun je trainen, bijvoorbeeld door te focussen op positieve dingen. Elke dag zijn er talloze kansen om te genieten. Het zonlicht dat op het water valt, een meeuw die stil in de lucht hangt, het geluid van de wind door de bomen. Het begint met het jezelf gunnen om even rust te nemen en om je heen te kijken, al is het maar een paar minuten. Je kunt een foto maken, in je hoofd of in het echt, en die naar iemand toesturen. Of om later nog eens van dat moment te genieten. Wat ook een beproefde genietstrategie is, is op bepaalde momenten even uit te zoomen. Dat doen we misschien wel te weinig. Even van een afstandje naar jezelf kijken en benoemen hoe fijn het is. Als je daar met iemand zit, kun je je ervaring ook hardop delen. Ik hoorde laatst een vader die met z’n peuterzoontje op een bankje een boterham at zeggen: ‘Wat een feest, hè, dat we hier zo zitten met vers brood en lekkere appelstroop.’ Dat jongetje kreeg het al jong mee.”

Bewust leven

Ook bij mindfulness gaat het er om in het moment te zijn. Als je de gewone dagelijkse handelingen, zoals je handen wassen of de vuilniszak dichtbinden, met aandacht doet, geeft dat het leven glans. En omgekeerd, de dingen die je met halve aandacht snel-snel even tussendoor doet, zorgen voor een opgejaagd gevoel. Bewust stilstaan bij het hier en nu kan ook interessante ontdekkingen opleveren. Als je op de terugweg vaak tegenwind hebt, is de kans groot dat je op de heenweg wind mee had maar dat helemaal niet hebt opgemerkt. Als het goed gaat, vinden we dat bijna vanzelfsprekend. Waardoor we er onvoldoende van genieten als het lekker weer is of als we gezond zijn en er pas achter komen hoe fijn het was als het een paar dagen regent of je gezondheid het laat afweten. Daarom is het de moeite waard de mooie momenten niet zomaar aan je voorbij te laten gaan en bewuster te leven.

Ontspannen is belangrijk

“Als je niet goed in je vel zit, heeft dat meteen effect op je vitaliteit,” aldus Van Hees. “Daarom is goed kunnen ontspannen ook zo belangrijk. Er is niks mis met druk bezig zijn; gelukkige mensen hebben meestal wel iets te doen. Maar die stresshormonen moeten ook weer worden afgebouwd. Je kunt niet de hele dag ‘aan’ staan, je moet af en toe op de uitknop drukken. Een op de zes mensen heeft burn-outverschijnselen, voelt zich opgejaagd. Het helpt als je de dag in blokken verdeelt. Ik raad iedereen pitstops aan. Met de benen omhoog, muziek luisteren, boek lezen, in bad gaan. Lichaamsbeweging is ook een goede manier om het stresshormoon af te bouwen en bijvoorbeeld dopamine en endorfinen aan te maken. Net zoals er met goed slapen en seks allerlei gelukshormonen vrijkomen. En ‘geven’ niet te vergeten. Ieder mens wil iets betekenen in de wereld en bij geven snijdt het mes aan twee kanten: daar word je zelf ook gelukkig van. Er is een onderzoek waarbij alle deelnemers tien dollar kregen. De ene helft moest iets voor zichzelf kopen, de andere helft voor een ander. De tweede groep was na afloop veel gelukkiger.”

Productie & tekst: Marije de Jong. Beeld: Aisha Zeijpveld. Visagie: Manous Nelemans

Zin in meer?

Lees het hele artikel in Zin Magazine nr. 7. Nú in de winkel. Of bestel ‘em hier.