‘Als helft van een tweeling ligt anonimiteit op de loer’

Natuurlijk zijn ze hartstikke blij dat ze elkaar hebben. Maar dat ze, zeker vroeger, steevast werden gezien als ‘de tweeling’ en niet als individuen heeft Ester en Irma behoorlijk dwars gezeten. Iemand écht zien is daardoor een belangrijk onderdeel van hun werk geworden, ook al doen ze iets heel verschillends.

De zusjes Braat lopen de deur niet plat bij elkaar en bellen doen ze ook liever niet. Appen des te meer. Het is hun manier om met elkaar van gedachten te wisselen en privézaken te delen, zonder dat anderen mee kunnen luisteren.  Ester is werkstressexpert en heeft haar eigen bureau Office Rescue. Ze woont met haar partner Thijs en hun zoon en dochter in Zaandam. Irma woont in Amsterdam met haar partner Stephan en heeft ook een zoon en een dochter. Ze is kunstenaar, geeft schilderles in haar atelier en schildert portretten in opdracht.

Multicultureel

Ester: “We zijn opgegroeid in een multiculturele omgeving. Als kinderen kwamen we met onze ouders en oudere zus Diana terecht in Holendrecht, een deel van de Bijlmer; de enige plek waar een voor ons betaalbare grotere flat beschikbaar was. We gingen daar naar De Mobiel, een lagere school die zijn tijd ver vooruit was. Onze ouders hadden ons geen groter cadeau kunnen geven. Niet alleen waren er vakdocenten voor muziek, handarbeid en tekenen, maar de docenten waren ook nog eens van verschillende etniciteiten. Net als de kinderen. Wij maakten dus al vroeg kennis met andere culturen en gewoontes.”
Irma: “Wat een rijkdom was dat! Ik durf te zeggen dat we daardoor ook minder vooringenomen zijn. Ze zeggen wel dat de Bijlmer als project mislukt is, maar het heeft heel veel betekend voor de mensen die daar zijn opgegroeid.”
Ester: “Na die letterlijk en figuurlijk kleurrijke lagere school, was het een overgang naar het Fons Vitae in Amsterdam. Een witte school met veelal leerlingen uit de betere kringen. Wij hadden het niet zo breed thuis, maar onze vader, die er als elektricien werkte, had de wens dat zijn dochters hier naar school zouden gaan. Dus zo gebeurde het.”

Wie ben ik?

Irma: “Het was ook in deze periode dat we ons steeds meer bewust werden van ons tweeling-zijn en hoe de buitenwereld daarop reageert. Vanaf dag één word je door iedereen bekeken en vergeleken: wie is de langste, dunste, slimste, oudste? Het antwoord maakte vervolgens niet veel uit, mensen onthielden het toch niet. Ik heb dat vaak als pijnlijk ervaren.”
Ester: “De boodschap die we daardoor onbewust kregen was ‘ik alleen ben niet genoeg’. Bijvoorbeeld als er een feestje was en je kwam alleen binnen, dan waren mensen teleurgesteld en werd je begroet met ‘waar is de ander?’ in plaats van ‘wat leuk dat jij er bent!’.”
Irma: Mensen weten vaak niet hoe ze met een tweeling om moeten gaan. Weten niet dat het kwetsend is dat ze je aanspreken met ‘EsterIrma’, omdat ze geen idee hebben wie ze voor zich hebben. Hoe kan het ook anders als tweelingen in boeken en films vaak worden opgevoerd als een karikatuur: gelijk gekleed, elkaar aanvullend of zelfs in koor sprekend. Als helft van een tweeling ligt anonimiteit op de loer, totdat je jezelf uit elkaar duwt.”
Ester: “Daarom hebben we er bewust voor gekozen om niet hetzelfde te studeren. Irma koos biologie, dus die optie viel voor mij af. Het werd fysiotherapie. Irma viel in een warm bad van de biologiefaculteit en had meteen een stel vrienden om zich heen. Ik daarentegen moest echt leren om vrienden te maken als mezelf. Als jongvolwassene ging ik door een identiteitscrisis: wie ben ik, ben ik de moeite waard om van te houden?”

Iemand echt zien

Irma: “Mijn eerste vriend heb ik heel bewust pas na een paar maanden voorgesteld aan Ester. Ik wilde eerst een basis leggen met hem, gezien worden als Irma.”

Ester: “Ik snapte dat heel goed. Zelf heb ik pas een relatie gekregen toen ik tegen de dertig liep. Ik vond het zo lastig te geloven als iemand mij heel leuk vond. Want wie was ik dan zónder mijn tweelingzus? Dat gevoel achtervolgde me zelfs tot in mijn dromen. Gelukkig ben ik daar – met wat hulp – wel uit gekomen.”

Tekst: Calista van Amerongen | Beeld: Hester Doove

Meer lezen?

Benieuwd naar de rest van het interview met tweeling Ester en Irma? Lees verder in Zin 8. Nu in de winkel of bestel em hier online!