Hij is gevierd schrijver én docent muziek op een middelbare school. Gerwin van der Werf (1969) vindt het best lastig die twee beroepen uit elkaar te houden. Dat blijkt ook wel uit zijn nieuwste roman De droomfabriek: die speelt zich af op school. ‘Sommige dialogen uit De droomfabriek komen woordelijk uit lessen uit dat rampjaar’
Je bent boeken recensent voor Trouw. Hoe ervaar jij recensies van anderen over jouw eigen werk?
“Ik ben eigenlijk blij met elke recensie, lovend of kritisch – het geeft je het gevoel dat je werk tenminste gezien is en serieus genomen wordt. Van een positieve recensie kun je licht in je hoofd van euforie worden, als de recensent onverhoopt tot de kern is doorgedrongen en zich niet uit in clichés. Als een recensent het boek slecht of bevooroordeeld gelezen heeft, dan heb ik terecht het gevoel dat mijn boek onrecht is aangedaan. Dat wil ik zelf als recensent dus altijd vermijden.”
Je recenseert dus leest veel. Zijn er schrijvers die een lichtend voorbeeld voor je zijn?
“Ik lees veel inderdaad, en niet alleen de boeken die ik bespreek. Vrij veel Engelse titels ook, ik hou graag bij wat in de literaire wereld hot en happening is. Ondanks al die nieuwe titels blijft er een constante factor, een soort baseline van schrijvers die ik vroeger al las en die me nog steeds lief zijn: W.F. Hermans, Nescio, Biesheuvel. Tegenwoordig lees ik veel meer vrouwen. Nu bewonder ik: Tove Ditlevsen, Manon Uphoff, Ottessa Moshfegh, Rachel Cusk.”
Behalve journalist/schrijver ben je ook nog docent Muziek op een middelbare school. Hoe zie je jezelf eigenlijk vooral? En hoe kwam van het een het ander?
“Als ik voor de klas sta ben ik 100% leraar, dat is nogal wiedes, zoiets kun je niet half doen. Als ik thuis zit te schrijven is de school uit beeld, dan ben ik schrijver. Als je op school rondloopt met het idee ‘maar ik ben eigenlijk schrijver’, dan wordt het niks. En als je thuis schrijft en schoolemail zit te checken, komt er ook niks van terecht. Het is best lastig de twee beroepen uit elkaar te houden. Dat blijkt ook wel, gezien het feit dat ik tóch een roman over een school wilde schrijven.
Ik ben pas op vrij late leeftijd gaan schrijven, debuteerde op mijn 40ste. Twee jaar daarvoor besloot ik dat ik meer wilde doen met mijn leven dan lesgeven alleen – een school slokt je totaal op! – en via schrijfwedstrijden ben ik aan een uitgeverscontract gekomen. Literatuur was naast de muziek altijd al mijn grote liefde.”
De droomfabriek speelt ook op een middelbare school, hoofdpersoon Josie is er wiskundedocent. Ze heeft het er niet makkelijk. Kon je putten uit eigen ervaringen?
“Zeker! Ik ben begonnen als muziekleraar op een vmbo-school in Leidschendam, het was een ‘groene school’ gericht op tuinbouw en hovenier worden. Dat was daadwerkelijk een ontgroening… Ik kon echt geen orde houden en wist niet eens wat ik met ze moest gaan doen. Er waren ook geen faciliteiten, en de leerlingen waren niet de makkelijkste. Veel kinderen met een problematische situatie thuis, sommigen zwierven half op straat. En tja, ze zagen ook wel dat ik een beginneling was en zochten uiteraard de grenzen op.
‘Sommige dialogen uit De droomfabriek komen woordelijk uit lessen uit dat rampjaar’
Sommige dialogen uit De droomfabriek komen woordelijk uit lessen uit dat rampjaar. Je gelooft het haast niet, maar ik hoefde echt niet zo veel te verzinnen. Ik heb van dat jaar geleerd dat ik niet te veel met mezelf bezig moest zijn maar naar de leerlingen en hun noden moest kijken. Vandaar het motto van W.B Yeats bij deel 2 van het boek: I have spread my dreams under your feet, dat is wat kinderen doen: hun dromen voor je voeten leggen, en als je niet goed oplet, vertrap je die. Ook heb ik gezien wat ongelijkheid in het onderwijs doet: iedereen die daar op school zat voelde zich een loser want je was ‘maar een vmbo’er’, tel daar de moeilijke thuissituatie bij op en je hebt een onoverbrugbare kloof. Probeer dáár als kind maar eens uit te komen.”
Waarom koos je voor een vrouwelijk (en vrij jong) hoofdpersonage?
“Josie moest jong zijn en onervaren, maar niet zo jong dat er geen duidelijk leeftijdsverschil is met Carmen. In het boek beschrijf ik de valkuil voor iedere jonge, nieuwe docent: te dicht bij je leerlingen komen en de grenzen niet scherp hebben. Josie doet wat ik deed in de klas: ik kon het met autoriteit en machtsvertoon niet winnen, dus ging ik voor de sympathy vote, de gun-factor. Dat werkte wel maar het was ook oppassen. Josie heeft daar de grootste moeite mee, ze wil graag helpen maar ze zoekt zelf ook iets in de relatie met Carmen: waardering, liefde.
Ik koos voor het perspectief van een vrouw om een simpele reden: omdat ik het dan zelf niet ben. Dat is prettig voor mijzelf als schrijver maar ook voor de lezer. En ik vind het leuk om vanuit een vrouwelijk perspectief te schrijven. In Strovuur (2020, red.) deed ik dat ook met succes.”
Je schrijft toegankelijk en bijzonder levendig met sterke dialogen. Welke lezer heb je voor ogen als je schrijft?
“Ik schrijf niet voor een doelgroep. De enige lezers die ik voor ogen heb als ik schrijf zijn mijn redacteur Marijn en mijn vaste meelezer Wietske, soms ook mijn vrouw of mijn moeder. (lacht) Ik probeer ze weg te duwen want ik ben allereerst mijn eigen lezer: ik schrijf boeken die ik zelf ook graag zou willen lezen maar die er nog niet zijn – dus dan moet ik het zelf maar doen.”
Wat is schrijven precies voor jou?
“Ik weet het eigenlijk niet. Ik wil het en ik haat het soms… Ik ben daar niet uit.”
Wat kunnen we hierna van je verwachten?
“Ik twijfel nog tussen een historische roman over de illustere Julie d’Aubigny, een zangeres en zwaardvechter uit de 17de eeuw, en een kolderieke jaren 80 whodunnit over tien mensen die in een bus stappen met een uiterst vreemde chauffeur waarna ze een nog veel vreemdere reis maken. Zeg het maar!”
Win met Zin
We geven 6 boeken van Gerwin weg. Kans maken? Deel in de comments waarom de Droomfabriek wil lezen.
Over het boek
Zonder ervaring wordt Josie (32) lerares wiskunde op een school in een achterstandswijk. Ze heeft de grootste moeite met orde houden, vooral de hondsbrutale Carmen uit 3A maakt het haar moeilijk. Carmen komt te laat, zit op haar telefoon, heeft nooit huiswerk gedaan, geen pen bij zich – en hoezo is dat háár probleem?
Boeken vliegen door het lokaal, tampons steken in het plafond en nooit, nooit stoppen die leerlingen met praten! Josie houdt de rug recht en dat werpt zijn vruchten af: bij sommige kinderen begint een vuurtje te branden. Carmen vraagt zelfs om bijles. Het kind blijkt slim, grappig en ontwapenend maar ook ontembaar en grenzeloos. En ze heeft zestigduizend volgers op Instagram. Hoe hechter de band tussen Josie en Carmen, hoe onduidelijker het wordt wie de touwtjes in handen heeft. De droomfabriek is een verhaal over macht en onmacht, over goed en fout, maar vooral over het gebied waar die tegenstellingen vervloeien: de liefde.
(De droomfabriek, Atlas Contact, € 21,99)
De schrijver
Gerwin van der Werf (1969) is muziekleraar op een internationale school, columnist en boekenrecensent voor Trouw. Zijn populaire columns over het schoolleven werden gebundeld in Schooldagen (2014) en Stampen en zingen (2018). In 2010 won hij de Nationale Gedichtenwedstrijd en schreef vervolgens een aantal goed ontvangen romans. Zowel Wild (2011) als Een onbarmhartig pad (2018) belandden op de longlist van de Libris Literatuur Prijs. De droomfabriek is zijn zesde roman.
Het boek eindelijk -in één adem- uitgelezen. Dank. En belofte maakt schuld. Dus hierbij wat ik van het boek vond.
Prachtig boek dat leest als een trein. Fijne beelden, fijne dialogen en treffende monologen. En het naschrift ontroert en spreekt van een groot hart voor het onderwijs, nee, voor de leerlingen voor wie het allemaal niet zomaar komt aanwaaien. Een boek vol liefde, realisme en hoop. En een vleugje zelfspot.
Graag loot ik mee voor dit boek. Heb ooit een jaar geleerd om lerares te worden maar ben afgehaakt in mijn stageperiode omdat ik geen orde kon houden!! Ik kwam er toen achter dat ik wel graag waardering kreeg voor mijn werk en dat kreeg ik van de leerlingen natuurlijk niet!! Lijkt me een mooi boek.
Omdat ik zelf op een school werk als docent lijkt het me een fascinerend boek omdat het geschreven is door iemand uit de praktijk. Kijk er naar uit om het te lezen.
Ik wil graag meeloten voor mijzelf, vriendelijke groet Tineke
Ik zou dit boek als docent Nederlands graag willen lezen, ook om te zien of ik het mijn leerlingen zou aanraden.
Ik ben heel benieuwd of ik dingen uit mijn praktijk (ik ben o.a. schoolarts op een VSO-school en daar gebeurt ook heel wat) herken in het boek! Ik loot graag mee!
Omdat ik geneigd ben boeken van ‘bekende’ schrijvers te lezen en deze schrijver nieuw voor mij is, ik ben heel benieuwd!
Ik ben zeer geinteresseerd in dit thema. Wie heeft de touwtjes in handen, hiërarchie, machtsverhoudingen. Waar liggen de grenzen. Mooi leesvoer voor mijn komende vakantie.
Lijkt mij een interessant boek, ik heb in Trouw wel eens iets gelezen van deze auteur. Nieuwsgierig nu naar dit boek.
Ja, heb zelf in achterstandswijk in onderwijs gewerkt, maar ook op scholen waar kinderen alles kunnen krijgen wat hun hartje begeert
Ik wil dit boek graag lezen, jarenlang in het onderwijs gewerkt dus mijn nieuwsgierigheid is gewekt
Ik houd het kort…zeer geïnteresseerd omdat ik zelf uit het onderwijs ,om.
Ook ik kom graag in aanmerking voor een exemplaar van Gerwins nieuwste boek. Ik volg hem al een tijdje, als columnist en recensent in Trouw, maar ook als schrijver. Van ‘Strovuur’ heb ik ronduit genoten; ik kan blind door hem positief gerecenseerde boeken kopen, zoals onlangs Anjet Daantjes ‘Het lied van ooievaar en dromedaris’, een heerlijke pil waar ik de zomer mee zoet ben. Ook thematisch interesseert mij als docent die het niet heeft gered in het middelbaar onderwijs het boek zeer – ik geef eigenlijk uitsluitend aan volwassenen les. Daarbij weet ik uit zeer betrouwbare bron, dat Gerwin zijn ecologische voetafdruk beperkt door zijn boeken soms zelf per fiets te bezorgen,wat natuurlijk alleen maar te bewonderen valt. Ook vanwege een smalle beurs ontvang ik graag gratis leesvoer voor de herfst, maar ik gun ook anderen van harte.
Al heel lang gepensioneerd, maar nog altijd geïnteresseerd in het wel en wee van het onderwijs.
Oeh ja, graag! Werk zelf op een school als docent en orde houden blijft een dingetje!
Goed dat jullie er een paar weg geven. Ik wil dit boek best lezen, maar heb geen zin in er €21,99 aan uit te geven.
Ja! Natuuurlijk wil ik dit boek lezen. Ik ken Gerwin van de tijd waarin we op Schrijf! Van Trouw elkaars proza en poëzie lazen en feedback gaven. Facebook kenden we nog niet. We begonnen ooit een feuilleton dat ook weer in de vergetelheid raakte. En Gerwin heeft waargemaakt wat toen al zichtbaar was: hij kan schrijven! Dit thema raakt me, en de laatste regels van de achterflap lijken me een mooi statement in deze tijd vol haat en verdeeldheid. Ik beloof te laten weten wat ik van het boek vind als ik het uit heb. En ik gun het iedereen die hier voor en na mij reageert.
Die zou ik graag lezen, zelf natuurlijk alweer 14 jaar geleden van school gegaan en toch roept dit stukje alweer zoveel herinneringen op dat ik graag terug ga naar die tijd dmv een boek. Zeker nu met de oudste van onszelf die dit jaar als brugpieper start
Ik ben heel benieuwd naar de schrijver en dit thema.
Inzouten dit boek graag willen lezen.
Ken deze schrijver nog niet en loot dus graag mee.
Mooi boek om te lezen
Als groen broekie, pas begonnen in het onderwijs
lijkt me dit boek echt leerzaam, vermakelijk en onwijs.
Ik word dan echt in het zonnetje gezet
en beleef hiermee veel leer- en leespret!
Ik hoor graag mee. Ik werk in de jeugdzorg en verdiep mij graag in de leefwereld van jongeren.
Loot graag mee. Oude herinneringen en dromen ophalen..
Dromen zijn bedrog dus zal ook wel niet winnen. Dat ik een winnaar ben is een droom.
Ik lees graag over de middelbare schooltijd.
En wat een prachtig beeld op het omslag, zeker voor iemand die in de jaren 70/80 tijdens haar middelbare schooltijd geïndoctrineerd is met beelden van rokende mensen. Roken was toen nog sexy 🙂
De meeste dromen zijn bedrog, maar door dit mooie boek te winnen lukt het dan toch!
Welkom boek, je mag er zijn!
Leuk een Boek met HUMOR maak graag kans…
Ter motivatie!
uit interesse ,men hoort soms zoveel van de scholen ,dit komt uit het leven ,dus kan men als waarheid nemen . deze boeken zijn meest interesant om te lezen
Kinderen in buitenland op een internationale school gehad en er ook gewerkt, mooi om de verschillende culturen en leerniveaus in een klas te hebben
Verhaal om te delen en om te bespreken met mijn leerlingen; natuurlijk lees ik het boek van mijn favoriete schrijver zelf ook graag!
Lijkt mij top om te lezen. Zoals in het boek was ik niet, maar ook geen lieverdje. Ik heb meer op de gang doorgebracht dan in het leslokaal. En hopen dat de directeur niet net langs kwam.
Het lijkt me een mooi boek om te lezen.
Zelf heb ik ook jaren op een school in een achterstandswijk gewerkt. Daarom vind ik het speciaal om te lezen over de kinderen die daar op school zitten.
Het lijkt me een mooi boek
Het lijkt me heel boeiend om te lezen over de verandering van Carmen en de relatie tussen Josie en Carmen.
Ben zelf werkzaam in het onderwijs en daardoor altihd zeer geïnteresseerd in boeken die daar betrekking op hebben. Doe graag mee!
Mooi interview en nu heel erg benieuwd naar zijn boek De droomfabriek
Doe graag mee om dit boek op mijn school rond te laten gaan onder collega’s
Dit is precies wat mijn 18 jarige dochter nodig heeft! Ze is derdejaars student docent Frans en zal zich er zeker in herkennen.
Mijn dochter geeft ook les op een school waar kinderen worden weg gezet als som on handelbaar Dus benieuwd naar het boek.
De beschrijving klinkt veelbelovend en de schrijver heeft ervaring met het lesgeven aan jongeren. Ik ben erg nieuwsgierig geworden naar dit boek. Zelf ook werkzaam in het onderwijs met een uitdagende doelgroep.
Als docent lijkt me dit boek erg boeiend.
Ik ben heel benieuwd naar dit boek en loot graag mee!
Altijd boeiend jonge mensen, weerbarstig gedrag, wat beweegt hen en waar gaat het heen. Ben benieuwd!
Wij hadden vroeger op school ook zo’n leraar als Josie….; gelukkig leek ikzelf geheel niet op Carmen, toch??
Zelf ooit als jonge meid inde jaren ‘70 begonnen aan wat een docentencarriere had moeten worden. Mij dus niet gelukt, maar juist ook daarom wel benieuwd naar dit boek.
Ik was ooit ook niet de makkelijkste in de klas …..
“Die goeie ouwe tijd…”
Ik loot graag mee.
Ik ben gek op lezen en dit is weer eens wat anders dan een thriller dus ik zou heel graag winnen!
Lijkt me mooi boek. Doe graag mee.