Blijf jezelf opnieuw uitvinden

Vroeger wist de dochter van een fabrieksarbeider precies hoe haar leven eruit zou gaan zien. Tegenwoordig kunnen we onze levensloop grotendeels zelf bepalen. We kunnen onszelf zelfs opnieuw uitvinden door een totaal ander levenspad te kiezen wanneer de eerdere afslag ons niet meer past. Zo roesten we niet vast en blijven we in contact met onszelf én met de generaties na ons.

Nieuwe ik

Je zou zeker niet de eerste zijn die zijn of haar nieuwe ‘ik’ uitvindt. Mensen als Reinout Oerlemans (van soapie tot succesvol ondernemer), Pia Dijkstra (van nieuwslezer tot politicus) en Ronald Reagan (van acteur tot president) gingen je voor. Het vereist moed om de vertrouwde weg achter je te laten en een onbekende afslag in te slaan. Huub van der Lubbe staat nu op zo’n kruispunt. Na 41 jaar stopt hij met De Dijk. Hoe geweldig het ook was, het leven met De Dijk biedt hem onvoldoende verrassingen. Hij wil kijken of er nog iets anders voor hem in het vat zit, zegt hij in de Volkskrant. Met De Dijk heeft hij alles al wel gedaan: “Het was een regelrechte stairway to heaven maar ik kan op die route niet verder. Ik moet weer terug naar de klei, in de hoop dat ik in de modder nog wat parels kan vinden.”

Wil je een beetje meekomen, dan is het zaak om in beweging te blijven.

Soms hebben mensen geen keuze en moeten ze wel van koers veranderen: na een scheiding, het overlijden van hun partner, een faillissement. En tijdens de coronalockdowns waren we allemaal gedwongen om onszelf opnieuw uit te vinden. Sterrenkoks kookten afhaalmaaltijden, we gingen massaal aan de wandel en veranderden het opkamertje in werkkamer of klaslokaal. Deze tijd vraagt sowieso om flexibiliteit gezien de razendsnelle technologische ontwikkelingen, digitale informatiestromen en het gebrek aan vaste banen.

Diploma vol met leugens

Gasthoofdredacteur Stef Bos koos als thema voor zijn Zin Magazine: Het is nooit te laat (de lange weg). Jezelf opnieuw uitvinden sluit hier naadloos bij aan. Bij de zoektocht naar een deskundige bleek weer eens dat toeval niet bestaat. Jan Stevens (1966), trainer/coach en eigenaar van bureau De Steven Coaching, schreef een e-book over ‘jezelf kwijtraken en jezelf hervinden’ en begeleidt cliënten hierbij. Hij blijkt een groot fan van Stef, kent zijn teksten, bezoekt zijn concerten en heeft in zijn persoonlijk leven veel aan Stefs liedjes gehad om zichzélf opnieuw uit te vinden. “Er zijn verschillende redenen waarom mensen een andere weg willen inslaan. Bijvoorbeeld omdat ze in hun werk of op persoonlijk vlak vastlopen.

“Je leeft zolang je groeit en
om te groeien moet je bij tijd
en wijle een slang zijn die
van huid verwisselt.”

Stef Bos

Vaak gaat dat samen: ik noem loopbaancoaching daarom vaak levensbaancoaching. Ook na een crisis als de dood van een partner moeten de kaarten opnieuw worden geschud. Soms vragen mensen zich spontaan af wat de zin van hun werk – en breder – van hun leven is: ‘Wat doet er nu écht toe?’” Vertaald in coachingstermen lopen de innerlijke en uiterlijke levenslijn dan steeds verder uit elkaar: “Elke levensloop bestaat uit die twee lijnen,” legt Stevens uit. “De innerlijke lijn heeft te maken met wie je bent, je talenten, intuïtie, geestkracht, zingeving. Vanaf het moment dat je naar school gaat, komt daar de uiterlijke lijn bij. Die heeft betrekking op wat je kunt – je kennis, opleiding, vaardigheden. Zo rond je 25ste gaat het daarbij ook om wat je móet. Tussen ons 25ste en 65ste liggen die twee lijnen heel ver uit elkaar. Vaak gaan mensen dan twijfelen. Is dit het nu? vragen ze zich af. Is dit nu later? Precies zoals Stef zingt: ‘We hadden grote dromen’ maar we zitten met ‘een diploma vol met leugens’ en ‘de meesten zijn geworden wat ze toen niet wilden zijn’. Hét recept voor een crisis of burn-out. En voor verandering.”

‘Ik werd een betere versie van mezelf’

Toen de moeder van kunstenaar Lieke Anna Haertjens een hersenbloeding kreeg, verdwenen alle zekerheden waar Lieke Anna zich altijd aan had vastgehouden. Ze moest op zoek naar een nieuwe identiteit.

“Twee jaar geleden kreeg mijn moeder een hersenbloeding. Als er iets in je leven gebeurt dat je zo op je grondvesten doet schudden, komt alles op losse schroeven te staan. Alles waar ik voorheen mijn identiteit op stoelde, was veranderd. Als dochter, want mijn moeder – mijn beste vriendin – ontwaakte als een andere vrouw. En als mens en kunstenaar, want ik hoorde dat wat mijn moeder overkwam mogelijk erfelijk is waardoor mijn toekomst en mijn mogelijkheden er ineens heel anders uitzagen. Ik móest mezelf wel opnieuw uitvinden. Terug naar de kern: als alles waar je altijd op steunde wegvalt, wie ben je dan? Wat heb je dan? Ik heb nieuwe schroeven gevonden om mee te gaan bouwen. Eerst dacht ik dat ik mijn oude ik met mijn nieuwe ik aan het rijmen was. Maar het is vooral een nieuwe ik die ik aan het ontdekken ben. Een betere versie van mezelf. Mét een oude kern, die er altijd al zat maar waar ik niet bij kon. Die zoektocht voelt niet als een weg omhoog, maar als een reis met hoogte- en dieptepunten. Ik heb geleerd niet die pieken na te streven maar de dalen te accepteren.”

Tekst: Anne Elzinga. Beeld: Lieke Anna.

Verder lezen?

Je leest het in Zin 11. Nu in de winkel. Of bestel ‘em hier online.