Samen sterk: Fay en Ger

Het maakt het leven soms moeilijk maar vaker nog onvergetelijk en bijzonder waardevol. Deze duo’s genieten van momenten die ze met niemand anders dan juist hun lief, hun vader of hun familielid met dementie zouden kunnen beleven.

Zijn schilderijen en een bonte verzameling objecten geven een inkijk in het vroegere kunstenaarsbestaan van GER VAN DE GEER (1945). In 2012 kreeg hij de diagnose semantische dementie. Zijn dochter, jazzzangeres FAY CLAASSEN (1969), bezoekt hem wekelijks in het verzorgingshuis en maakt er dan een feestje van.

Residentie orkest

“Mijn eerste Nederlandstalige nummer Schilderij van de liefde komt deze maand uit, een ode aan mijn vader. Ik ben trots op dit lied, dat ik live opgenomen heb met mijn band en het Residentie Orkest, vooral omdat ik hiermee de ziekte van mijn vader kan omzetten in iets moois. Mijn vader heeft het zelf nog niet gehoord en ik weet ook niet of hij zal beseffen dat ik het zing. Ook al reageert hij wel op mijn muziek: tijdens de verzorging van mijn vader zet de zorgmedewerker soms een cd van mij op. Dat maakt hem rustig, mijn stem brengt hem weer thuis. Muziek is een goede manier om op zijn gevoel in te tunen. Hetzelfde geldt voor kunst, ook dat raakt hem nog.

Exposeren in het verpleeghuis

Laatst was er in het verpleeghuis een expositie van hem, zijn kunstwerken hingen door het hele gebouw. Bij het zien van zijn eigen naam op de schilderijen werd hij weer even die kunstenaar van vroeger. Alsof hij weer een volledig mens was, iemand met waardigheid. Op de kamer van mijn vader hangt het schilderij dat hij maakte na zijn diagnose, nu tien jaar geleden. Het schilderij is vrij leeg en wit, terwijl mijn vader juist altijd druk en met veel kleur schilderde. Op dat moment kon hij nog omschrijven wat hij had gemaakt: ‘Hier rechts onderin is mijn kop. En van daaruit gaan lijntjes naar helemaal linksboven. Dat zijn mijn gedachten.’ Ik krijg kippenvel als ik hieraan denk. Mijn vader wilde niet spreken over zijn ziekte en stak zijn kop in het zand.

Geen prater

Hij was nooit echt een prater maar met dit schilderij verwoordde hij wat er in hem omging. Later vond ik in zijn schetsboeken teksten bij zijn schilderijen: hij gebruikte toen al woorden als sprakeloos en eenzaamheid. En dat was járen voor zijn diagnose. Na de diagnose was het mijn missie om mijn vader zo lang mogelijk thuis te houden. Hij had namelijk zijn eigen vader gezien in een verpleeghuis en dat was zijn schrikbeeld. Ik zorgde voor een onzichtbaar netwerkje om hem heen: ik maakte met winkels in zijn buurt een deal dat ik bij hen per maand mocht afrekenen. Mijn vader kon zo toch de spulletjes meenemen die hij mooi vond. En bij de snackbar haalde hij dagelijks een ijsje. Zijn vriendenkring viel langzaam weg maar op deze manier behield hij momenten van contact.

Samen een feestje maken

Als we nu samen zijn, maak ik er zoveel mogelijk een feestje van. Hij geniet van de wandelingen die we maken, lekker samen struinen. Van tevoren leg ik wat dingetjes neer op het wandelpad – een ijsschepje of een bonnetje – en tijdens de wandeling raapt hij alles op wat hij vindt. Daar maakt hij dan een gesammtkunstwerk van in zijn hand. Vroeger was zijn huis één groot kunstwerk en was hij altijd bezig met verzamelen. En daarna alles ordenen, op kleur bijvoorbeeld. Dat doet hij nu tijdens de struinwandelingen ook: observeren en rangschikken. In zijn brabbeltaaltje vertelt hij wat hij ziet. Soms zing ik tijdens het wandelen en dan neuriet hij mee. Ik ben nooit bezig met hoe het vroeger was of wat ik verloren heb. Het voelt nu eigenlijk juist als winst, door ons directe contact. Ik neem mijn vader helemaal zoals hij nu is. Als we elkaars hand vasthouden tijdens de wandelingen zeg ik vaak tegen hem: ‘We zijn een goed team, hè Ger!’”

PRODUCTIE & TEKST: MARJOLEIN KOENS | BEELD: MARK UYL

Meer lezen?

In Zin 11 de verhalen van nog drie duo’s die leven met Alzheimer. Nu in de winkel, of bestel ‘em hier online.