Oordossier: Alles over onze oren

Zin oordossier

Petra Schouten 12 juni 2023

Sinds je 50+’er bent, probeer je minimaal een half uur per dag extra te bewegen, let je op
je lijn en borrel je alleen in het weekend. Kortom, we zorgen goed voor ons lijf. Maar onze oren? Die vergeten we vaak. Zonde, want de gevolgen van ouderdomsdoofheid zijn vaak ingrijpend.

Je voelt je vast nog niet oud. Dus ook niet aangesproken wanneer het gaat over ouder domsslechthorendheid. Maar of je het nou leuk vindt of niet, na je 50ste gaat je gehoor beetje bij beetje achteruit. De belangrijkste oorzaak van ouderdomsdoofheid? Slijtage van de haarcellen in het binnenoor, veroor zaakt door een plotselinge harde knal of geleidelijk – wat vaker voorkomt. Daarnaast spelen roken, medicijngebruik, een verkeerd voedingspatroon en genen ook een rol. Ouderdomsslechthorendheid is helaas niet te stoppen maar vertragen kunnen we het wél.

Kwetsbaarder dan je denkt

Hoe schadelijk geluiden tussen 80 en 120 decibel zijn, hangt af van hoe vaak en hoe lang je ernaar luistert. De veilige limiet waaraan je je gehoor mag blootstellen – 80 decibel, maximaal acht uur per dag (of veer tig uur per week) – komt overeen met het geluid afkomstig van een drukke autoweg. Elke drie decibel erbij is een verdubbeling van het geluid waardoor 83 decibel nog maar vier uur per dag (of twintig uur per week) veilig is. En 86 decibel nog maar twéé uur per dag (of tien uur per week). Geluid van 103 decibel kan je gehoor in minder dan vijf minuten beschadigen. Boven de 120 decibel veroorzaakt direct gehoorschade. Daarnaast kunnen sommige medicijnen zoals anti biotica, ontstekingsremmers, medicijnen bij chemotherapie en plastabletten ook gehoor verlies veroorzaken.

Gehoorproblemen en dementie

Gemiddeld duurt het nog zeven jaar na de eerste klachten voordat personen met gehoorverlies maatregelen nemen. Bijna de helft van de slechthorenden laat zich zelfs helemaal niet behandelen. En dat terwijl gehoorverlies ingrijpende gevolgen kan heb ben. Zo wordt het onder meer in verbandgebracht met sociale isolatie en eenzaam- heid. Wat veel mensen niet weten, is dat gehoorproblemen ook de kans op dementie vergroten. Bij 55-plussers is dat zelfs tach- tig procent, blijkt uit onderzoek van GAIN, de branchevereniging voor producenten van hoorhulpmiddelen. Klinisch geriater Dr. Kees Kalisvaart, werkzaam bij het Spaarne Gasthuis, vindt dat we ons meer bewust zouden moeten zijn van de gezond- heidsrisico’s bij slechthorendheid. “Ik raad iedereen vanaf 50 jaar aan regelmatig een audicien te bezoeken. Onderzoek toont namelijk het verband aan tussen gehoor- problemen, cognitieve achteruitgang en dementie. Zelfs mild gehoorverlies ver- groot de kans op dementie. Dat stoppen met roken en drinken, meer bewegen en hersengym een goed recept zijn tegen dementie, weten we wel. Dat met het tijdig dragen van een hoortoestel de kans op dementie met negen procent daalt, is minder bekend.”

Leer er maar mee leven

Petra Schouten (1971) werkt voor Zin als online coördinator en heeft sinds oktober 2022 last van tinnitus.
“Hoe vaak ik mijn dochters niet heb gewaarschuwd voor gehoorschade. Eiste dat ze oordoppen zouden dragen tij- dens het uitgaan. Maar ja, zij gaan dan ook wekelijks op stap. Dat ik zelf permanente gehoorschade zou kunnen oplopen tijdens mijn eerste festival in jaren, kwam niet bij me op. Een dansfeestje voor leeftijdsgenoten. De muziek stond niet eens zo hard. Maar om drie uur ging de deur al open en we stonden tot middernacht op de dansvloer. Mijn vrien- dinnen hebben nergens last van, voor mij was die negen uur ‘bassen en beats’ de drup- pel. Op internet lees ik overal: je moet ermee leren leven. Overdag lukt dat aardig, dan zet ik de radio aan en wordt mijn piep overstemd door omgevingsgeluid. Maar eenmaal in bed… Een boek lezen lukt niet meer, dat doe ik namelijk het liefst in stilte. De eerste maanden schrok ik geregeld wakker van die irritante toon, vergelijkbaar met het geluid van het vroegere testbeeld. Of ik hoorde ’m boven Netflix uit. Paniek is een groot woord, maar ik heb flink wat nachten liggen pieke- ren. Het besef dat het nooit meer stil zal zijn in je hoofd, is best heftig. De afgelopen maanden heb ik veel gelezen over leven met tinnitus, dat helpt. Ik weet nu dat het niet erger kan worden zolang ik mijn oren goed bescherm. Erover praten helpt ook. Het blijkt dat veel meer mensen in mijn omgeving met dezelfde klachten rondlopen. Eén ding weet ik inmiddels uit ervaring: hoe meer ik focus op tinnitus, hoe harder het geluid in mijn hoofd. De kunst is de boel negeren. En dat lukt steeds beter. Die piep zakt steeds vaker weg in mijn onderbewustzijn en ik geniet steeds vaker van de stilte.”

Meer weten of tinnitus?

Lees binnenkort op Zin.nl het interview met audioloog Karin Stalpaert, die zich heeft gespecialiseerd in oorsuizen en maak dan meteen kans om haar boek te winnen.

Lees ook het Monddossier (Zin 4/5), het Oogdossier (Zin 8/9) en het Overgangsdossier (Zin 10)

Tekst: Petra Schouten