Aanpakker Janneke Vreugdenhil

‘Achteraf gezien had mijn leven als solo best wat langer mogen duren’

Zin redactie 17 augustus 2023

Na haar echtscheiding die niet bepaald haar keus was, ervoer culinair journalist en kookboekenschrijver Janneke Vreugdenhil (1968) een fase die empowering was: helemaal opnieuw beginnen. Happy solo zijn. Én lekker voor jezelf blijven koken. Toen ze als een blok viel voor journalist Edwin Winkels, die in Spanje woont, veranderde haar leven van alleen naar samen én alleen. Mooi meegenomen: Edwin kan ook heel goed koken.

Het hart van haar huis is een groot kookeiland midden in de woonkamer. Aan de achter kant van de kamer is nog net plaats voor een bank en een televisie, aan de voorkant is er wat meer ruimte gemaakt voor een grote eettafel en stoelen, daarachter is in de erker een zitje met uitzicht op de kade. Maar alles draait om dat kookeiland, dat is duidelijk.

“Ik heb het zo laten verbouwen toen ik hier ging wonen,” vertelt kookboekenschrijver en journalist Janneke Vreugdenhil. “Ik weet niet of ik het huis op deze manier ooit gemakkelijk kan verkopen, maar voor mij werkt het heel goed. In de hal, via glazen wanden met de woonkamer verbonden, staat mijn bureau. Dat zijn de polen waartussen ik navigeer: fornuis en bureau.”

Op de eettafel liggen de nieuwste vruchten van deze arbeid. In de reeks Eten als medicijn verschenen deze zomer Hart – 75 recepten voor een gezond hart, dat ze samen met cardioloog en ‘vrouwenhartkenner’ Janneke Wittekoek schreef. En Overgang – 75 recepten om energiek ouder te worden, geschreven in samenwerking met gynaecoloog Dorenda van Dijken. Janne ke hoopt dat dit het begin is van een lange reeks kookboeken vol gezondheid bevorde rende recepten. “Ideeën genoeg.” Hoe werkte het: de artsen leverden input over de inhoud, jij bedacht er recepten bij?

“Het ging allemaal in overleg,” zegt ze, terwijl ze een pot saliecitroenthee en een schaaltje zelfgebakken BB&BB (Black Bean & Beetroot Brownies) op tafel zet – de recepten komen uit Overgang. “De artsen en ik waren het er al snel over eens dat het mediterrane dieet de beste basis is. Dat heeft al zoveel onderzoek aan getoond. Zij kwamen met een lijst gezonde ingrediënten voor het hart en voor vrouwen tijdens de overgang, ingrediënten die net iets meer doen dan alleen maar ‘geen kwaad’. Daarna deed ik mijn best om zoveel mogelijk van die steringrediënten, zoals we ze noem den, in de recepten te proppen. Dat was voor mij een superleuke uitdaging. Ik werk graag vanuit beperkingen. Natuurlijk stond voorop dat het eten lekker moest zijn. Als een gerecht niet lekker is, komt het recept daarvan een boek van mij niet in.”

Ook al is het supergezond?

“Als het niet lekker is, gaat toch niemand het eten? Ik ga altijd maar van mezelf uit. Op Instagram zie ik tegenwoordig dingen voorbij komen… Wat nu een trend is: mensen die pindakaas en verse frambozen door Griekse yoghurt roeren en daarvan kleine hoopjes maken die ze invriezen. Daarna wentelen ze zo’n hoopje door gesmolten chocolade. Dat is helemaal niet lekker! Het ziet er fantastisch uit en het zal best gezond zijn, maar ik wil graag dat eten ook goed smaakt.” Het was leerzaam om deze boeken te schrijven. “Ze gaan niet alleen over voeding. Janneke Wittekoek legt in kort bestek uit hoe het zit met je hart, je bloeddruk, je cholesterol enzovoort. Dat wist ik wel min of meer, ik kom uit een familie waarin mensen hart en vaat ziekten hebben. Maar Janneke zegt: ken je getallen, en die kende ik niet. Ik heb dus mijn cholesterol laten onderzoeken bij de huisarts. En over de overgang ontdekte ik ook veel dat ik niet wist. Ik zeg nu tegen iedereen die net in de overgang is: pas op met thee, koffie en chilipepers. Ik wist helemaal niet dat die zoveel effect op opvliegers hebben. Gember thee is gewoon een trigger! Ik drink nu niet voor niks saliecitroenthee. Eigenlijk zou je e al vanaf je 30ste moeten bezighouden met gezonde voeding. Ik snap wel dat mensen dat niet doen, op mijn 30ste at ik ook nog onbekommerd boter en room.”

Dat zou je niet moeten doen?

“Niet onbekommerd. Ik zeg niet dat je dat nooit zou moeten eten maar met mate, en geniet er dan des te meer van. De basis van je eetpatroon zou dat mediterrane dieet moeten zijn. Ik moet wel een beetje lachen als ik dit aanprijs, want dankzij mijn vriend die in Spanje woont kom ik daar tegenwoordig regel- matig, en daar gaat echt álles in de frituur! De Spaanse supermarkten liggen ook vol met zoetigheid en ultra processed food. Als ik het heb over het mediterrane dieet heb ik het dus over het oorspronkelijke mediterrane dieet: veel groenten, volkoren granen, fruit, beetje vis, peulvruchten. Olijfolie is verreweg het beste vet dat je tot je kunt nemen. Veel mensen bakken niet in de extra vergine olijfolie uit de supermarkt omdat ze dat zonde vinden of denken dat die geen hoge temperaturen verdraagt. Maar dat geldt alleen voor ongefilterde olijfolie. Natuurlijk: als ik asperges eet, vind ik het lekker om daar een hollandaisesaus bij te maken, met veel boter. En dat doe ik dan ook. Je moet het zo inrichten dat je eetleven zo gezond mogelijk is op een manier dat je het volhoudt om zo te eten. En dat kan alleen als je er ook van geniet.”

De boeken van Janneke Vreugdenhil hebben vaak een persoonlijk uitgangspunt, beaamt ze. Ter illustratie loopt ze naar haar grote boekenkast en haalt er een stapeltje uit. “Mijn carrière begon toevallig ook met kookboeken over gezondheid. De reeks Vechten met gerechten maakte ik ruim twintig jaar geleden samen met de arts die mij behandelde voor ME, het chronische vermoeidheidssyndroom dat ik toen had. Ik was altijd al geïnteresseerd in eten en kookte graag en veel, maar als ik een witte saus nodig had, greep ik naar een zakje. Dat kon niet meer met het dieet dat mijn arts me voorschreef, dus ging ik op zoek naar….

TEKST: LIDDIE AUSTIN | BEELD: ANNEMARIE SABELIS, PRIVÉBEELD