Zorg goed voor je borsten

Als geen ander beseffen ze dat niemand hier voor zijn of haar plezier is. Daarom halen bestuurder Marjolein de Jong en haar team van het Alexander Monro Ziekenhuis alles uit de kast om het traject voor een borst(kanker)patiënt zo aangenaam mogelijk te maken. Elke keuze qua medische behandeling, elke vorm van contact maar ook elk detail in de inrichting van het gebouw is uniek.

Waarschijnlijk weet je heel goed dat je eens in de zoveel tijd je borsten moet bevoelen op eventuele knobbeltjes. Maar wist je ook dat er nóg elf symptomen zijn die je alleen door in de spiegel te kijken kunt waarnemen? De campag­ ne Ken je borsten is slechts een van de vele actieve initiatieven van het Alexander Monro Ziekenhuis (AMZ) in Bilthoven. Een bijzonder, bij patiënten zeer hoog aangeschreven zieken­ huis gespecialiseerd in borst(kanker)zorg, dat nu haar tienjarig jubileum viert. Vanuit de hoop ooit overbodig te worden, werken ze hier aan gerichte voorlichting, preventie, diagnos­tiek, behandeling en nazorg.

Krachtige vrouwen

En al ligt het gebouw verscholen in het groen op het afgeslo­ ten terrein van Berg en Bosch, deze vorm van zorg is toch echt voor iedereen toegankelijk. De ligging en de smaakvolle inrichting zijn zo overweldigend, dat je zomaar zou kunnen denken dat het hier om een privékliniek gaat. Niets is minder waar, aldus bestuurder Marjolein de Jong (1972). “Net als de meeste zorg worden ook onze behandelingen voor iedereen door de zorgverzekeraar vergoed. Ons medisch team is expert in gespecialiseerde borst(kanker)zorg maar de patiënt is gespe­cialiseerd in zijn eigen leven. Dus leggen wij alle opties voor en helpen we de patiënt bij het maken van keuzes. Een patiënt mag zich bij ons nooit te véél voelen.”

Alles in het AMZ­pand is gericht op een ‘pret­tige beleving’. Geen glazen loketten maar open ronde tafels. Geen rechte muren maar wanden met bollingen. Verder vind je er houten vloeren en variabele zitplaatsen, zoals barkrukken, gemakkelijke banken en rechte leren of stoffen stoelen. Er bevinden zich individuele afgezon­ derde plekjes tegenover sociale tafels. En er is een bar waar je iets kunt bestellen, maar er zijn ook zelfbedieningsapparaten. Kinderspeel­ ruimtes en computerplekken. De medewerkers lopen je niet gehaast voorbij en zijn altijd even benaderbaar. Beneden worden nieuwe patiënten ontvangen voor een diagnose en het bespreken van het vervolgtraject. Boven, bij de operatie­ en chemokamers, komen mensen die hier tenminste een dagdeel blijven.

De zestien polikamers zijn vernoemd naar betekenisvolle, krachtige vrouwen, zoals Moeder Teresa, de Britse bioloog en primatoloog Jane Goodall, de Mexicaanse kunstenaar Frida Kahlo, de Argentijnse politica Evita Perón, snowboarder Bibian Mentel en de jonge Pakistaanse Nobelprijswinnaar voor de Vrede Malala. Allemaal komen ze middels fraaie beeld- en tekstcollages tot leven.

Als je je als patiënt moet uitkleden voor een mammografie, een kwetsbaar moment, krijg je hier een roze, zachte omslagdoek in de handen gedrukt. Hygiënisch verpakt, en na afloop mag hij mee naar huis. De meeste patiënten zijn hier een halve tot hele dag. Na een operatie volgt soms een overnachting, in een van de zeven ruime kamers. Deze hebben grote ramen, uitzicht op de bomen en twéé bedden. Zodat een dierbare bij je kan blijven slapen.

Zorgvuldig & goedgeïnformeerd

Elk jaar krijgen 17.000 vrouwen in ons land de diagnose borstkanker (hieronder valt ook het voorstadium). Twintig tot vijfentwintig procent betreft vrouwen van jonger dan 50. Het totale aantal patiënten groeit, onder meer omdat we ouder worden. Dus geldt dat eveneens voor het aantal patiënten met andere kankersoorten en ziektebeelden. In Nederland overlijden elk jaar ruim 3000 vrouwen aan borstkanker: negen vrouwen per dag. Het aantal patiënten in het Alexander Monro Ziekenhuis neemt ook toe, mede doordat steeds meer vrouwen dit gespecialiseerde ziekenhuis leren kennen. “Iedere vrouw in ons land moet weten dat we er voor haar zijn,” stelt De Jong. “Dit geldt natuurlijk net zo goed voor mannen met borstkanker maar dan gaat het om een zeer beperkt aantal, circa 130 gevallen per jaar.”

Bij de entree zit al meteen een goedgeïnformeerde receptionist die elke bezoeker doorverwijst. En in de centrale ruimtes staan grote potten met fleurige bloemplanten samengesteld door teamleider hospitality Jacqueline van Rouwendaal. Elk seizoen vervangt zij alle decoraties. “Straks herfstachtige bladeren en tegen de kerst extra sfeerverlichting en grote kersttakken. Ik kom op zoveel mogelijk tijd- stippen van de dag kijken, dan let ik op alle details. Of de gordijnen netjes hangen, de onderlakens recht liggen. Niets mag detoneren. Harmonie, daar gaat het om in dit ziekenhuis. Vanaf het eerste moment moet je je enigszins thuis voelen.”

Niet ziekenhuisachtig

Als patiënt heeft Marjon (1977) uit Amsterdam al vier weken zware chemokuren achter de rug. De komende periode moet ze nog wekelijks twee uur aan het infuus. Haar twee kinderen zijn naar school – voor het eerst weer na de zomervakantie. “Daarom mocht ik wat later komen vandaag,” glimlacht ze ontspannen. In het vorige ziekenhuis, waar ze in april werd behandeld, voelde ze zich ‘onveilig’. “Door een zwaar verkeersongeluk in mijn jeugd ben ik panisch voor ziekenhuizen. De eerste contacten daar waren niet prettig. Na het onderzoek ontstond een zorgelijke sfeer en er werd me niet verteld wat er precies aan de hand was. Ik kreeg ineens een nogal pijnlijke punctie. Dat overviel me, ik begon te huilen. Een van de medewerkers troostte me, toch ging ik naar

huis met een hoofd vol vragen en onzekerheid. Liever heb ik dat artsen eerlijk zijn dan dat ze dingen achterhouden. Vijf dagen moest ik wachten op de uitslag.” Via een vriend wiens moeder positieve ervaringen had met het Alexander Monro Ziekenhuis kwam ze voor een second opinion naar Bilthoven. “De eerste aanblik binnen is meteen aangenaam, totaal niet ziekenhuisachtig. De benadering is persoonlijk en je krijgt al in een vroeg stadium de betrokken chirurg te spreken. Degene die je gaat behandelen. Medisch gezien bleef het vorige ziekenhuis eveneens in gebreke. Ze vonden een MRI niet nodig maar hier werden al gauw uitzaaiingen ontdekt. Ik voel me nu veilig en in goede handen. Nog tien weken chemokuren, daarna volgt in december de operatie. Gelukkig zijn de vooruitzichten positief; het ziet er hoopvol uit.”

TEKST: MARION GROENEWOUD

Verder lezen?

Benieuwd naar het vervolg van de reportage over het Monro Ziekenhuis? Je leest het in Zin 12. Nu in de winkel. Of bestel em hier online.

De beste artikelen in je mailbox? Meld je aan voor de nieuwsbrief