Theatrale schatten

Duizenden gebruikte operakostuums van Nationale Opera & Ballet gaan eind deze maand in de openbare verkoop en jij kan een van de twee zeer gewilde toegangskaarten winnen. Kostuumdirecteur Robby Duiveman (1959) redt wat er te redden valt. Onlangs ging hij met pensioen maar hij maakt zich nog even sterk voor het behoud van de vele topstukken. “Het zijn de details die tellen.”

Wat mag definitief weg? Welke kunnen worden hergebruikt? En wat moet beslist behouden blijven voor de eigen Schatkamer? Opnieuw een omvangrijke klus voor Robby Duiveman (1959), onlangs gepensioneerd directeur kostuum, kap en grime. Het is de vierde grootschalige verkoop die hij nu meemaakt. Zijn ogen gaan razend- snel langs de vele rekken in de opslagruimte overvol japonnen, mantels en pakken waar- van de oudsten uit de jaren 70. De bijbehorende hoofddeksels en accessoires liggen binnen handbereik.

De bovenverdieping van het Decoratelier van Nationale Opera & Ballet bevat tienduizenden stukken. In deze loods op een bedrijventerrein in Amsterdam- Zuidoost bewaart het internationale gezelschap sinds 1985 decors, rekwisieten én kostuums. Hier is ook de verkoop van een deel van het textiel dat in tachtig theater- producties glorieerde. Drie Dwaze Dagen, maar dan ‘een paar maatjes groter’. In het weekend van 25 en 26 november krijgen vijfduizend belangstellenden in vijf sessies de kans theatrale uitdossingen te veroveren van tussen de een en vijfhonderd euro.

Zoon van een operazanger

Duiveman bevoelt zorgvuldig en in rap tempo de stoffen en materialen. Niet alleen selecteert hij de topstukken voor de Schat- kamer, hij verzamelt bovendien objecten ten behoeve van de permanente expositie in de hal van het operagebouw aan het Waterlooplein. Zijn laatste kunstje, na 23 jaar in vaste dienst. “Textiel conserveren is bewerkelijk, je moet goed weten wat je doet,” benadrukt

hij. “Afgelopen zomer was ik in Stockholm waar ik een perfect koningskostuum zag uit 1650. Zelf gebruiken we kleding van veertig jaar geleden, dat zegt genoeg over de kwaliteit van het naaiwerk. Onze kostuums worden nooit lang gedragen, maximaal twaalf voorstellingen,” vertelt Duiveman, die in Enschede werd geboren als zoon van een operazanger en een grimeuse. Zijn vader was een diepe bas en zong bij het toenmalige Opera Forum, later Nederlandse Reisopera. Als kind zag hij zijn eerste grote operette, Die lustige Witwe. “Net als mijn vader wilde ik zanger worden, en dan tenor. Helaas bleef het bij bariton, de rollen voor deze partij vond ik niet interessant. Grimeur zoals mijn moeder was, zag ik niet zitten, liever heb ik geen vieze handen.”

Duiveman koos voor de mode-opleiding in Amsterdam, en studeerde daarna decor- en kostuumontwerp in München. Via operahuizen in Hamburg, Brussel en Salzburg keerde hij terug naar Amsterdam. Hier stond hij in 2010 aan de basis van een meester-coupeursopleiding. Persoonlijk kleedt hij zich de laatste jaren casual. “Wel kwaliteit. Aanvankelijk kwam ik in pak naar mijn werk, zonder stropdas. Ik heb honderden dassen thuis, uit mijn pre-Amsterdamse tijd. Hier hoefde dat niet meer, ik ben aan het verslonzen,” lacht hij. Onder Duivemans auspiciën werd bij Natio- nale Opera & Ballet uitsluitend het beste materiaal gebruikt. Zelden goedkope stofjes die snel slijten en nee, klittenband zeker niet. “Dat zie je direct. Het valt niet mooi én maakt lawaai. Dan kies ik voor haakjes, bij een snelle verkleedactie hoeven er slechts een paar dicht. En ja, altijd binnenvoerin- gen. Ik hou niet van gemakzucht, het zijn de details die tellen.”

Mantels voor een tientje

Zelf ontwierp hij de kostuums voor één productie per jaar. De vorige bedrijfskleding voor de theatermedewerkers in het operagebouw komt eveneens uit zijn koker. Hiermee won hij de Nederlandse confectieprijs. Bij de uitwerking in het kostuumatelier kijkt hij de coupeurs op de vingers. “O ja, ik zit er bovenop,” grijnst Duiveman terwijl hij vanuit zijn ooghoek ontdekt dat een mede- werker een van zijn ‘schatten’ naar de ver- keerde afdeling brengt. Meteen grijpt hij in: “Nee, die niet. Die is van museale waarde, het is een solistenkostuum!”

Achter elk stuk schuilt voor hem een verhaal. Duiveman geeft zijn veto en bepaalt de prijs van het artikel. Duurdere stukken, van vier- tot vijf- honderd euro, zijn bijvoorbeeld de japonnen uit Wagners laatste opera Parsival. Voor het dameskoor van de Blumenmädchen. Daarentegen mogen de wollen vilten mantels uit 2014, van het koor uit Wagners opera Lohengrin, voor een tientje weg. “Ze waren bloedheet en pluisden, echt ongeschikt. We hebben ze slechts één keer gebruikt.”

De actuele Lohengrin, die deze maand in het Amsterdamse operagebouw in première gaat, krijgt nieuwe kostuums, ontworpen door Barbara Drosihn. Beneden in het Decoratelier worden de decors gebouwd. De achterwand van Lohengrin staat klaar om op transport te gaan. Toneelmeester Dimitri de Groot (1969), die 34 jaar bij Nationale Opera & Ballet werkt, toont de industriële garage- deur. “Je ziet kunststof lamellen op rails, een soort gordijn dat vaak open en dicht moet. Erachter wordt een doek zichtbaar met winters boslandschap. Een groot object, dat we deels kunnen demonteren en liggend vervoeren met onze vrachtwagens in trailers van achttien meter.”

TEKST: MARION GROENEWOUD | BEELD: NEGIN ZENDEGANI

Misja Tipt

Onze Misja Beijers – van de Zin rubriek Gespot – heeft van een eerder verkoop een blogpost gemaakt een aangepast met nieuwe informatie.

Naar Misja’s blogpost!

Win met Zin

De openbare verkoop bij Nationale Opera & Ballet is in het weekend van 25 en 26 november a.s. in het NOB Decor­ atelier, in Amsterdam­Zuidoost. Ook op jacht? Check. Deel je gegevens in onderstaand winformlier en vermeld in de comments waarom jij vindt dat je recht hebt op een van de twee gratis en zeer gewilde toegangstickets voor de kostuumverkoop. LET OP! MEEDOEN VOOR DEZE SPECIALE PRIJS KAN IN VERBAND MET TIJDSBESTEK ALLEEN OP DONDERDAG 23 NOVEMBER EN VRIJDAG 24 NOVEMBER TOT 14.00 UUR!

Verder lezen?

Lees het vervolg van het achter-de-schermen verhaal bij de Nationale Opera & Ballet in Zin 13. Nu in de winkel. Of bestel ‘em hier online!

De beste artikelen in je mailbox? Meld je aan voor de nieuwsbrief